Śnieguliczka
Śnieguliczka (Symphoricarpos Duhamel) – rodzaj krzewów z rodziny przewiertniowatych. Należy do niego około 15[4]–17[5] gatunków. Niemal wszystkie pochodzą z Ameryki Północnej, jeden tylko i to rzadki gatunek (S. sinensis) pochodzi z Chin[6] (rośnie w zachodniej części prowincji Hubei)[7]. Rośliny te występują w lasach i zaroślach, zwłaszcza na terenach skalistych[7]. W Polsce jako zadomowiony antropofit występuje śnieguliczka biała, kilka innych gatunków jest uprawianych (zwłaszcza śnieguliczka koralowa i śnieguliczka Chenaulta)[8]. Rośliny te uprawiane są głównie ze względu na trwałe owoce[7].
 Owoce śnieguliczki białej | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
śnieguliczka |
| Nazwa systematyczna | |
| Symphoricarpos Duhamel Traité Arbres Arbust. 2: 295. 1755 | |
| Typ nomenklatoryczny | |
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Krzewy o sezonowym ulistnieniu[6][5]. Pędy prosto wznoszące się lub płożące, osiągające do 3 m wysokości. Rośliny często o charakterystycznym zapachu[7].
- Liście
- Naprzeciwległe[7], pojedyncze, o kształcie od eliptycznego do okrągłego[6], zwykle całobrzegie[5], czasem z kilkoma klapami lub ząbkami[7]. Blaszka osadzona na krótkim ogonku, przylistków brak[5].
- Kwiaty
- Drobne, zebrane po kilka w krótkie kłosy na końcach bocznych pędów lub pojedynczo w kątach górnych liści[5][7]. Kielich składa się z 4 lub 5 działek zrośniętych u nasady. Korona kwiatu składa się z 4 lub 5 płatków zrośniętych dzwoneczkowato lub lejkowato, białych lub różowych, często od wewnątrz owłosionych[7][5]. 4 lub 5 pręcików schowanych jest w rurce korony, czasem nieco z niej wystają. Zalążnia jest dolna, czterokomorowa, przy czym w dwóch komorach znajdują się pojedyncze, płodne zalążki, a w pozostałych znajdują się liczne zalążki, ale płonne. Słupek pojedynczy z główkowatym znamieniem[5].
- Owoce
- Pestkowce podobne do jagód. Utrzymują się na pędach długo przez zimę[6]. Są kuliste, jajowate do elipsoidalnych. Mają barwę białą, różową lub czarno-purpurową. Zawierają dwie jajowate pestki[7][5].
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzaj z rodziny przewiertniowatych Caprifoliaceae, stanowiącej grupę siostrzaną dla piżmaczkowatych w obrębie rzędu szczeciowców Dipsacales w grupie euasterids II wchodzącej w skład kladu astrowych (asterids) należącego do dwuliściennych właściwych (eudicots)[2].
- Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa dereniowe (Cornidae Frohne & U. Jensen ex Reveal, nadrząd Dipsacanae Takht., rząd szczeciowce Dumort., rodzina przewiertniowate (Caprifoliaceae Juss.), podrodzina Loniceroideae Kostel., podplemię Symphoricarpinae Koehne, rodzaj śnieguliczka (Symphoricarpos Duhamel)[9].
- Wykaz gatunków[4]
- Symphoricarpos acutus (A.Gray) Dieck
- Symphoricarpos albus (L.) S.F.Blake – śnieguliczka biała
- Symphoricarpos ×chenaultii Rehder – śnieguliczka Chenaulta
- Symphoricarpos ×doorenbosii Krüssm. – śnieguliczka Doorenbosa
- Symphoricarpos guadalupensis Correll
- Symphoricarpos guatemalensis J.K.Williams
- Symphoricarpos hesperius G.N.Jones
- Symphoricarpos longiflorus A.Gray
- Symphoricarpos microphyllus (Humb. & Bonpl. ex Schult.) Kunth – śnieguliczka drobnolistna
- Symphoricarpos mollis Nutt.
- Symphoricarpos occidentalis (R.Br.) Hook.
- Symphoricarpos orbiculatus Moench – śnieguliczka koralowa
- Symphoricarpos oreophilus A.Gray
- Symphoricarpos palmeri G.N.Jones
- Symphoricarpos parishii Rydb.
- Symphoricarpos rotundifolius A.Gray
- Symphoricarpos sinensis Rehder
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-09-02] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-22].
- ↑ a b Symphoricarpos Duhamel, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-03-29].
- ↑ a b c d e f g h Symphoricarpos Duhamel du Monceau. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-09-02].
- ↑ a b c d Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ a b c d e f g h i Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Volume I. London: Macmillan, 2002, s. 445. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 173, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Symphoricarpos. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-03-22]. (ang.).