Vespa crabro
Vespa crabo
Lo cabridan europèu (Vespa crabro en latin) es una espècia de cabridan presenta en Euròpa, en Africa dau Nòrd, en America dau Nòrd e dins certanei regions septentrionalas d'Asia.
A un còrs raiat de jaune e negre e sembla fòrça a una vèspa. Pasmens, sa talha es pus importanta : fins a 35 mm per lei rèinas, 18 a 25 mm per leis obrieras e 21 a 28 mm per lei mascles. L'abdomèn, la tèsta e leis antenas presentan sovent de tenchas rossas. Essencialament insectivòr, lo cabridan europèu caça lei moscas, lei vèspas, leis abelhas, lei sautarèlas, lei libellulas, lei tòras e leis aranhas per norrir sei larvas. Leis obrieras, elei, manjan puslèu de produchs sucrats coma de sucs vegetaus ò de fruchs.
Lei colonias son fondadas per de rèinas fecondadas e son generalament installadas dins d'aubres mòrts, dins de muralhas sècas, dins de galatàs ò dins de chaminèias. Lo nis es fach de papier fabricat per leis obrieras a partir de fibras vegetalas mastegadas. Pòu assostar plusors miliers d'individús, consumar 500 gramas d'insèctes cada jorn e agantar un mètre. L'arribada de l'ivèrn acaba son desvolopament e entraïna la mòrt de tota la colonia franc dei rèinas recentament fecondadas que pòdon ivernar e fondar un nis novèu a la prima seguenta.