Abdallah ibn al-Mu’tazz
Abdallah ibn al-Mu’tazz (arab. عبد الله بن المعتز, ʿAbd Allāh ibn al-Muʿtazz; ur. ok. 861, zm. 29 grudnia 908) – syn trzynastego kalifa Abbasydów, Al-Mu’tazza, jednodniowy kalif oraz autor książki Kitab al-Badi.
| kalif | |
| Okres |
17 grudnia 908 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca |
Al-Muktadir |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
29 grudnia 908 |
| Ojciec | |
| Matka |
Fāṭima bint al-Faṭh ibn Chāqān |
Życiorys
edytujAbdallah urodził się ok. 861 roku w Samarze. Jego dziadkiem był kalif Al-Mutawakkil, który został zamordowany, gdy Abdallah miał zaledwie sześć tygodni. Jego ojciec został zamordowany natomiast w 869 roku, trzy lata po przejęciu kalifatu[1]. Abdallah miał wtedy około 8 lat. Chłopiec uciekł wtedy do Mekki.
Gdy wrócił do Bagdadu, zaczął interesować się poezją. W 888 roku sam napisał książkę pt. Kitab al-Badi. Dzieło to jest uważane za jedno z najwcześniejszych dzieł w arabskiej teorii literatury i krytyce literackiej[2]. W międzyczasie zaczął współpracę z arabskim poetą i gramatykiem Abu Bakr ibn al-Allaf asz-Szirazim[3].
Gdy kuzyn Abdallah, kalif Al-Muktafi zmarł 13 sierpnia 908 roku, jego pozycję objął brat Al-Muktafiego, Dżafar, który przyjął imię Al-Muktadir[4][5]. W wejściu na tron pomagał mu wezyr, Al-Abbas ibn al-Hasan al-Dżardżara’i[4][5].
W grudniu 908 roku został w Bagdadzie rozpętany bunt pod wodzą Dżarrahidów i Hamdanidów, którego celem było osadzenie na jego miejscu Abdallah[6]. Został ukoronowany 17 grudnia 908 roku, ale tego samego dnia również obalony. Abdallah uciekł z pałacu w Bagdadzie i ukrywał się. Został znaleziony 29 grudnia tego samego roku i uduszony[4][5].
Życie prywatne
edytujAbdallah posiadał wiele niewolnic, które wykształcał, do pomocy przy jego pracach literackich. Były to Tuhfa i Duala[7]. Duala była również jego konkubiną[8].
Linki zewnętrzne
edytuj- Kitab al-Badi. Web Archive. (arab.).
Przypisy
edytuj- ↑ Kennedy 2004 ↓, s. 149-152.
- ↑ van Gelder 1982 ↓, s. 2.
- ↑ Pellat 1960-2005 ↓, s. 238.
- ↑ a b c Sourdel 1965 ↓, s. 461-462.
- ↑ a b c Kennedy 2004 ↓, s. 186, 191, 267.
- ↑ Episode 81: The rise of Muqtadir. The Caliphs. [dostęp 2024-11-09]. (ang.).
- ↑ Gökpinar 2019 ↓, s. 30-33.
- ↑ Ibn al-Sa‘i i Toorawa 2017 ↓, s. 74.
Bibliografia
edytuj- Yasemin Gökpinar: Höfische Musikkultur im Klassischen Islam – Ibn Faḍlallāh Al-ʻUmarī (gest. 749/1349) über die dichterische und musikalische Kunst der Sängersklavinnen. Boston: Brill, 2019, s. 30-33. (niem.).
- Hugh N. Kennedy: The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century. Wyd. 2. Pearson Education, 2004. ISBN 978-0-582-40525-7. [dostęp 2024-11-09]. (ang.).
- Dominique Sourdel: al-D̲j̲ard̲j̲arāʾī. W: Bernard Lewis, Charles Pellat, Joseph Schacht: Encyclopaedia of Islam. Brill, 1965, s. 461-462. OCLC 495469475. (ang.).
- Ibn al-Sa‘i, Shawkat M. Toorawa: Ibn al-Sa'i – Consorts of Caliphs. Nowy Jork: New York University Press, 2017, s. 74. ISBN 978-1-4798-5098-3. (ang.).
- G. J. H. van Gelder: Beyond the Line: Classical Arabic Literary Critics on the Coherence and Unity of the Poem. Brill, 1982, s. 2. ISBN 90-04-06854-6. (ang.).
- Charles Pellat: Ibn al-ʿAllāf. W: Encyclopaedia of Islam New Edition. Brill, 1960-2005. DOI: 10.1163/1573-3912_islam_SIM_3073. (ang.).