Al-Kindi

Abū Yūsuf Yaʿqūb ibn Isḥāq al-Kindī (801 a Kufa-873) ((ar)أبو يوسف يعقوب ابن إسحاق الكندي), mai conegut jol seu nom latinizat de Alchindius o Al-kindi, es considerat coma un dels grands filosòfs (faylasuf) arabis. Aprèp aver fach d'estudis a Bassora e a Bagdad, beneficièt del mecenat dels tres califs mu'tazilite abbassida (que Al-Mamun). Al-Kindi èra un savent complèt, dins de domènis fòrça variats: filosofia, matematica, medecina, musica, fisica, astronomia.

Al-Kindi

filosofia

Al-Kindi repren la filosofia aristoteliciana, tintada de platonisme. Dins son obratge Filosofia primièra, definís la metafisica coma « la coneissença de la Realitat Primièra, Causa de tota realitat ». La coneissença de la metafisica seriá la coneissença de las causas des cosas, la coneissença fisica essent simplament la coneissença de las cosas; çò que correspond a l'aristotelisme pur e simple.

Coma Aristòtel, distinguís doncas dos nivèls de realitat: la realitat materiala, considerada coma moventa e instabla será font d'una coneissença inferiora. La rason deura anar cap l'imobil, l'imuable, font de la coneissença mai pura.

Al-Kindi prepausa, dins l'encastre de sa posicion, una pròba de l'existéncia de Dieu, repausant sus la necessària finitud del temps: segon el, es impossible d'arribar al temps present en franchissent una distància de temps infinida: i a doncas necessàriament un començament. Aquela premissa obliga a postular l'existéncia d'una causa primièra, que sera perfèctament e necessàriament una, a la diferéncia de tota cosa.

Dins aquela perspectiva, Dieu seriá pas mai que lo Principi Primièr de tota cosa, l'Un vertadièr. Es definit coma unic, necessari, non causat e infinit.

Se Al-Kindi se plaça plan tancat dins la tradicion monoteista, l'influéncia de la filosofia grèga li faguèt sentir la necessitat d'enumerar la granda cadena causala dels esseres. D'agents intermediaris van far lor apareisson, e es çò provoquèt contra al-Kindi la colèra dels teologians que reagiguèron violentament contra lo concèpte d'una causalitat 'segonda' e indirècte. Es probablament jos l'influéncia de la filosofia grèga qu'Al-Kindi adoptèt lo mutazilisme.

Sciéncias

Primièra pagina del Manuscrich sul deschiframent dels messatges criptografics

Al-Kindi foguèt emplegat par Al-Mamun a la Ostal de la Saviesa (Baït al-hikma). Amb los seus collègas Al-Khwarizmi e los fraires Banu Musa, foguèt encargat de la traduccion de manuscrichs de savents grècs. Sembleriá qu'a causa de las seunas coneissenças flacas en grèc, auriá solament melhorat las traduccions fachas par d'autres, e aponduts los seus pròpris comentaris a las òbres grègas.

Al-Kindi escriguèt fòrça obratges sus l'aritmetica, que de manuscrichs suls nombres indians, l'armonia dels nombres, la geometria de las linhas, las multiplicacions, la mesura de las proporcions e del temps, los algoritmes.

Escriguèt tanben sus l'espaci e le temps que pensava ambedos finits. Segon el, l'existéncia d'una grandor infinida conduch a un paradòxe e es doncas pas possible.

Dins le domèni de la geometria, abòrda la teoria de las linhas parallèlas. Dona un lema sus l'existéncia de deoas linhas dins le plan, a l'encòp non parallèlas e sens interseccion. La geometria non euclidiana es pas alunhada.

Doas de las seunas òbras son consacradas a l'optica mas, seguent l'esperit de l'epòca, sens separer clarament la teoria de la lutz d'aquela de la vision.

Dins los seus obratges sus la teoria musicala, met en evidéncia coma Pitagòras que los sons que produson d'accòrdis armonioses an cadun una nautor precisa. Lo gra d'armonia despend de la frequéncia dels sons. Sabiá tanben que la generacion d'un son produtz d'ondas que venon estimular l'aurelha.

Publiquèt lo primièr obratge de criptoanalisi, (Manuscrich sul deschiframent dels messatges criptografics) trobat en 1987 dins los archius ottomanas d'İstanbol, aquel obratge presenta la tecnica d'analysi frequencial de las letras del tèxte chifrat.

Òbras

Escriguèt 290 obratges, mai sovent jos forma de breus tractats, que los principals se repartisson dins los domènis seguents:

• geometria (32 obratges),
• filosofia (22),
• medecina (22),
• astronomia (16),
• fisica (12),
• aritmetica (11),
• logica (9),
• musica (7),
• psicologia (5).

Bibliografia

Obratges

• (fr)Œuvres philosophiques et scientifiques d'Al-Kindi, tome 1 : L'optique et la catoptrique d'al-Kindî; ed. Roshi Rashed. Leiden, Brill, 1997. ISBN 978-90-04-09781-0.
• (fr)Œuvres philosophiques et scientifiques d'Al-Kindi, tome 2 : Métaphysique et cosmologie; ed. Roshi Rashed. Leiden, Brill, 1998. ISBN 978-90-04-11073-1.
• (la)De radiis stellatis [Des rayons stellaires], ed Marie-Thérèse d'Alverny e Françoise Hudry, De radiis, in : Archives d'histoire doctrinale et littéraire du Moyen Âge, 41 (1974), 139-260, texte p. 215-260 ; trad., notes de Sylvain Matton, in La magie arabe traditionnelle, París, Retz, 1977, p. 70-128.
• (fr)Épître sur le discours sur l'âme (Al-qawl fî al-nafs), trad. espanhòla in Obras filosoficas, Madrid, 1968, p. 134-138. Influéncia de la Teologia du Pseudo-Aristòtel.
• (ar)(la)(Ebrieu)De mutatione temporum (De la mutacion dels temps), ed. G. Bos, Ch. Burnett, Londres-Nòva York, 2000
• (en)The Forty Chapters, ed. Charles Burnett, Cambridge : Cambridge University Press , 1993. Sus l'astrologia

Estudis

• (fr)A. Badawî, Histoire de la philosophie en terre d'Islam, Vrin, 1972, t. II, p. 385-477.
• (en)Gerritt Bos e Charles Burnett, Scientific weather forecasting in the middle ages : the writings of Al-Kindī : studies, editions, and translations, Kegan Paul, 2000