Żywa torpeda
Żywa torpeda – pojazd podwodny z materiałem wybuchowym przeznaczony do ataków samobójczych (np. Kaiten) lub dywersyjnych. Większość pojazdów dawała przynajmniej teoretyczną szansę przeżycia, ale w praktyce załogi często ginęły albo dostawały się do niewoli.
Najbardziej znaną jest japońska torpeda Kaiten z okresu II wojny światowej przeznaczona do ataków samobójczych.
Historia
edytujPierwszy udany atak przeprowadziła włoska torpeda Mignatta na zacumowany w porcie Pola austro-węgierski pancernik SMS „Viribus Unitis” nocą 31 października/1 listopada 1918[1] (w wyniku braku łączności pancernik został zatopiony po przejęciu przez Państwo Słoweńców, Chorwatów i Serbów).
Najbardziej udanym jest dywersyjny atak trzech włoskich Maiale w nocy z 18 na 19 grudnia 1941 w porcie Aleksandria. Założyły trzy głowice pod pancernikami HMS „Queen Elizabeth” i HMS „Valiant” oraz tankowcem „Sagona”. „Queen Elizabeth” osiadł na dnie, a pozostałe zostały ciężko uszkodzone. Ponadto poważnie został uszkodzony niszczyciel „Jervis” kotwiczący obok tankowca.
W latach 70. XX wieku w PRL powstał Błotniak, pojazd podwodny do zadań dywersyjnych zbliżony do żywej torpedy.
Przed wybuchem II wojny światowej w II RP pojawiły się informacje prasowe, jakoby projektowano użycie torped do ataków samobójczych. Nie były one prawdziwe, ale wielu ochotników pod ich wpływem zgłaszało w sztabach wojskowych gotowość udziału w takich działaniach, co również było nagłaśniane przez żądną sensacji prasę.
Taktyka
edytuj- Atak samobójczy:
- japońskie torpedy Kaiten
- Podczepienie miny zegarowej pod okrętem:
- włoskie Mignatta i Maiale
- brytyjskie Chariot
- Wystrzelenie podwieszonej torpedy:
- niemieckie Neger
- Niszczenie małymi minami newralgicznych miejsc okrętów i infrastruktury np. rurociągów w wielu miejscach:
Kraje, które zastosowały żywą torpedę
edytujZobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Jacek Gussmann: Człowiek zdobywa głębiny. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1984, s. 81, seria: Biblioteka Morza. ISBN 83-215-4047-3.
Bibliografia
edytuj- Bogusław Wołoszański: Encyklopedia II wojny światowej. T. 1 i 2. Warszawa: Amber, 1997. ISBN 83-7169-309-5.
- Lawrence Paterson: Desperaci Dönitza. Niemieckie żywe torpedy i bezzałogowe łodzie podwodne. Warszawa: Bellona, 2008. ISBN 978-83-1111-051-4.
- Andrzej Perepeczko: Komandosi głębin. Miniaturowe okręty podwodne i żywe torpedy w akcji. Gdańsk: Aj-Press, 2001. ISBN 83-7237-087-7.
- Wielka Encyklopedia Uzbrojenia 1918-1939. weu1918-1939.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-08)].