Tassili n'Ajjer
Tassili n'Ajjer vòl díder en arab planèr d'arrius. Ei ua cadia de montanhes en eth desèrt argerian. Eth planèr qu'ei plan gran e ei plaçat en eth sud-èst d'Argeria ena termièra damb Libia e Nigèr e aucupa 77.000 Km2. Aguesta region ei coneguda per sòn art preïstoric atau coma per d'autes jaciments arqueologics que son d'eth neolitic quan eth clima ere mens shut.
Eth païsatge alavetz ere més semblant ara savana que non pas ath desèrt. L'art preïstoric que i trapam es pas més ancian que nau o dètz milièrs d'annades més pòts éster tanben més joen (1). Aguest miralhe frapes de bueus, granes bèsties sauvatges coma es cocodrils e activitats umanes coma adara caçar o dançar. Era UNESCO a dis "qu'era excepcionau densitat des pintures a gravatges an hét deth Tassili n'Ajjer un lòc popular en tot lo monde des de 1933 en qué sigueren descurbertes". Enquia aué s'an trapat 15.000 gravatges (2).
Geografia
modificarEra vila més proche ei Djanet, a dètz quilometres en sud-oèst d'aguesta cadia montanhosa. Plan deth territori ei protegit peth Parc Nacionau de Tasili n'Ajjer. Eth planèr ei plan interessant geologicaments pr'amor que s'an format diuerses formacions aperades bòsqui de peires damb formes craulades que semblen un païsatge dera lua (3).
Era vegetacion deth territori ei un shinhau més rica qu'en d'autes lòcs pr'amor dera sua nautituda. Aguesta enclausa petits horquets d'espècies endemiques d'arbes coma es cipressièrs e de cerirèrs saharians ena part més nauta deth territori.
Es pintures trapades en Tassili n'Ajjer, en eth nòrd de Tamanrasset e en d'autes lòcs mostren imatges dera vida-vidanta en eth nòrd african pendent eth neolitic subpluvial (8000 aC-4000aC). Sigueren hétes per caçaires que demorauen ena savana damb bufals, elefants e rinoceronts atau coma tanben ipoflumes, bèsties qu'adara viuen pas més en aguest lòc.
Se poden véder pagesi, pastors, tamboreus e un complexe culturau qu'arriba enquias 10.000aC en eth nòrd deth Nigèr e es territòris vesins d'Argeria e Libia. Quauques vilatges nigerians an estat enclusats en eth terme Sahara Verd (7500aC-3000aC).
Referències
modificar1.- ^ Mercier, Norbert; Le Quellec, Jean-Loïc; Hachid, Malika; Agsous, Safia; Grenet, Michel (July 2012). "OSL dating of quaternary deposits associated with the parietal art of the Tassili-n-Ajjer plateau (Central Sahara)". Quaternary Geochronology 10: 367–373. doi:10.1016/j.quageo.2011.11.010. Retrieved 7 March 2013.
2.- ^ "Tassili n'Ajer". UNESCO World Heritage Centre. Retrieved 7 March 2013.
3.- ^ "Tassili National Park, Sahara Algeria". Archmillennium.net. Retrieved 2012-12-16.
Bibilografia
modificarº Bahn, Paul G. (1998) The Cambridge Illustrated History of Prehistoric Art Cambridge, Cambridge University Press.
º Bradley, R (2000) An archaeology of natural places London, Routledge.
º Bruce-Lockhart, J and Wright, J (2000) Difficult and Dangerous Roads: Hugh Clapperton's Travels in the Sahara and Fezzan 1822-1825
º Chippindale, Chris and Tacon, S-C (eds) (1998) The Archaeology of Rock Art Cambridge, Cambridge University Press.
º Clottes, J. (2002): World Rock Art. Los Angeles: Getty Publications.
º Coulson, D and Campbell, Alec (2001) African Rock Art: Paintings and Engravings on Stone New York, Harry N Abrams.
º Frison-Roche, Roger (1965) Carnets Sahariens Paris, Flammarion Holl, Augustin F.C. (2004) Saharan Rock Art, Archaeology of Tassilian Pastoralist Icongraphy
º Lajoux, Jean-Dominique (1977) Tassili n'Ajjer: Art Rupestre du Sahara Préhistorique Paris, Le Chêne.
º Lajoux, Jean-Dominique (1962), Merveilles du Tassili n'Ajjer (The rock paintings of Tassili in translation), Le Chêne, Paris.
º Le Quellec, J-L (1998) Art Rupestre et Prehistoire du Sahara. Le Messak Libyen Paris: Editions Payot et Rivages, Bibliothèque Scientifique Payot.
º Lhote, Henri (1959, reprinted 1973) The Search for the Tassili Frescoes: The story of the prehistoric rock-paintings of the Sahara London.
º Lhote, Henri (1958, 1973, 1992, 2006) À la découverte des fresques du Tassili, Arthaud, Paris.
º Mattingly, D (ed) (forthcoming) The archaeology of the Fezzan. Muzzolini, A (1997) "Saharan Rock Art", in Vogel, J O (ed) Encyclopedia of Precolonial Africa Walnut Creek: 347-353.
º Van Albada, A. and Van Albada, A.-M. (2000): La Montagne des Hommes-Chiens: Art Rupestre du Messak Lybien Paris, Seuil. Whitley, D S (ed) (2001) Handbook of Rock Art Research New York: Altamira Press.