31 – amerykańsko-brytyjski film fabularny z 2016 roku, którego reżyserem i scenarzystą jest Rob Zombie. W rolach przodujących wystąpili w nim Sheri Moon Zombie, Jeff Daniel Phillips, Malcolm McDowell, Meg Foster i Richard Brake. Jest to horror, którego bohaterowie – pracownicy wesołego miasteczka – zostają uprowadzeni i zmuszeni do wzięcia udziału w brutalnej grze o życie. Światowa premiera projektu odbyła się 23 stycznia 2016 w trakcie Sundance Film Festival[1]. 16 września tego roku film miał premierę komercyjną na terenie Stanów Zjednoczonych[1]. W Polsce stacja Cinemax wyemitowała obraz po raz pierwszy 31 marca 2017[2]. Pomimo mieszanych recenzji krytyków[3], horror wyróżniono nominacjami do siedmiu nagród filmowych[4].

31
Ilustracja
Logo tytułu filmu.
Gatunek

horror, thriller

Rok produkcji

2016

Data premiery

23 stycznia 2016
(premiera festiwalowa)
15 września 2016
(premiera komercyjna)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone,
Wielka Brytania

Język

angielski, hiszpański, niemiecki

Czas trwania

102 minuty

Reżyseria

Rob Zombie

Scenariusz

Rob Zombie

Główne role

Sheri Moon Zombie, Meg Foster, Richard Brake, Jeff Daniel Phillips, Malcolm McDowell, Judy Geeson

Muzyka

Rob Zombie, John 5, Bob Marlette, Chris Harris

Zdjęcia

David Daniel

Scenografia

Rodrigo Cabral

Kostiumy

Carrie Grace

Montaż

Glenn Garland

Produkcja

Rob Zombie, Mike Elliott, Andy Gould, Matthew Perniciaro, Michael Sherman, Eddie Vaisman

Wytwórnia

Bow and Arrow Entertainment, PalmStar Media, Protagonist Pictures, Spectacle Entertainment Group, Windy Hill Pictures

Strona internetowa

Fabuła

edytuj

Halloween. Piątka pracowników objazdowego wesołego miasteczka, wśród nich Charly, zostaje uprowadzona przez bandę zamaskowanych szaleńców. Na zamkniętym terenie znanym jako Murder World stają do walki o przetrwanie: przez dwanaście godzin mają odpierać ataki psychopatycznych porywaczy. Jeśli przeżyją, zostaną wypuszczeni na wolność.

Obsada

edytuj

Produkcja

edytuj

Rob Zombie poinformował o planach nakręcenia filmu w maju 2014 roku, za pośrednictwem teaserowego plakatu, przedstawiającego zakrwawioną maskę klauna i liczbę 31 oraz opatrzonego zdaniem „a Rob Zombie film”[5]. Mass media spekulowały, jakoby nadchodzący projekt miał się okazać sequelem lub prequelem horrorów Dom tysiąca trupów (2003) i Bękarty diabła (2005), a ich główny antagonista, Kapitan Spaulding (Sid Haig) zostałby bohaterem filmu[6]. Według innych sugestii, 31 ogniskowałby się losach seryjnego mordercy Johna Wayn’ea Gacy’ego lub stanowiłby kontynuację Halloween II (2009)[6]. Zombie zaprzeczył tym pogłoskom, ujawniając, że jego najnowszy film oparty jest na oryginalnym pomyśle; wyjaśnił też etymologię tytułu, który stanowi odwołanie do dnia 31 października – święta halloween[7]. W lipcu, na łamach czasopisma Entertainment Weekly, reżyser zdradził główne założenia fabularne szykowanego obrazu: okazało się, że fabuła filmu skupi się na piątce ludzi, którzy zmuszeni są do wzięcia udziału w makabrycznej grze[8]. Dziennikarz Jake Perlman okrzyknął wówczas 31 mianem „killer clown movie” (film o morderczych klaunach)[8]. Inspirację dla filmu stanowiły statystyki, na jakie natknął się Zombie. Reżyser dowiedział się, że halloween jest dniem w ciągu roku, w którym ludzie nad wyraz często przepadają bez śladu[9]. Do podjęcia prac nad 31 twórcę zmotywowała także wizyta w pałacu strachów o nazwie Great American Nightmare, sygnowanym jego nazwiskiem. Widział w nim pracowników obiektu przebranych za klaunów uzbrojonych w piłę mechaniczną[10]. W lipcu 2014 Zombie wyznał, że planuje nakręcić horror „paskudny, naturalistyczny”, inspirowany kinem powstałym w stylu „guerrilla” (filmy realizowane tą metodą kręcono w sceneriach niestudyjnych, często nielegalnie, przy wsparciu bardzo niskiego nakładu budżetowego)[9].

W obsadzie filmu znalazł się zastęp aktorów regularnie współpracujących z reżyserem. Sheri Moon Zombie, Meg Foster, Judy Geeson, Jeff Daniel Phillips, Torsten Voges i Daniel Roebuck pracowali z Zombie nad horrorem The Lords of Salem (2012). W marcu 2015 serwisy internetowe doniosły, że aktorską załogę 31 zasili Malcolm McDowell (Halloween, Halloween II)[11][12]. Według wstępnych relacji mediów, Bill Moseley i Sid Haig (Dom tysiąca trupów, Bękarty diabła) odrzucili możliwość zagrania w filmie, choć tak naprawdę wcale nie zaproponowano im współpracy[13]. Filmowe efekty specjalne opracował Wayne Toth[14].

„Lata lecą, a wraz z nimi zmieniają się reguły gry. Realizacja filmu, który kiedyś można by nakręcić bez problemu, teraz stanowi kłopot. Biznes się przekształca, przekształca się wszystko.”

– Rob Zombie uzasadnia, co skłoniło go do uczynienia z 31 projektu crowdfundingowego[15].

Latem 2014 Zombie przyznał, że film powstanie częściowo z inicjatywy crowdfundingowej witryny internetowej, która pokryje fragmentarycznie koszty produkcji. Jako uzasadnienie swojej decyzji podał „przekształcające się warunki w biznesie filmowym”. Dodał też, że dzięki crowdfundingowi nakręci obraz, który mógłby nie zostać sfinansowany tradycyjną metodą[15]. W lutym 2015 na łamach witryny Fanbacked.com ruszyła druga kampania mająca dofinansować projekt[16]. Uruchomiono ją ze względu na dużą ilość fanów Zombie, którzy chcieli mieć wpływ na realizację filmu swojego idola[17]. Zombie zaczął poszukiwać scenerii, w których nakręciłby 31, już latem 2014. Zdjęcia do filmu miały ruszyć w lutym 2015, lecz rozpoczęły się z miesięcznym opóźnieniem, na początku marca[9][18][19][20]. Okres zdjęciowy zakończył się w kwietniu tego samego roku[21], po dwudziestu dniach nagrywania materiału[22]. Zombie nazwał 31 „najbrutalniejszym filmem, jaki dotychczas nakręcił”[13].

W okresie postprodukcji Zombie mocno zaangażował się w promocję 31. W sieci systematycznie pojawiały się fotosy z filmu, a w drugiej połowie września 2015 odbył się specjalny, cichy pokaz nieukończonego jeszcze obrazu[23][24][14]. W pierwszym tygodniu stycznia 2016 udostępniono oficjalny plakat reklamujący film[25][26].

Wydanie filmu

edytuj

Na początku listopada 2015 roku spekulowano, jakoby 31 miał odnotować swoją premierę podczas najbliższego Sundance Film Festival[27]. Przypuszczenia okazały się słuszne, a 23 listopada ogłoszono, że film wszedł do oficjalnej selekcji styczniowej edycji festiwalu[28]. Film wyświetlono 23 stycznia 2016, w trakcie sekcji „Park City at Midnight”[28][29][30]. Po premierze festiwalowej dziennikarz tygodnika Variety podał do informacji, że oficjalny dystrybutor, Alchemy, planuje wydać film do kin latem 2016[22]. W istocie komercyjna premiera w Stanach Zjednoczonych odbyła się jednak 16 września 2016; horror ukazał się wówczas w serwisach typu VOD[1]. Zmienił się też dystrybutor, którym została firma Saban Films[31]. Amerykańską premierę internetową poprzedzała rosyjska premiera kinowa, przypadająca na 15 września[1]. 23 września film wydano w Wielkiej Brytanii, a tydzień później, 30 września, w Indonezji[1]. 21 października Saban wydał 31 w wyselekcjonowanych kinach na terenie USA[1]. W Japonii projekt ukazał się 22 października, a w Niemczech – 27 października[1]. W styczniu 2017 roku dystrybuowano film w krajach skandynawskich: Szwecji (premiera DVD/Blu-ray nastąpiła 23 stycznia) oraz Norwegii (premiera kinowa przypadła na 27 stycznia)[1]. Poza Sundance, prezentowano 31 na festiwalach w Korei Południowej (Bucheon International Fantastic Film Festival), Irlandii (Horrorthon Festival Dublin), Szwecji (Monsters of Film) i Francji (Paris International Fantastic Film Festival)[1]. W Polsce horror nie był pokazywany w kinach, doczekał się za to emisji telewizyjnej. Premierowo wyemitowała go stacja Cinemax 31 marca 2017[2][32].

Kategoria wiekowa

edytuj

31 trzykrotnie zgłaszany był stowarzyszeniu Motion Picture Association of America (MPAA) w celu przyznania mu odpowiedniej kategorii wiekowej. Rob Zombie ubiegał się o kategorię „R”, według której osoby poniżej 17. roku życia mogą oglądać film jedynie z rodzicem lub pełnoletnim opiekunem. MPAA dwukrotnie jednak nadawało horrorowi kategorię „NC-17”, stanowiącą, że projekt przeznaczony jest jedynie dla osób powyżej 17. roku życia. 5 stycznia 2016 Zombie dopiął swego, a filmowi przyznano satysfakcjonującą go kategorię wiekową.

Opinie

edytuj

Redaktor witryny hisnameisdeath.com okrzyknął 31 jednym z najlepszych horrorów 2016 roku, w rankingu uwzględniającym dwadzieścia pięć tytułów przypisując mu miejsce piętnaste[33]. W podobnym notowaniu film wymienili dziennikarze współpracujący z serwisem horrornchill.com.[34]

Recenzje

edytuj

Film spotkał się z mieszanym odbiorem wśród krytyków. Agregujący recenzje filmowe serwis Rotten Tomatoes, w oparciu o trzydzieści dwa omówienia, okazał obrazowi 50-procentowe wsparcie (początkowo okazywał wsparcie 56-procentowe, bazując na szesnastu recenzjach)[3]. Jako pierwszy recenzję 31 wydał Chris Bumbray, dziennikarz współpracujący z serwisem Joblo.com. Bumbray chwalił reżysera za przedstawienie bohaterów filmu jako „ludzi z krwi kości”, a nie jako grupę „seksownych nastolatków”; z grona aktorów najbardziej docenił Meg Foster. Opiniodawca skwitował 31 mianem „solidnej roboty gatunkowej”, uznał też, że „fani mocnego gore pokochają każdą sekundę filmu”[35]. Dennis Harvey (Variety) stwierdził, że film „wygląda i brzmi dobrze”, lecz jednocześnie krytykował jego nazbyt karykaturalny przebieg wydarzeń oraz „podziurawione” dialogi[22]. Christopher Cushing (ShockTillYouDrop.com) dostrzegł w 31 pastisz takich pozycji, jak The Most Dangerous Game (1932) i Lunapark (1981) Tobiego Hoopera, a w innym tytule Hoopera – Teksańskiej masakrze piłą mechaniczną (1974) – dopatrywał się inspiracji, jakie tchnęły Zombie[36]. Cushing podsumował projekt jako „udany, hołdujący kinu lat wcześniejszych i szybko nakręcony film exploitation[36]. Matt Oakes z witryny Silver Screen Riot, oceniając horror w skali szkolnej, wydał mu notę „D+”. Oakes negatywnie wypowiedział się na temat „nieokiełznanego mizoginizmu” i „bezsensownej przemocy”, jakimi miał cechować się 31[37]. Albert Nowicki (His Name Is Death) pisał: „Duża to szkoda, że 31 przypomina chwilami najbardziej rozdygotane pozycje nurtu found footage, a niestabilna kamera nie koncentruje się na efektach gore. (...) O mankamentach 31 wspominam z dwóch powodów. Po pierwsze, wymaga tego ode mnie dziennikarska rzetelność. Po wtóre, garść defektów nie czyni nowego filmu Zombie kulawym, a raczej świadczy o bardzo wysokim poziomie poprzednich dzieł reżysera. Jeśli nazwiemy 31 – horror udany, w znacznej mierze wolny od błędów – artystyczną potyczką, stawia to twórcę Bękartów diabła w pozycji mistrza horroru na miarę XXI wieku. Zombie nakręcił film, który pod koniec roku uplasuje się wysoko w notowaniach najlepszych pozycji gatunkowych. Nakręcił film pełen suspensu, straszący nieposkromionym obłędem pomysłowo rozpisanych antybohaterów, cieszący dostateczną dawką praktycznych efektów specjalnych.”[38] Kreacja aktorska Richarda Brake’a, odtwórcy roli elitarnego płatnego zabójcy Doom-Heada, zyskała pozytywne opinie wśród krytyków[38][39][40][41].

Kontrowersje

edytuj

W sierpniu i we wrześniu 2016 roku amerykańskie media donosiły o niepokojących, nagłych objawieniach, a czasem też atakach ze strony osób przebranych za klauny. Mieszkańcy wielu stanów USA informowali policję, że są prześladowani. Dziennikarze, w tym Ben Guarino (The Washington Post), sugerowali, że sytuacje te mogły stanowić nietypową formę promocji filmu 31[42].

Nagrody i wyróżnienia

edytuj
  • 2015, Moviepilot Fan Horror Awards:
    • nagroda przyznana w kategorii najbardziej oczekiwany film[43]
  • 2016, Fright Meter Awards:
    • nominacja do nagrody Fright Meter w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy (wyróżniony: Richard Brake)[4]
    • nominacja do nagrody Fright Meter w kategorii najlepsza charakteryzacja (Wayne Toth)[4]
    • nominacja do nagrody Fright Meter w kategorii najlepsza ścieżka dźwiękowa (Chris Harris, John 5, Bob Marlette, Rob Zombie)[4]
  • 2016, BloodGuts UK Horror Awards:
    • nominacja do nagrody BloodGuts UK Horror w kategorii najlepszy aktor (Richard Brake)[4]
    • nominacja do nagrody BloodGuts UK Horror w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa (Meg Foster)[4]
    • nominacja do nagrody BloodGuts UK Horror w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy (Malcolm McDowell)[4]
  • 2017, Fangoria Chainsaw Awards:
    • nominacja do nagrody Chainsaw w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy (Richard Brake)[44][4]

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i „31 (2016) – Release Info”. imdb.com. (ang.) [dostęp 2017-01-16].
  2. a b „31 godziny emisji w telewizji, obsada, gdzie i kiedy obejrzeć”. programtv.naziemna.info. [dostęp 2017-03-19].
  3. a b „31 (2016)”. rottentomatoes.com. (ang.) [dostęp 2016-09-18].
  4. a b c d e f g h 31 (2016) – lista nagród w bazie IMDb (ang.) [dostęp 2017-01-16].
  5. „Rob Zombie Returns to Horror With ’31’!”. bloody-disgusting.com. 2014-05-16. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  6. a b Williams, Owen (2014-07-31). „Rob Zombie Reveals The Secret Of 31". empireonline.com. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  7. „Rob Zombie Talks Halloween Horror ’31’!”. bloody-disgusting.com. 2015-06-25. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  8. a b Perlman, Jake (2014-07-31). „Rob Zombie is crowdfunding his new killer clown movie, '31'”. ew.com. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  9. a b c Grow, Kori (2014-07-31). „Rob Zombie Talks Insane Clowns and Crowdfunding His New Film '31'”. rollingstone.com. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  10. „Rob Zombie’s ’31’ Takes Place In 1975, and More...”. bloody-disgusting.com. 2014-08-12. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  11. Williams, Owen (2015-03-11). „Malcolm McDowell Joins Rob Zombie’s 31". empireonline.com. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  12. Cornell, Jeff (2015-03-10). „Malcolm McDowell Joins Cast of Rob Zombie’s Upcoming Horror Film ’31’”. loudwire.com. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  13. a b „31 (2016) – Trivia”. imdb.com. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  14. a b Nowicki, Albert (2015-11-05). „Nowe zdjęcie z planu nadchodzącego horroru Roba Zombie '31'” [zarchiwizowano z [http://moviesroom.pl/nowe-zdjecie-z-planu-nadchodzacego-horroru-roba-zombie-31/ tego adresu] (2016-01-30). moviesroom.pl. [dostęp 2016-01-24].
  15. a b Childers, Chad (2014-08-07). „Rob Zombie Explains Why He Is Crowd-Funding His Upcoming Horror Film ’31’”. loudwire.com. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  16. „New ’31’ Art As Rob Zombie Relaunches Campaign; Tour Dates!”. bloody-disgusting.com. 2015-02-09. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  17. Harris, Rob (2015-02-17). „Rob Zombie Wants Your Money Again and You’re Gonna Want to Give It to Him”. moviepilot.com. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  18. Harrington, Jim (2014-08-09). „Interview: Rob Zombie discusses new album, tour and film project”. mercurynews.com. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  19. „ROB ZOMBIE’s '31' Movie: Video Footage From Pre-Production”. blabbermouth.net. 2015-02-20. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  20. „MALCOLM MCDOWELL JOINS 31 CAST AS FIRST DAY OF FILMING IS COMPLETED”. robzombie.com. 2015-03-10. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  21. „Rob Zombie’s ’31’ Wraps, and He’s Still Announcing Cast!”. bloody-disgusting.com. 2015-04-07. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  22. a b c Harvey, Dennis (2016-01-25). „Sundance Film Review: ’31’”. variety.com. (ang.) [dostęp 2016-01-25].
  23. Nowicki, Albert (2015-07-17). „Nowe zdjęcie promujące nadchodzący horror Roba Zombie '31'” [zarchiwizowano z [http://moviesroom.pl/nowe-zdjecie-promujace-nadchodzacy-horror-roba-zombie-31/ tego adresu] (2016-01-30). moviesroom.pl. [dostęp 2016-01-24].
  24. Nowicki, Albert (2015-09-21). „Specjalny pokaz '31' Roba Zombie oraz nowy fotos z filmu” [zarchiwizowano z [http://moviesroom.pl/specjalny-pokaz-31-roba-zombie-oraz-nowy-fotos-z-filmu/ tego adresu] (2016-01-30). moviesroom.pl. [dostęp 2016-01-24].
  25. Nowicki, Albert (2016-01-07). „Już jest! Oficjalny poster promujący nowy film Roba Zombie '31'” [zarchiwizowano z [http://moviesroom.pl/juz-jest-oficjalny-poster-promujacy-nowy-film-roba-zombie-31/ tego adresu] (2016-01-30). moviesroom.pl. [dostęp 2016-01-24].
  26. Pasbani, Robert (2016-01-07). „Rob Zombie Unveils Poster For New Horror Film, 31; Gets R Rating”. metalinjection.net. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  27. Nowicki, Albert (2015-11-10). „'31' Roba Zombie w finalnych fazach przygotowań. Premiera w styczniu?” [zarchiwizowano z [http://moviesroom.pl/31-roba-zombie-w-finalnych-fazach-przygotowan-premiera-w-styczniu/ tego adresu] (2016-01-30). moviesroom.pl. [dostęp 2016-01-24].
  28. a b Nowicki, Albert (2015-11-23). „Filmy Roba Zombie i Kevina Smitha z premierą w Sundance” [zarchiwizowano z [http://moviesroom.pl/filmy-roba-zombie-kevina-smitha-i-richarda-batesa-jr-na-sundance-film-festival/ tego adresu] (2016-01-30). moviesroom.pl. [dostęp 2016-01-24].
  29. SUNDANCE INSTITUTE ANNOUNCES FIRST NINE FILMS FOR 2016 SUNDANCE FILM FESTIVAL. sundance.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-03)]. sundance.org. 2015-11-23. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  30. „Welcome to Hell in Rob Zombie’s 31 – Check out this Teaser Poster!”. horrornews.net. 2016-01-11. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  31. „31 (2016) – Company Credits”. imdb.com. (ang.) [dostęp 2017-01-16].
  32. „31 (2016) – Cinemax Polska”. cinemax.pl. [dostęp 2017-03-19].
  33. Nowicki, Albert (2016-12-29). „FILMOWE PODSUMOWANIE 2016 ROKU: 25 NAJLEPSZYCH HORRORÓW (CZ. I)”. hisnameisdeath.com. [dostęp 2017-01-29].
  34. „25 BEST HORROR MOVIES OF 2016”. horrornchill.com. 2016-11-10. (ang.) [dostęp 2017-01-29].
  35. Bumbray, Chris (2016-01-24). „31 (SUNDANCE REVIEW)”. joblo.com. (ang.) [dostęp 2016-01-24].
  36. a b Cushing, Christopher (2016-01-25). „Sundance Review: Rob Zombie’s 31 is a Bizarre Horror-Tattoo Come to Life” [zarchiwizowano z [http://www.shocktillyoudrop.com/reviews/395733-sundance-review-rob-zombies-31-bizarre-horror-tattoo-come-life/ tego adresu] (2016-07-03). shocktillyoudrop.com. (ang.) [dostęp 2016-01-26].
  37. Oakes, Matt (2016-01-25). „SUNDANCE ’16 REVIEW: ’31’”. silverscreenriot.com. (ang.) [dostęp 2016-01-26].
  38. a b Nowicki, Albert (2016-09-18). „'IN HELL EVERYBODY LOVES POPCORN’. ('31', 2016)”. hisnameisdeath.com. [dostęp 2016-09-18].
  39. Owen, Luke (2016-08-28). „Horror Channel FrightFest 2016 Review – 31 (2016)”. flickeringmyth.com. (ang.) [dostęp 2016-09-18].
  40. Keogh, Joey (2016-08-31). „Frightfest 2016 Review: Rob Zombie’s 31". wickedhorror.com. (ang.) [dostęp 2016-09-18].
  41. „Rob Zombie: A Defense and Retrospective”. bloody-disgusting.com. 2017-04-06. (ang.) [dostęp 2017-04-06].
  42. Guarino, Ben (2016-09-07). „Clown sightings have spread to North Carolina. Now police are concerned about creepy copycats”. washingtonpost.com. (ang.) [dostęp 2017-01-29].
  43. Rodriguez, Daniel (2015-12-04). „Death Onscreen: Moviepilot Fan Horror Awards – THE WINNERS”. moviepilot.com. (ang.) [dostęp 2017-01-16].
  44. Never mind Oscar, here’s the 2017 FANGORIA Chainsaw Awards Nominees Ballot!. fangoria.com:80. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-07)]. fangoria.com. 2017-02-07. (ang.) [dostęp 2017-02-10].

Linki zewnętrzne

edytuj
  NODES
Association 1
INTERN 6
Project 1