ਓਡੀਸ਼ਾ (ਉੜੀਆ: ଓଡିଶା) ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਉੜੀਸਾ (ਉੜੀਆ: ଓଡିଶା) ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਤੱਟ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ 29 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਝਾਰਖੰਡ, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਸੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੁਲਕ ਕਲਿੰਗਾ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕ ਨਾਂਅ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ 261 ਈਃ ਪੂਃ ਵਿੱਚ ਮੌਰੀਆ ਸਮਰਾਟ ਅਸ਼ੋਕ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਭਿਆਨਕ ਖ਼ੂਨ-ਖ਼ਰਾਬੇ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅਜੋਕੇ ਓਡੀਸ਼ਾ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ 1936 ਨੂੰ ਕਟਕ ਦੇ ਕਨਿਕਾ ਪੈਲੇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨਵੇਂ ਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕ ਉੜੀਆ ਭਾਸ਼ੀ ਸਨ। ਸਾਰੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਉਤਕਲ ਦਿਹਾੜਾ (ਉੜੀਸਾ ਦਿਨ) ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉੜੀਸਾ
Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Lang/data/iana scripts' not found. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Lang/data/iana scripts' not found.
Official seal of ਉੜੀਸਾ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉੜੀਸਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉੜੀਸਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
ਉੜੀਸਾ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ
ਉੜੀਸਾ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ
ਦੇਸ਼ਭਾਰਤ
ਖਿੱਤਾਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ
ਸਥਾਪਤੀ1 ਅਪ੍ਰੈਲ 1936
ਰਾਜਧਾਨੀਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ[1]
ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ30
ਸਰਕਾਰ
 • ਬਾਡੀਉੜੀਸਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ
 • ਗਵਰਨਰਐਸ.ਸੀ.ਜਾਮਿਰ
 • ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਨਵੀਨ ਪਟਨਾਇਕ (ਬੀਜਦ)
 • ਵਿਧਾਇਕUnicameral (147 ਸੀਟਾਂ)
 • Parliamentary constituency21ਲੋਕ ਸਭਾ[2] 10ਰਾਜ ਸਭਾ[3]
 • ਉੱਚ-ਅਦਾਲਤਉੜੀਸਾ ਉੱਚ-ਅਦਾਲਤ, Cuttack
ਖੇਤਰ
 • ਕੁੱਲ1,55,820 km2 (60,160 sq mi)
 • ਰੈਂਕ9ਵਾਂ
ਆਬਾਦੀ
 (2011)
 • ਕੁੱਲ4,19,47,358
 • ਰੈਂਕ11ਵਾਂ
 • ਘਣਤਾ270/km2 (700/sq mi)
ਵਸਨੀਕੀ ਨਾਂਉੜੀਆ
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰਯੂਟੀਸੀ+05:30 (IST)
ISO 3166 ਕੋਡIN-OR
HDIDecrease 0.362 (LOW)
HDI ਦਰਜਾ22ਵਾਂ (2007-2008)[4]
ਸਾਖਰਤਾ73.45%
ਅਧਿਕਾਰਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂਉੜੀਆ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਵੈੱਬਸਾਈਟodisha.gov.in
ਉੜੀਸਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ
ਗੀਤਬੰਦੇ ਉਤਕਲਾ ਜਨਨੀ
ਭਾਸ਼ਾਓਡੀਆ
ਪੰਛੀIndian Roller[5]
ਫੁੱਲਅਸ਼ੋਕਾ[6]
ਰੁੱਖAshwatha[7]
Costumeਸਾੜ੍ਹੀ (ਔਰਤ)
ਨਾਚਉੜੀਸੀ
ਓਡੀਸ਼ਾ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "ਕਸਬਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਅਤੇ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ" (PDF). Retrieved 6 December 2011.
  2. ਲੋਕ ਸਭਾ[permanent dead link]
  3. ਰਾਜ-ਮੁਤਾਬਿਕ ਸੂਚੀ
  4. "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2020-08-21. Retrieved 2015-01-11. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. Blue Jay: ਉੜੀਸਾ ਦਾ ਰਾਜ ਪੰਛੀ
  6. "CyberOrissa.com:: Orissa". cyberorissa.com. 2011. Archived from the original on 29 ਅਗਸਤ 2011. Retrieved 26 May 2012. State Flower {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  7. "Orissa State Symbols". mapsofindia.com. 2011. Retrieved 26 May 2012. the state tree is the imposing 'Ashwatha' tree
  8. ਸਾਂਬਰ: ਉੜੀਸਾ ਦਾ ਰਾਜਕੀ ਜਾਨਵਰ
  NODES
Done 1