Holoagriofit

Holoagriofit – roślina obcego pochodzenia (antropofit), która zdołała trwale się zadomowić na siedliskach naturalnych. Holoagriofity są jedną z trzech grup metafitów (pozostałe to epekofity i hemiagriofity). Czasami holoagriofity nazywane są agriofitami.

Tatarak zwyczajny – w Polsce holoagriofit często będący gatunkiem dominującym

Dąb czerwony – agriofit pochodzenia północnoamerykańskiego, rozprzestrzeniający się w polskich lasach

Moczarka kanadyjska – agriofit pospolicie występujący w polskich wodach, uciekinier z ogrodów botanicznych, skąd szybko rozprzestrzenił się na dużych obszarach Europy, Azji i Australii

Barszcz Sosnowskiego stanowiący zagrożenie dla ludzi

Holoagriofitami mogą być gatunki zawleczone przypadkowo, jak moczarka kanadyjska, lub świadomie wprowadzone do środowiska naturalnego (introdukowane), jak różanecznik alpejski. Niemal zawsze są to gatunki pochodzące z podobnych stref klimatycznych, łatwo więc aklimatyzujące się. W Polsce w grupie tej dominują gatunki pochodzące z Ameryki Północnej.

Holoagriofity w Polsce

Według badań B. Tokarskiej-Guzik we florze Polski w 2005 r. było 300 gatunków metafitów.

Do holoagriofitów w Polsce należą m.in. gatunki:

• aster lancetowaty (Aster lanceolatus)
• aster wierzbolistny (Aster salignus)
• barszcz Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum)
• barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnovskyi)
• czeremcha amerykańska (Padus serotina)
• dąb czerwony (Quercus rubra)
• erechtites jastrzębcowaty (Erechtites hieracifolia)
• klon jesionolistny (Acer negundo)
• kolczurka klapowana (Echinocystis lobata)
• kroplik żółty (Mimulus guttatus)
• miecznica wąskolistna (Sisyrynchium angustifolium, S. bermudiana)
• moczarka kanadyjska (Elodea canadensis)
• nawłoć kanadyjska (Solidago canadensis)
• nawłoć późna (Solidago gigantea)
• nawłoć wąskolistna (Solidago graminifolia)
• niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora)
• niecierpek gruczołowaty (Impatiens glandulifera)
• przymiotno białe (Erigeron annuus)
• przymiotno gałęziste (Erigeron ramosus)
• konyza kanadyjska (Conyza canadensis)
• rdestowiec ostrokończysty (Reynoutria sachalinensis)
• robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia)
• rudbekia naga (Rudbeckia lacinata)
• sit chudy (Juncus tenuis)
• tatarak zwyczajny (Acorus calamus)
• tawuła kutnerowata (Spiraea tomentosa)
• uczep amerykański (Bidens frondosa)
• uczep zwodniczy (Bidens connata)
• wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis)

Znaczenie

Holoagriofity to gatunki obce najbardziej zagrażające rodzimym gatunkom flory. Niektóre z nich, zwane gatunkami inwazyjnymi, tak dobrze dostosowały się do warunków bytowych w Polsce, że całkowicie, lub w bardzo dużym stopniu wypierają gatunki rodzime z ich naturalnych siedlisk. Ma to szczególnie duże znaczenie na obszarach chronionych (parki narodowe, rezerwaty i inne). Niektóre stanowią zagrożenie dla zdrowia człowieka lub są uciążliwe z różnych innych powodów. Podejmowane są w związku z tym różne działania, np.:

• zakaz wprowadzania gatunków obcych (w ustawie o ochronie przyrody),
• monitoring wybranych gatunków neofitów,
• usuwanie niektórych obcych gatunków ze środowiska – dotyczy to gatunków szkodliwych dla zdrowia człowieka (w Polsce np. barszcz Sosnowskiego) lub uciążliwych z innych powodów,
• usuwanie na obszarach chronionych najbardziej ekspansywnych kenofitów, np. rdestowców, niecierpków.

Zobacz też

• archeofit
• diafit
• epekofit
• klasyfikacja roślin synantropijnych