Aero L-39 Albatros

L-39C Albatros
	Dane podstawowe
Państwo	Czechosłowacja, Czechy
Producent	Aero Vodochody
Typ	samolot szkolno-treningowy
Konstrukcja	duralowa, półskorupowa
Załoga	dwie osoby
	Historia
Data oblotu	4 listopada 1968
Lata produkcji	1971 – 1999
	Dane techniczne
Napęd	silnik odrzutowy Progress AI-25TL
Ciąg	1687 daN
	Wymiary
Rozpiętość	9,46 m
Długość	12,13 m
Wysokość	4,77 m
Powierzchnia nośna	18,8 m²
	Masa
Własna	3565 kg
Użyteczna	1535 kg
Startowa	5100 kg
Uzbrojenia	1100 kg
Zapas paliwa	1255 l
	Osiągi
Prędkość maks.	750 km/h
Prędkość przelotowa	680 km/h
Prędkość minimalna	175 km/h
Prędkość wznoszenia	22 m/s
Pułap	11 500 m
Zasięg	1100 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	1 działko 23 mm GSz-23; pociski powietrze-powietrze K-13; karabin maszynowy kal. 7,62 mm; 4 bomby lub bomby kasetowe; 4 wyrzutnie pocisków rakietowych
	Wyposażenie dodatkowe
	dodatkowe 2 zbiorniki paliwa na podwieszeniach zewnętrznych o pojemności 350 l
	Użytkownicy
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

L-39 Albatros – odrzutowy samolot szkoleniowy produkcji czechosłowackiej firmy Aero Vodochody, wprowadzony do użytku na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, w celu zastąpienia swego poprzednika, Aero L-29 Delfin.

Pierwszy lot samolotu L-39 odbył się 4 listopada 1968 r., a od 1971 wszedł do służby jako samolot szkoleniowy w Związku Radzieckim, Czechosłowacji i innych krajach Układu Warszawskiego (z wyjątkiem Polski). Samolot jest lub był użytkowany przez siły powietrzne ponad trzydziestu krajów, jako samolot służący szkoleniu podstawowemu i zaawansowanemu, a także jako lekki samolot szturmowy.

Typ ten później rozwinięto i produkowano do roku 1999 jako Aero L-59 Super Albatros, a jego najnowszą wersją jest nadal produkowany L-159.

Wersje

Węgierski Aero L-39ZO Albatros na wystawie Air Show 2007

Słowacki Aero L-39ZA na wystawie Radom Air Show 2005

L-39 należący do cywilnej grupy akrobacyjnej Breitling Jet Team. Maszyna nosi nowe malowanie z roku 2010.

Aero L-39 w Technik Museum Sinsheim

L-39C – wersja szkolna bez uzbrojenia,
L-39V – jednoosobowa wersja służąca do holowania sztucznych celów,
L-39ZO – lekki samolot szturmowy z wzmocnionymi skrzydłami i czterema pylonami na uzbrojenie,
- L-39ZA – znacznie rozszerzona wersja L-39 ZO, wyposażona w mocniejsze podwozie, mogąca przenosić więcej uzbrojenia, a także posiadająca 23 mm, dwulufowe działko GSz-23L z magazynkiem 150 naboi;
  - L-39Z/ART – tajska wersja z awioniką firmy Elbit,
L-39NG – maszyna oblatana 14 września 2015 roku^[1]. Samolot wyposażony jest w nowy silnik Williams International FJ44-4M o ciągu 16,87 kN. W kabinie umieszczono nowy wielofunkcyjny wyświetlacz ciekłokrystaliczny firmy Genesys Aerosystems i wyświetlacz przyzierny SPEEL Praha. Zmianie uległa konstrukcja skrzydeł. Zrezygnowano z charakterystycznych dla tej maszyny dodatkowych zbiorników paliwa umieszczonych na końcach skrzydeł na rzecz nowych zbiorników umieszczonych wewnątrz skrzydeł. Publicznie maszynę po raz pierwszy zaprezentowano w dniach 19 - 20 września 2015 roku w Ostrawie na odbywających się tam Dniach NATO^[2]. 22 grudnia 2018 roku, w powietrze po raz pierwszy wzbiła się wersja L-39NG w ostatecznym wariancie produkcyjnym. Od prototypów różni się konstrukcją osłony kabiny, jednoczęściową w miejsce poprzedniej, dzielonej na trzy. Zmodyfikowanymi wlotami powietrza do silnika oraz nowym płatem z wewnętrznymi zbiornikami paliwa^[3]. 18 września 2020 roku, producent wraz ze strategicznym partnerem Omniool, poinformowali o otrzymaniu przez L-39NG certyfikatu typu. Certyfikat został wydany przez Wojskowy Urząd Lotnictwa Ministerstwa Obrony Republiki Czeskiej, jest on akceptowany przez władzę wojskowe wszystkich państw NATO oraz Unii Europejskiej^[4]. 15 lutego 2021 roku, czeska grupa inwestycyjna Omnipol, podała do publicznej wiadomości informacje o sprzedaży tuzina maszyn L-39NG do Wietnamu. W ramach zawartego kontraktu, obok dwunastu samolotów, strona czeska zobowiązała się do przeszkolenia wietnamskiego personelu naziemnego i latającego w obsłudze i eksploatacji maszyn oraz dostarczenia części zamiennych, sprzętu do szkolenia naziemnego, wsparcia logistycznego oraz dostawy systemów lotniskowych do obsługi naziemnej^[5]. Senegal zakupił w kwietniu 2018 roku cztery egzemplarze lekkich samolotów szkolno-treningowych L-39NG w wersji lekkiej maszyny uderzeniowej^[6].
L-139 – L-39C wyposażony w zachodnią awionikę i silnik Garrett TFE731. Samolot odbył pierwszy lot w roku 1993
L-159/A – najnowsza wersja Albatrosa nosząca nazwę Alca "Advanced Light Combat Aircraft" stworzony wspólnie przez amerykańskie biura konstrukcyjne m.in. Boeing, samolot otrzymał nowoczesną w pełni elektroniczną awionikę, powiększone zbiorniki paliwa, nowszy i mocniejszy silnik Honeywell F-124-GA-100 oraz nowy radar dopplerowski Galileo Grifo.
L-159T1/B – wersja L-159A przebudowana z wersji jednomiejscowej na dwumiejscową, tworząc samolot treningu zaawansowanego.

Użytkownicy samolotu

Siły Powietrzne Afganistanu (26 x L-39C)
Siły Powietrzne Bangladeszu (8 x L-39ZA)
Siły Powietrzne Bułgarii (36 x L-39ZA)
Siły Powietrzne Czechosłowacji (33 x L-39C, 30 x L-39ZA, 8 x L-39V, 5 x L-39MS)
Siły Powietrzne Etiopii (24 x L-39C)
Siły Powietrzne Iraku (22 x L-39C, 59 x L-39ZO)
Siły Powietrzne Kuby (30 x L-39C)
Siły Powietrzne Libii (181 x L-39ZO)
Siły Powietrzne Litwy (4 x L-39C, 12 x L-39ZA)
Siły Powietrzne Nigerii (24 x L-39ZA)
Siły Powietrzne NRD (52 x L-39ZO)
Radzieckie Siły Powietrzne /Rosyjskie Siły Powietrzne(2080 x L-39C)
Siły Powietrzne Rumunii (32 x L-39ZA)
Siły Powietrzne Syrii (55 x L-39ZO, 44 x L-39ZA)
Siły Powietrzne Tajlandii (40 x L-39ZA/ART)
Siły Powietrzne Węgier
Siły Powietrzne Wietnamu (24 x L-39C)
Siły Powietrzne Kirgistanu (4x L-39)
Stany Zjednoczone (prywatne firmy świadczące usługi dla sił zbrojnych: AirUSA, Draken International, Tactical Air Support, Coastal Defense)^[7]

Zobacz też

Porównywalne samoloty

Przypisy

↑ L-39NG oblatany, „Lotnictwo”, nr 11 (2015), s. 6, ISSN 1732-5323
↑ Mariusz Cielma, Michał Gajzler, Dnia NATO w Ostrawie, „Nowa Technika Wojskowa ”, nr 11 (2015), s. 20-22, ISSN 1230-1655
↑ Przedseryjny L-39NG oblatany, „Lotnictwo”, nr 1-2 (2019), s. 7, ISSN 1732-5323
↑ Certyfikat dla L-39NG, „Lotnictwo”, nr 10 (2020), s. 9, ISSN 1732-5323
↑ Kontrakt na L-39NG dla Wietnamu, „Lotnictwo”, nr 3 (2021), s. 5, ISSN 1732-5323
↑ Pierwszy L-39NG dla Senegalu oblatany - Defence24 [online], www.defence24.pl [dostęp 2021-03-27] .
↑ Michał Gajzler. Agresorzy – prywatne siły powietrzne. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 5/2020, s. 51-57, maj 2020. Warszawa: Magnum X.

Linki zewnętrzne

L-39 na stronie Aero Vodochody a.s.. aero.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-18)]. (ang.).

[1] L-39NG oblatany, „Lotnictwo”, nr 11 (2015), s. 6, ISSN 1732-5323

[2] Mariusz Cielma, Michał Gajzler, Dnia NATO w Ostrawie, „Nowa Technika Wojskowa ”, nr 11 (2015), s. 20-22, ISSN 1230-1655

[3] Przedseryjny L-39NG oblatany, „Lotnictwo”, nr 1-2 (2019), s. 7, ISSN 1732-5323

[4] Certyfikat dla L-39NG, „Lotnictwo”, nr 10 (2020), s. 9, ISSN 1732-5323

[5] Kontrakt na L-39NG dla Wietnamu, „Lotnictwo”, nr 3 (2021), s. 5, ISSN 1732-5323

[6] Pierwszy L-39NG dla Senegalu oblatany - Defence24 [online], www.defence24.pl [dostęp 2021-03-27] .

[atac-7] Michał Gajzler. Agresorzy – prywatne siły powietrzne. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 5/2020, s. 51-57, maj 2020. Warszawa: Magnum X.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]