Alan Turing

Alan Mathison Turing (Maida Vales, Londres, 23 de junh de 1912 - Wilmslow, 7 de junh de 1954) foguèt un matematician anglés. Trabalhèt dins divèrses domenis coma l'informatica teorica, la criptoanalisi o mai l'intelligéncia artificiala. Es considerat lo paire de l'informatica modèrna.

Alan Turing a l'edat de 16 ans

Turing portèt divèrsas contribucions dins l'informatica teorica e l'intelligéncia artificiala coma la maquina de Turing, la computabilitat universala o lo tèst de Turing. Trabalhèt amb los servicis d'intelligéncia britanics, e long de la Segonda Guèrra Mondiala, a Bletchley Park, lo centre de criptografia britanic, dirigiguèt durant cèrt temps lo Hut 8, la seccion responsabla de la criptoanalisi navala alemanda. Desvolopèt mantuna tecnica per poder legir los còdis alemands, enclusa la "bomba", una maquina electromecanica que podiá desfar lo còdi de la maquina alemanda de criptografia Enigma. Aqueste eveniment foguèt crucial dins lo debanament de la Batalha de l'Atlantic. Turing foguèt lo primièr scientific que utilizèt d'ordinadors amb d'aplicacions a las matematicas.

Per encausa de son omosexualitat foguèt caçat en 1952 pel servici d'intelligéncia britanic. Pr'amor d'anar pas a la preson, Turing acceptèt de se sometre a un tractament d'ormònas (estrogèns) que s'emplegava en aquel temps. Turing acabèt per se suïcidar en 1954 en manjar una poma que conteniá de cianur.

Lo 10 de setembre de 2009, aprèp una campanha sus Internet, lo primièr ministre britanic Gordon Brown s'excusèt pel tractament qu'aguèt de sofrir Turing aprèp la guèrra. Aprèp divèrsas iniciativas legislativas per lavar l'onor de Turing lo govèrn anglés decidiguèt finalament de li acordar una gràcia reiala lo 23 de decembre de 2013.