Świerk sitkajski
Świerk sitkajski (Picea sitchensis (Bong.) Carrière) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Pochodzi z zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej. Jego nazwa pochodzi od miasta Sitka na Alasce. Zasiedla pas nabrzeżny szerokości około 80 km od południowo-zachodniej Alaski do północnej Kalifornii. Tworzy tam drzewostany czyste lub razem z daglezją, choiną, żywotnikiem olbrzymim i jodłą olbrzymią. W Europie uprawiany w lasach i ogrodach.
Systematyka[1][2][3] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
świerk sitkajski |
Nazwa systematyczna | |
Picea sitchensis (Bong.) Carrière Traité Gén. Conif. 260 1855.[4] | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |
Zasięg | |
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Stożkowy, wąski[6]. Drzewo osiągające średnio 60 m wysokości, rzadziej 80 m.
- Pień
- Korowina cienka, od szarej do ciemnobrązowej, łuszcząca się czerwonobrunatnymi tafelkami.
- Liście
- Igły cienkie, sztywne, zaostrzone o długości 1,5-2,5 cm. Od góry błyszczące, zielone, od spodu srebrzystoszare. Pod spodem z dwoma białymi paskami[6].
- Kwiaty
- Zebrane w kwiatostany. Męskie czerwone, długości do 2 cm, żeńskie jasnozielone, długości do 3 cm. Dojrzałe szyszki jasnobrązowe o długości 5-10 cm.
-
Wiosenne ulistnienie
-
Szyszka żeńska
-
Dojrzała, otwarta szyszka
Biologia i ekologia
edytujJest najszybciej rosnącym gatunkiem świerka. W jednym roku potrafi przyrosnąć na długość o 1 metr. Rośnie na prawie każdej glebie i dostarcza dobrego drewna.
Zastosowanie
edytujDrewno ma jasnoróżowe o dobrym stosunku wytrzymałości do gęstości. Niegdyś konstruowano z niego kadłuby samolotów, obecnie wykorzystywane jest głównie w przemyśle papierniczym[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ Picea sitchensis. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-08-20]. (ang.).
- ↑ Picea sitchensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Tony Russel, Catherine Cutler, Martin Walters: Ilustrowana encyklopedia Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 308. ISBN 97883242-0842-5.
Bibliografia
edytuj- Eva Dreyer, Wolfgang Dreyer. Przewodnik drzewa i krzewy.
- Gregor Aas, Andreas Riedmiller. Drzewa
- BioLib: 2380
- EoL: 1033696
- EUNIS: 150691
- Flora of North America: 233500914
- GBIF: 5284827
- identyfikator iNaturalist: 68131
- IPNI: 676986-1
- ITIS: 183309
- NCBI: 3332
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2563578
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:676986-1
- Tela Botanica: 49318
- USDA PLANTS: PISI
- CoL: 4HQ4Z