Agaricus bresadolanus
Agaricus bresadolanus Bohus – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Agaricus bresadolanus |
| Nazwa systematyczna | |
| Agaricus bresadolanus Bohus Annls hist.-nat. Mus. natn. hung. 61: 154 (1969) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujKlasyfikacja według Index Fungorum: Agaricus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1969 r. G. Bohus na Węgrzech[1]. Synonimy:
- Agaricus campestris var. radicatus Vittad. 1835
- Agaricus campestris var. radicosus Viviani 1834
- Agaricus radicatus (Vittad.) Romagn. 1938
- Agaricus romagnesii Wasser 1977
- Agaricus romagnesii var. infidus (Alessio) Bon & Cappelli 1983
- Psalliota campestris var. radicata (Vittad.) Bres. 1931
- Psalliota infida Alessio1975
- Psalliota radicata (Vittad.) R. Sandor 1958
- Psalliota radicata var. crassanulata R. Sandor 1958[2].
Morfologia
edytujMięsisty i gruby o średnicy 4–6(12) cm, początkowo kulisty, potem wypukły z lekko podwiniętym brzegiem, w końcu płaski ze spłaszczonym środkiem. Powierzchnia biała lub biaława, nakrapiana czarniawo-brązowymi dyskowymi łuskami, często ułożonymi w kształcie gwiazdy. Brzeg włókienkowaty i blady, lekko brązowiący[3].
Dość gęste, bardzo nierówne, dość szerokie, początkowo dość jasno cielisto różowe, potem bladoróżowawo fioletowobrązowe, w końcu ciemnobrązowe z bladym brzegiem[3].
Mocny, o wysokości 6–10(12) cm i grubości 0,5–1,5(2) cm, początkowo pełny, potem pusty, cylindryczny, często z bulwiastą nasadą i wyrastającymi z niej białymi sznurami grzybowymi. Powierzchnia początkowo biała i gładka, w kierunku podstawy zmieniająca się na jasnobrązową, czasami różowawy powyżej pierścienia i łuskowato-włóknisty poniżej. Pierścień błoniasty, niezbyt obszerny, o wysokości 4–5 mm, listwowy, cienki, biały i jedwabisty, kruchy i nietrwały, na górnej powierzchni prążkowany[3].
Biały, w górnej części kapelusza z brudno różowawo-brązowym odcieniem, u nasady trzonu blado pomarańczowo-różowy. Smak łagodny lub bez smaku[3].
- Cechy mikroskopowe
Bazydiospory owalne lub elipsoidalne o wymiarach 7–8 × 4–5 µm. Podstawki czterozarodnikowe o wymiarach 25–30 × 7,5–8,5 µm. Cystydy maczugowate lub cylindryczne, wygięte, mniej lub bardziej septowane, o wymiarach 40–50 × 8–15 µm[3].
Występowanie i siedlisko
edytujWystępuje w Europie, Ameryce Północnej i Azji[4]. W Polsce jego stanowiska podali J. Łuszczyński w 2008 i Anna Bujakiewicz w 2010 r. (jako Agaricus romagnesii Wasser)[5].
Grzyb naziemny saprotroficzny, rosnący na terenach zielonych, często w mieście, w trawiastych alejkach, na trawnikach parków, winnic, łąkach, ale także w lasach liściastych, a nawet iglastych, szczególnie pod robinią akacjową, cedrami, winoroślami, bukami[3].
Znaczenie
edytujJest grzybem trującym. Podano przypadki zatruć tym grzybem, które objawiały się silnym bólem brzucha, ale bez wymiotów lub inne powikłań żołądkowo-jelitowych. Przez dwa dni występowały powtarzające się okresy zawrotów głowy i omdlenia, ale nastąpiło całkowite wyzdrowienie[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-22] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-22] (ang.).
- ↑ a b c d e f Agaricus bresadolanus Bohus (1969) Champignon suivant, Agaric radicant, Agaric de Bresadola, Agaric de Romagnesi [online], Basee de donnes mylogicue [dostęp 2023-12-03] (fr.).
- ↑ Występowanie Agaricus bresadolanus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-12-03] (ang.).
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-02] (pol.).
- ↑ Anne Edwards, Tony Leech, Agaricus bresadolanus – a toxic mushroom [online], s. 112–114 [dostęp 2023-12-03] (ang.).