Nòva França

Nòva França (en francés: La Nouvelle-France), foguèt una colonia francesa situada en America dau Nòrd. Foguèt fondada en 1543 e desapareguèt en 1763 après la victòria anglesa a l'eissida de la Guèrra de Sèt Ans. Aquela annexion marquèt la fondacion de l'Empèri Britanic e la fin del Primièr empèri colonial francés. Foguèt d'en primièr una colonia-comptador administrada par de companhiás colonialas, puèi una colonia de poblament reiala.

Extension maximala de la Nòva França.

Lo territòri de la Nòva França aviá per capitala Quebèc e èra constituït de las colonias seguentas: Acàdia, Canadà, e Loïsiana. A son apogèu, compreniá tanben lo bacin del Sant Laurenç, dels Grands Lacs e del Mississipí, lo nòrd de la Prada, e una granda part de la peninsula de Labrador.

La posicion geografica de la Nòva França empechava l'expansion cap a l'oèst de las colonias britanicas d'America del Nòrd, e lo raliament de las Tretze Colonias a la Tèrra de Rupert. Aquò entrainèt fòrça tensions que culminèron amb la batalha de Jumonville en 1754, eveniment que provoquèt la Guèrra de Sèt ans que se soldèt per la capitulacion de la Nòva França en 1760, puèi lo tractat de París de 1763.