କ୍ୟାଲ୍‌ସିଅମ

Calcium, ₂₀Ca
	Spectral lines of calcium
ସାଧାରଣ ଗୁଣ
ନାମ, ପ୍ରତୀକ	calcium, Ca
Appearance	dull gray, silver
ଉଚ୍ଚାରଣ	/ˈkælsiəm/ KAL-see-əm
Calcium in the periodic table
	potassium ← calcium → scandium
ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ (Z)	20
ଶ୍ରେଣୀ, ବ୍ଳକ	group 2 (alkaline earth metals), s-block
ପର୍ଯ୍ୟାୟ	period 4
ମୌଳିକ ପ୍ରକାର	alkaline earth metal
ମାନକ ପରମାଣବିକ ଓଜନ (±) (Ar)	40.078(4)
ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରୋନ୍ ବିନ୍ୟାସ	[Ar] 4s2
per shell	2, 8, 8, 2
ଭୌତିକ ଗୁଣ
ଅବସ୍ଥା	solid
ଗଳନାଙ୍କ	1115 K (842 °C, 1548 °F)
ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ	1757 K (1484 °C, 2703 °F)
Density near r.t.	1.55 g/cm3
when liquid, at m.p.	1.378 g/cm3
Heat of fusion	8.54 kJ/mol
Heat of	154.7 kJ/mol
Molar heat capacity	25.929 J/(mol·K)
Atomic properties
Oxidation states	+2, +1 strongly basic oxide
Electronegativity	Pauling scale: 1.00
energies	; (more)
Atomic radius	empirical: 197 pm
Covalent radius	176±10 pm
Van der Waals radius	231 pm
Miscellanea
Crystal structure	face-centered cubic (fcc)
Speed of sound thin rod	3810 m/s (at 20 °C)
Thermal expansion	22.3 µm/(m·K) (at 25 °C)
Thermal conductivity	201 W/(m·K)
Electrical resistivity	33.6 n Ω·m (at 20 °C)
Magnetic ordering	diamagnetic
Young's modulus	20 GPa
Shear modulus	7.4 GPa
Bulk modulus	17 GPa
Poisson ratio	0.31
Mohs hardness	1.75
Brinell hardness	167 MPa
CAS Number	7440-70-2
ଇତିହାସ
ଆବିଷ୍କାର	Humphry Davy (1808)
First isolation	Humphry Davy (1808)
Most stable isotopes of calcium
	view; talk; edit; \| references

କ୍ୟାଲ୍‌ସିଅମ ହେଉଛି ଏକ ରାସାୟନିକ ମୌଳିକ ଯାହାର ପ୍ରତୀକ Ca ଓ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ୨୦ । ଏହା ଭୂପୃଷ୍ଠର ପଞ୍ଚମ ସର୍ବାଧିକ ଉପଲବ୍ଧ ମୌଳିକ ଓ ଏକ ନରମ ଆଲ୍‌କାଲାଇନ୍ ଧାତୁ । ସମୁଦ୍ର ଜଳରେ ଏହା ଦ୍ରବିଭୁତ ହେଉଥିବା ପଞ୍ଚମ ଆୟନ^[୨] ।

ସଜୀବ ପ୍ରାଣୀର କୋଷତତ୍ତ୍ୱ ନିମନ୍ତେ ଏହା ଏକ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ପଦାର୍ଥ । ଏହା ଜୀବକୋଷ ଭିତରକୁ ଓ ବାହାରକୁ ଯିବା ଆସିବା କରୁଥାଏ । ହାଡ଼ ଓ ଦାନ୍ତ ଗଠନରେ ଏହା ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରେ । ଶରୀରରେ ଧାତୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ସର୍ବାଧିକ ପରିମାଣରେ ଥାଏ । ଗୃହ ଉପକରଣ ଭାବରେ ଚୂନ ରୁପରେ ଏହା ପ୍ରାଗ ଐତିହାସିକ ଯୁଗରୁ (୭୦୦୦ରୁ ୧୪୦୦୦ ଖ୍ରୀ.ପୂ.) ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଆସୁଅଛି^[୩] । ଖାପାଜା ମେସୋପଟାମିଆରେ ( Khafajah mesopotamia) ୨୫୦୦ ଖ୍ରୀ.ପୂରେ ଚୂନ ଭାଟିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବା ପ୍ରମାଣ ଅଛି^[୪] । ୯୭୫ ମସିହାରେ ଏହା ପ୍ଲାସ୍ଟର ଅଫ୍ ପ୍ୟାରିସ୍ ଆକାରରେ ହାଡ଼ ଭଙ୍ଗା ଚିକିତ୍ସାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା ।

ଧର୍ମ

ଉପସ୍ଥିତି

ଗଠନ

ଉତ୍ପାଦନ

ସମସ୍ଥାନିକ

ବ୍ୟବହାର

ଆଧାର

↑ Krieck, Sven; Görls, Helmar; Westerhausen, Matthias (2010). "Mechanistic Elucidation of the Formation of the Inverse Ca(I) Sandwich Complex [(thf)3Ca(μ-C6H3-1,3,5-Ph3)Ca(thf)3] and Stability of Aryl-Substituted Phenylcalcium Complexes". Journal of the American Chemical Society. 132 (35): 100818110534020. doi:10.1021/ja105534w. PMID 20718434.
↑ Dickson, A. G. and Goyet, C. (1994). "5". Handbook of method for the analysis of the various parameters of the carbon dioxide system in sea water, version 2 (PDF). ORNL/CDIAC-74. Archived from the original (PDF) on 2011-05-25. Retrieved 2013-10-28.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ Miller, M. Michael. "Commodity report:Lime" (PDF). United States Geological Survey. Retrieved 2012-03-06.
↑ Williams, Richard (2004). Lime Kilns and Lime Burning. p. 4. ISBN 978-0-7478-0596-0.^{[permanent dead link]}

ଆହୁରି ପଢନ୍ତୁ

Rebecca J. Donatelle. Health, The Basics. 6th ed. San Francisco: Pearson Education, Inc. 2005.

ବାହାର ଲିଙ୍କ

WebElements.com – Calcium
Calcium at The Periodic Table of Videos (University of Nottingham)
USDA National Nutrient Database, Calcium content of selected foods Archived 2004-10-31 at the Wayback Machine.
UK Food Standards Agency: Calcium
Nutrition fact sheet from the National Institutes of Health

[West-1] Krieck, Sven; Görls, Helmar; Westerhausen, Matthias (2010). "Mechanistic Elucidation of the Formation of the Inverse Ca(I) Sandwich Complex [(thf)3Ca(μ-C6H3-1,3,5-Ph3)Ca(thf)3] and Stability of Aryl-Substituted Phenylcalcium Complexes". Journal of the American Chemical Society. 132 (35): 100818110534020. doi:10.1021/ja105534w. PMID 20718434.

[2] Dickson, A. G. and Goyet, C. (1994). "5". Handbook of method for the analysis of the various parameters of the carbon dioxide system in sea water, version 2 (PDF). ORNL/CDIAC-74. Archived from the original (PDF) on 2011-05-25. Retrieved 2013-10-28.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[minerals.usgs-3] Miller, M. Michael. "Commodity report:Lime" (PDF). United States Geological Survey. Retrieved 2012-03-06.

[4] Williams, Richard (2004). Lime Kilns and Lime Burning. p. 4. ISBN 978-0-7478-0596-0.^{[permanent dead link]}

[୨]

[୧]

[୩]

[୪]