Mindanao

Ing Mindanao iya ing pangaduang pekamaragul at peka-aslagang pulu king Filipinas at metung kareng atlung pulung aptas king bangsa, nung nu ing Luzon at Visayas ilang aliwa pang adua. Ing labuad Mindanao mikarungut la keng Espanya inyang pang 16 at pang17ng dilanwa nung nu deng sundalus a Kastila at ding kayang frayle ilang sinakup kaniti inyang 1622.

Mapa ning Filipinas papakit ne ing pulung aptas ning Luzon, Visayas, at Mindanao

Kasalungsungan ing labuad Minadanao karinan de reng Muslim na ning bangsa o Moros a populasyun, a nung nu bubuu da reng dakal a katutubung grupu kalupa da mo reng Maranaos at deng Tausug, at deng aliwa pang inaptas a tribung dang ausan dang Lumad. Taliwas keng balu da reng keraklan, enaman eganaganang dake ning Mindanao a sakup da reng Muslim. Ing tutu na niti, keraklan kareng dake ning Pangulung Mindanao, Aslagang Mindanao at Mauling Mindanao deng tau keti maniwala keng animism bayu la meging Binyagan.

Bilang pulu king mauling dake ning bangsa, ing Mindanao iya ing pangaduang pekamaragul a pulu at atin yang 94,630 kilometru kudradu, kulang yang 10,000 km² kalati keng Luzon. Ing pulu bulubundukin ya, at atiu ka rin ing Mount Apo, ing peka matas diling bunduk king bangsa. King albugan ning pulung Mindanao iyapin ing Dayat Malat ning Sulu, king aslagan ing Dayat Malat ning Filipinas at king mauli ing Dayat Malat ning Celebes.

Ing pulung aptas ning Mindanao abe ne ing mismung pulung Mindanao, at dadag na pa ing Kapuluang Sulu king maulingalbugan. Ing aptas a pulu makabangal yang anam a labuad, nung nu pikawani ro pang 25 lalawigan.

Pulung Mindanao

Lawen ya mu rin ingGeografia ning Filipinas.

Pulung Aptas ning Mindanao

Ding pulung aptas ning Mindanao ila ring sapunggul a pulu king mauling Filipinas nung nu atin yang anam administratibung labuad. Dening labuad pibangal dalang antimong 25ng lalawigan, nung nu ding apat ala lu king mismung pulung Mindanao. Ding pulung aptas kayabe la ring Kapuluan Sulu king maulingalbugan, nung nu atin yang aduang peka-pulu, ing Basilan, Jolo, at Tawi-Tawi, at dagdag pa ring king kilual a pulu antimo ring king Camiguin, Dinagat, Siargao, Samal, at ding Pulung Sarangani.

Ding anam a labuad ilapin ding makatuki at makatalamitam lang tukituki king lalam:

• Zamboanga Peninsula (Labuad IX)
• Pangulung Mindanao (Labuad X)
• Labuad Davao (Labuad XI)
• SOCCSKSARGEN (Labuad XII)
• Caraga (Labuad XIII)
• Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM)

Zamboanga Peninsula (Labuad IX)

Northern Mindanao (Labuad X)

Davao Region (Labuad XI)

SOCCSKSARGEN (Labuad XII)

Caraga (Labuad XIII)

Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM)

Kalinangan

File:Maranao Dabakan.jpg

Ing Maranao dabakan, metung ka reng gamit a mayayakit ka reng kulintang ensemble

Tala da reng katutubung gamit king Mauling Filipinas:

Deng limang gamit da reng Maguindanao Kulintang Ensemble

Kulintang - Agung - Gandingan - Babendil - Dabakan

Amánu

Sebuánu ne ing lingua franca ning Mindano at ing amánung sísuan da ring táu ning nánu mang etnisidad.

Lawen la mu rin

• Filipino Muslim
• Lumad
• Sultanate ning Sulu
• Ding Labuad ning Filipinas
• Ding Lalawigan ning Filipinas
• Luzon
• Visayas

Suglung Palwal

• News Archived Juniu 1, 2011 at the Wayback Machine
• Amir Butler: The Moro Struggle for Independence Archived Oktubri 24, 2007 at the Wayback Machine
• Exhibit: Traditional Music of the Southern Philippines - Text and photos of the instrumentation and cultural details of kulintang music via ETHS 545 - a class taught by Master Danongan Kalanduyan at San Francisco State University