Saut
|
Vilatge d'Occitània | 
|
Saut (Sault en francés) es una comuna provençala, situada dins lo departament de Vauclusa e la region de Provença-Aups-Còsta d'Azur.
|
Saut
Sault | ||
|---|---|---|
 | ||
| Tor dau castèu vièlh daus Agolts, senhors dau comtat de Saut. | ||
| ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| Superfícia | 111,15 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
1 591 m 750 m 650 m | |
| Geografia politica | ||
| País |  Provença | |
| Estat |  França | |
| Region 93 |
Provença-Aups-Còsta d'Azur | |
| Departament 84 |
Vauclusa | |
| Arrondiment 843 |
Carpentràs | |
| Canton 8420 |
canton de Pèrnas dei Fònts, ancianament canton de Saut (capluòc) | |
| Intercom 248400145 |
Comunautat de comunas Ventor sud (SIREN 200035723) | |
| Cònsol | Claude Labro (2014-2020) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2018) |
1 373 ab.  1 396 ab. | |
| Densitat | 12,23 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Gentilici | sautenc | |
| Còde postal | 84390 | |
| Còde INSEE | 84123 | |
Toponimia
modificarSaut ven del latin saltus. Los Féniés explican que los romans destriavan lo paisatge en tres partidas : ager, los camps cultivats, saltus, bartas e bòsques que sèrvon de pastenc, silva, la seuva, la forèst; Saut s'explicariá per lo segond [1], mas Dauzat e Rostaing usan d'una valor pus discriminanta de saltus, « estrech boscós » [2], benlèu justificada per la vau que la vila tresplomba.
Geografia
modificarSaut se tròba sus una avançada rocassosa situada sus lo Plan d'Aubion, au sud-èst de Ventor, au nòrd-èst dei gòrgas de Nesca, au sud-oèst de la Còla de Lura e au Nòrd dei monts de Vauclusa. Lo territòri comunau, amb una superficia de 111,15 km², es lo pus estendut de Vauclusa. Son altitud varia de 650 a 1 591 m, mai la màger part dau bastit se situa entre 700 e 800 m. Lo clima es de tipe mediterranèu, l'influéncia dei relèus entraïna una aumentacion dei precipitacions annadieras (910 mm) e una amplitud termica importanta. Au nivèu geologic, la zòna es dominada per de sòus cauquiers.
Saut es lo centre de mai d'una rota departamentala e, en despiech de sa posicion excentrada, es ben liat a la ret rotiera. En revènge, l'automobila es lo solet mejan permetent d'arribar au vilatge. La partida urbanizada es relativament limitada e la màger part dau territòri comunau es cubèrt de seuvas o de tèrras agricòlas.
Istòria
modificar
Lo borg aparéis per lo premier còp dins de documents escrichs en 859 sota la denominacion latina de Saltus. Aquò designava d'aqueu temps un territòri boscós, montanhós, fèr e non cultivat[3]. La senhoriá fasiá partida dei domenis de l'Ostau d'Agòut, una dei familhas pus poderosas de la noblesa provençala medievala [4]. Entre lei sègles XII e XIII, l'abadiá de Vilanòva d'Avinhon i teniá una glèisa. Au nivèu feudau, lo territòri de Saut aviá un estatut particular car formava una enclava neutra entre lo Comtat de Forcauquier e lo Marquesat de Provença[5].
En 1561, lo rèi Carles IX erigiguèt la senhoriá de Saut en comtat per recompensar lei servicis de Francés d'Agòut (1528-1567). A la mòrt de son fiu en 1586, lo comtat passèt a de brancas collateralas de la familha. En 1793, au premier recensament, lo borg aviá una populacion de 2 581 abitants. La populacion aderiguèt largament a la Revolucion Francesa e un descendent deis Agòut foguèt guilhotinat lo 28 d'abriu de 1794. Leis abitants fondèron tanben la tresena societat patriotica dei Basseis Aups. A lor demanda, Saut foguèt restacat au departament de Vauclusa.
Durant lei sègles XVIII e XIX, se desvolopèt una industria veirièra que permetèt au borg de gardar una populacion de mai de 2 500 abitants fins ais ans 1870. Lo norrigatge ovin èra tanben una activitat importanta, mai intrèt en crisi e la mitat dei norriguiers dispareguèron entre 1866 e 1929. Après leis ans 1870, l'exòde rurau entraïnèt donc una lònga demenicion de la demografia. Lo minimom foguèt agantat en 1962 amb solament 1 160 estatjants recensats. Durant la Segonda Guèrra Mondiala, Saut faguèt partida de la zòna d'operacions dau maquís Ventor, un grop poderós de la Resisténcia Francesa que secutèt leis Alemands dins la region. Lo sostèn de la populacion e lo nombre de refractaris au STO que se refugièron dins lo massís explican l'importància locala de la Resisténcia[6]. Cinc abitants foguèron ansin fusilhats coma ostatges per la Gestapo lo 11 d'aost de 1944[7]. Per guierdonar e commemorar aquel engatjament de la populacion durant lo conflicte, la comuna recebèt la Crotz de guèrra 1939-1945 en 1948.
Despuei leis ans 1960, la populacion de Saut s'es estabilizada entre 1 200 e 1 400 abitants. La basa militara de Sant Cristòu, l'agricultura e la fabricacion de nogat demòran lei basas de l'economia locala, mai lo torisme gràcias ai païsatges de Ventor, Lura e dei gòrgas de Nesca pren mai e mai d'importància.
Cultura
modificarAgricultura e gastronomia
modificarAu nivèu agricòla, Saut fa partida de la zòna de produccion de la lavanda e una fèsta de la lavanda es organizada cada an per la comuna. Pasmens, aquò es pas l'unica especialitat locala. D'efiech, lo borg es conegut per son nogat fabricat e comercializat per la familha Boyer despuei 1887. Lo nogat de Saut es una produccion tradicionala dau plan d'Aubion. Sa particularitat es l'utilizacion de produchs locaus coma d'ametlas recoltadas entre Ventor e Lura e de mèu de lavanda. Enfin, se fau nòtar l'existéncia d'un labèl pòrc de Ventor e d'una raça locala d'anhèu dei Preaups dau Sud destinats a metre en valor lei carns localas.
Luòcs e monuments
modificarConsequéncia de son istòria, Saut a un patrimòni arquitecturau mai que mai constituït d'edificis religiós, de bastiments datant de la fin de l'Edat Mejana o de la Renaissença e de castèus mai ò mens conservats. D'un biais generau, lei construccions ancianas son caracteristicas de l'abitat fortificat provençau installat a la cima d'una posicion aisada de protegir. Un dolmen, dich de l'Autar dau Lop, es tanben present sus lo territòri e un musèu comunau presenta de colleccions variadas d'objèctes (antiquitats, sarcofag egipcian, armas ancianas, istòria naturala...). Enfin, se tròba un monument per remembrar lei combats de la Resisténcia dins la region.
-
Vista generala de la comuna -
Glèisa de Nòstra Dama de la Tor -
Tor de l'ancian castèu deis Agout -
Vista de Saut sus son morre rocassós -
Ostau en autor dau sègle XVI
Annèxas
modificarLiames intèrnes
modificarPersonalitats liadas amb la comuna
modificarBibliografia
modificarNòtas e referéncias
modificar- ↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p.329
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 582, a Sail-les-Bains
- ↑ Ernest Nègre, Toponymie générale de la France : étymologie de 35 000 noms de lieux, vol. 1 : Formations préceltiques, celtiques, romanes, Genèva, Librairie Droz, coll. « Publications romanes et françaises » (n° 193), 1990, p. 332.
- ↑ Guy Barruol, Michèle Bois, Yann Codou, Marie-Pierre Estienne e Élizabeth Sauze, « Liste des établissements religieux relevant de l’abbaye Saint-André du Xe au XIIIe siècle », dins Guy Barruol, Roseline Bacon et Alain Gérard (dir.), L’abbaye de Saint-André de Villeneuve-lès-Avignon, histoire, archéologie, rayonnement, Actes du colloque interrégional tenu en 1999 à l'occasion du millénaire de la fondation de l'abbaye Saint-André de Villeneuve-lès-Avignon, Éd. Alpes de Lumières, Cahiers de Salagon n° 4, Mana, 2001, p. 229.
- ↑ Mariacristina Varano, Espace religieux et espace politique en pays provençal au Moyen Âge (IXe – XIIIe siècles). L'exemple de Forcalquier et de sa région, tèsi sostenguda a l'Universitat d'Ais-Marselha I, 2011, p. 479.
- ↑ Jean-Marie Guillon, Encyclopédie Ventoux, p. 223.
- ↑ Aimé Autrand, Le département de Vaucluse de la défaite à la Libération (mai 1940-25 août 1944), Avinhon, Aubanel, 1965, p. 160.
