Ermafrodita

Ermafrodita (en grèc ancian Ἑρμαφρόδιτος / Hermaphróditos) es un personatge de la mitologia grèga. Son nom foguèt utilizat per crear lo tèrme ermafrodisme, que designa çò qu'unís las caracteristicas dels dos sèxes.

Ermafrodita endormit, copia romana d'un original grèc, epòca imperiala (II ApC), Lovre (Ma 231)

Mite

Gravadura d'Ermafrodita, copia d'una fresca d'Herculanum, sègle XIX

Filh d'Ermès e d'Afrodita, coma son nom l'indica, Ermafrodita erita a sa naissença, sul mont Ida de Troada, de la beutat de sos dos parents. Se banhant dins lo lac de Caria abitat per la naïada Salmacis, aquesta s'enamora del bèl jovent. Coma Ermafrodita la rebuta, Salmacis l'estrenh de fòça e suplica los dius d'èsser unida a el per sempre. Lo vòt se realiza e forman pas qu'un sol èsser bisexuat, a l'encòp mascle e feme. Ermafrodita fa alara un vòt a sos parents, que tot òme se banhant dins lo lac de la nimfa ne sortiriá el tanben dotat d'atributs femenins.

Lo mite d'Ermafrodita pòt èsser comparat a aqueste dels androgins evocat dins Lo Banquet de Platon: a l'origina, unes umans (ermafroditas) possedava a l'encò los caractèrs feminins e masculins, e Zèus, s'alarmant de lor potencial, los separèt en doas mitats.

Representacions artisticas

Detalh de la fresca del Vièlh satir e Ermafrodita, Musèu arqueologic de Nàpols

Ermafrodita foguèt un subjècte frequent d'inspiracion. En escultura, la representacion mai celèbra es aquesta de l'Ermaphrodita endormit, estatua de l'epòca ellenistica que de copias figuran al Palais Massimo alle Terme, a la Galariá Borguesa a Roma, a la Galariá dels Oficis a Florença, al Lovre a París e al Musèu de las Bèlas Arts de Lila. D'esquina, Ermafrodita mòstra un còrs amb gaubi e de corbas femeninas, de l'autre, s'apercep lo sèxe masculin del personatge.

Las representacions d'Ermafrodita son espandidas dins las pinturas mitologicas amb subjècte erotic qu'agrada la societat romana e descobèrtas al sègle XVIII dins las ciutats del Vesuvi, subretot Pompei. Lo Cabinet secrèt del Musèu arqueologic nacional de Nàpols ne ten cinc: Ermafrodita (inv. 9224), Pan e Ermafrodita (inv. 27700), Vièlh satir e Ermafrodita (inv. 27875), Satir e Ermafrodita (inv. 27701), Satir ensagent de s'unir a Ermafrodita (inv. 110878).

Font

• Teofrast, Los Caractèrs XVI
• Diodòr de Sicília, Bibliotèca istorica IV.6.5
• Ovidi, Metamorfòsis IV, 288-390.

Bibliografia

Articles connèxes

• Salmacis
• Ermafrodisme
• Ardhanari dins l'indoïsme

Ligams extèrnes

• Patrick Graille, Le troisième sexe, Paris, Les éditions arkhê, 2011  ISBN: 9782918682134, (lire en ligne)
• Hermaphrodite endormi, département des Antiquités grecques, Notice n^o 887, base Atlas, LovreModèl:Base Atlas
• Le Dictionnaire des Antiquités Grecques et Romaines de Daremberg et Saglio
• Images d'Hermaphrodite dans la Base de Données Iconographiques de l'Institut Warburg