Derkem

Basisdate
Dialekt:	Rhoifrängisch
Hääptvariant:	Pälzisch
Bunnesland:	Rhoilond-Palz
Landkrääs:	Derkem
Heche:	132 m ü. NHN
Fleche:	102 km²
Aiwohner:	18.222 (31. Dez 2012)
Bevelkerungsdicht:	179 Eiwohner je km²
Boschtläätzahl:	67098
Voawahl:	06322
Kfz-Kennzääche:	DÜW
Gmäändschlüssel:	07 3 32 002
Schdadgliderig:	7 Ordsdeel
Adress vun de; Schdadvawaltung:	Mannheimer Straße 24; 67098 Bad Dürkheim
Websait:	www.bad-duerkheim.de
Bürgermeister:	Christoph Glogger (SPD)
Laach vun de Schdad Derkem im Landkrääs Derkem
	Kard

Derkem (aa Derkm oda Därkem) is e Klästadt in de Vodderpalz an de Woischdrooß gelegge, also an de Haad, am Rand vum Pälzerwald. Unnes is än bekannde Lufdkuaódd un däaff sisch „Bad“ nenne - desdeweesche hääßds uff hochdaitsch aach „Bad Dürkheim“.

Gschichd

Bsiedld is die gonz Geeschnd schun saide Schdoizaid, Funde uffm Schdadtgebied waise vorkeldisch (1200 v.Chr.) und keldisch (500 v.Chr.) Siedlunge nooch un Hannl midde Edruschkä. Die ärschd schrifdlisch Ärwähnung is vum 1.6.778 im Lorscher Codex als „Turnesheim“.

Anno 1035 hodde Kaisa Konrad II. zamme mid annäre Därfa aach Därkm em Kloschda Limbursch gschengd. Vun voa 1360 bis 1471 un dann wieda said 1700 hod Därkm Schdadtreschde, nóódäm doßs vum verlochene Räuber Lui XIV, em "Sunnekeenisch", un soim Mordbrennär Mellag zärschead un vum Laininga Graf Johann Friedrisch wieda schee heagrischd worn is. Schbäda iss donn sogaa Residenzschdadt un Färschdesidz worn. Bis 1794 is Därkm baide Hardenburger Lainingär gebliwwe, donn isses ärsch fronzesisch worn und 1816 zum Keenischraisch Bayern kumme, eschär daßs nóm Griesch rhoilonpälzisch worn is.

es „Bad“

Es Gradiarwäag 2005

Schun voa 1387 sin die Quelle zum Salz mache genidzd worn, im 18. Joahunäd sin Salin, Gradiarwäak un Sudhaisa gebaud worn. Im Därgemer Wasser vun de Maxquell hott de Robert Bunse und de Guschdav Kärchhoff 1861 mit de Schpegdralånalys des Cäsium un s Rubidium gfunne. Es Gradiarwäak, wu mid soine 330 m ääns vun de greeschde in Daitschlon waa, is zwaa am 7. Abril 2007 abgfaggld worn, mär hod awwee widdee ufgebaud un waile - des häßd Óófang Fäbrua 2010 - wädd schun widdee Waißdonnraißisch ingebrung, wu aus Pole unde Ugraine kummd - zum Wuaschdmaagd sulls fäddisch soi.

Inde Midd vum 19. Joahunäd is Därkm mid soine siwwe Hailquelle zärschdäs ä Solbad worn und im 20.ö Joahunäd donn "Schdaadsbad". Mär mäschdo Bade- un Trinkkure gesche Rheuma, Wirblsäule- und Bondschaibelaide, Gaschdridis, Bronschiallaide und Väschdobbung. - Gesche ledschderes hod sisch nuch bessa ä häbschdlisch Bizzlä-Kua bewäad: Drai Lidda Naije hen dorchschlochende Ärfolsch!

Es Kuahaus

Haid kummd oogsischds vunde allgmää Lufdvaschmudzung aach noch vaschdäagd de Fagdoa "Wald" dezu: es gäbd kään bessare u greeßare un wiagungsvollare Lufdfilda als wie die Ülanze, bsunnaschd die Bääm, ärschd, wonnse so massiad schdeje wie im Wald - un de Pälzawald is gerademol de greeßde. Womma die Kua inde Kuaoirischdunge mid viele Wanderunge im Pälzawald kombiniere konn, is de Ärfolsch noch greeßa un die ufgewendt Zaid hod sisch dobbld rendiad.

Bolidig

De Derkemer Schdadtrat bschded aus 32 Leit. Die CDU hot 12 devun, die SPD 9, GRINE, FDP und FWG 3, enner is fun de Linge un enner padeilos. Derkem is enne fun ganz wennische Schdädde in Deitschland, wo fun ner "Jamaika-Koalition" aus CDU, GRINE und FDP g'fiert werd. Die bschded schun seid 1999 und war domols enne vun de erschde.

Woi

Kabell ufm Mischaelisbärsch

Iwwahaubd is de Woi in Derkem - wie on de gonz Woischdroß - ä bsunärdäri Schbezialidäd. Meschä nuch is awwee in Därkm es greeschde Faß vun de gonz Wäld - es Därgemer Faß faßd 1,7 Millione Lidda un hod 13,5 m Doschmessa. Inne is ä Woischdubb, wu iwwärs Joar measchdedääls zu, am Worschdmaagd awwee iwwafülld is. De Woaschdmaagd vum zwädde zum dridde Sebdembawucheänd iss greeschd Woifeschd uf de Weld, do kimme 600.000 Bsucha.

Wabbe

Die Blasonierung vum Wabbe is In Silber ein schwarzer Maueranker (Türangel). Des riad vunärem alde Grischdssieschl hea, des wo wiedarum uf des Wabbe vunde Härrn vun Derkem Bzuch genumm hod.

Bai de glaische Blasonierung hods offebaa schun die vaschiedensde Wariande gäwwe, wobai mär zwaifln därf, daß imma ä jedi Abbildung aach gschdimmd hod odda gaa audorisiad gwesd waa. Es haidisch Wabbe uf närrem aale Bild, Reklamemaake aus bayrischa Zaid, Aquarell vun 1803, Meyers Konversations-Lexikon, 1888.

Sunschdichs

Die Rhoi-Haad-Bahn isse Tram vun Därkm iwwe Monnm nó Haidlbärsch. De heggschde Berg uff de Gemarkung is de Drachefels mit 570 m ü. NN. Derkm hod zwää Bursche, sKloschda Limbursch un die Loiningega Haadebursch. Derkem is de Sitz vun de Kraisverwaldung vum Landkrais Bad Derkem. Die Oiwohnerzahl is uugefähr 19.000.

Sehenswerdischkoite

Mer hänn do in Derkem des alte Kloschder Limburg im Ordsdääl Greethe, des is soidem 16. Jarhhunnerd ä Ruine. Die Haadebursch is ääne vun de greeschde Burgruiine in de Palz. Schää in die Roiewene gugge kannschd vum Kaffeemühlsche (hääßt ach Flaggeturm) im Schenkebehl. In de Schdodt hämmer noch unsere droi Kersche Schlosskersch (protestandisch, godischer Baustil), Burgkersch (im Krieg abgfaggelt, jetzert en Gemoindezentrum) und die schääne Ludwigskersch mit de neie Orschel un em Hitler newwerm Jesus am Kreiz hinnerm Aldar (kadolisch).

Websaide

Commons: Derkem — Waitere Mulitimediadataie zum Artikel

Wikisource: Derkem – Qwelle un Volltegschde
De Said vun Derkem
Worschdmaagd un drumerum

Gliederung vunde pälsisch Schdad Derkem

Schdedte un G'moinde im Londkrääs Derkem