Caòs (mitologia)
Segon la mitologia grèga, lo Caòs (en grèc Χάος Khaos) foguèt lo principi infòrme existissent dempuèi totjorn de que foguèron creats los primièrs dieus e totas las causas. Comun als diferents mites cosmogonics grècs, èra concebut coma una mescla desordenada de tots los elements, que segon los grècs ancians èran quatre: tèrra, aire, aiga e fuòc.
Las tres caracteristicas mai importantas del Caòs:
- Es un trauc sens fons ont tot tomba d'un biais immancable. Çò que contrasta radicalament amb la Tèrra que n'emergís per ofrir un luòc estable.
- Es un luòc sens cap d'orientacion possibla, ont tot tomba en totas las direccions.
- Es un espaci que dividís: aprèp que la Tèrra e lo Cèu se separèron, lo Caòs rèsta entre los dos.
Esiòde, poèta grèc del sègle VIII AbC, citava dins son òbra Teogonia que «abans de totas las causas existissiá lo Caòs; e aprèp Gèa la fertilitat, pilar solid de totes los Immortals qu'abiten els sucs del nevat Olimp e lo Tartar fòsc enclavat dins las prigondors de la tèrra espaciosa; e aprèp Eròs, lo mai bèl dels dieus immortals, que trenca las fòrcas, e que de totes los dieus e de totes los òmes possedís l'intelligéncia e sciéncia. E del Caòs nasquèt Erèba e la negra Nix, (...)»
Lo poèta roman del sègle I, Ovidi, definís lo Caòs primogenitor atal: «(...) quand la mar e la tèrra e el çò que cobrís tot lo firmament èran units e tota la natura semblava una bola, aquò èra nomenat Caòs» (Las Metamorfòsis, Libre I, 6-7).
Bibliografia
modificar- (ca) Parramon i Blasco, Jordi: Diccionari de la mitologia grega i romana. Edicions 62, Col·lecció El Cangur / Diccionaris, núm. 209. Barcelona, octobre del 1997. ISBN 84-297-4146-1, planes 42-43.
- Esiòde: Teogonia, 116; 123-132.
- Ovidi: Las Metamorfòsis, Libre I, 6-7.