Alta Velocidad Española

AVE, Alta Velocidad Española (z hiszp. „Hiszpańska wysoka prędkość”) – hiszpańska kolej dużych prędkości osiągająca prędkość do 320 km/h (na trasie z Madrytu do Barcelony). Nieprzypadkowo ave to po hiszpańsku ptak. Profil ptaka na tle AVE jest logo przedsięwzięcia.

W odróżnieniu od pozostałych szerokotorowych pociągów hiszpańskich, pociągi AVE są normalnotorowe i zasilane są napięciem 25 kV. W przyszłości ma to umożliwić połączenie sieci AVE z TGV. Pociągi są obecnie obsługiwane przez RENFE, hiszpańskie państwowe przedsiębiorstwo kolejowe.

Pociągi AVE rozpoczęły kursowanie pomiędzy Madrytem a Sewillą 21 kwietnia 1992. Trasę o długości 471 km, krótszą o 103 km od starego połączenia, pokonują z prędkością dochodzącą do 300 km/h w 2,5 godziny.

Sieć AVE w listopadzie 2023 r.

Linie AVE (stan z listopada 2018)

edytuj
 
AVE z serii 103 podczas postoju w Saragossie
 
Talgo 350

System AVE tworzą linie[1]:

  • od kwietnia 1992: Madryt ←→ Ciudad Real ←→ Puertollano ←→ Kordowa ←→ Sewilla
  • od 2003: Madryt ←→ Guadalajara ←→ Calatayud ←→ Saragossa ←→ Lleida (pierwszy odcinek linii Madryt – Barcelona)
  • od 2005: Saragossa ←→ Tardienta ←→ Huesca (odgałęzienie linii Madryt – Barcelona)
  • od listopada 2005: Madryt ←→ Toledo (liczące 21 km odgałęzienie linii Madryt – Kordowa – Sewilla)
  • od 22 czerwca 2006: Lleida ←→ Tarragona (kolejny odcinek linii Madryt – Barcelona)
  • od 2006: Kordowa ←→ Antequera (99 km, pierwszy odcinek linii Kordowa – Malaga)
  • od 22 grudnia 2007: Madryt Chamartín ←→ Segovia ←→ Valladolid (długość 180 km)
  • od 23 grudnia 2007: Antequera ←→ dworzec Málaga – María Zambrano (55 km, drugi odcinek liczącego 154 km odgałęzienia linii Kordowa – Sewilla do Malagi, łącznie trasa Madryt – Malaga to 532 km)[2]
  • od 20 lutego 2008: Tarragona ←→ dworzec Barcelona-Sants (ostatni odcinek liczącej 621 km linii Madryt – Barcelona).
  • od marca 2009: Figueras ←→ Perpignan we Francji – długość 44,5 km; połączenie to nie jest używane do czasu ukończenia linii Figueras – Girona, co planowane jest w 2012 roku.
  • od 18 grudnia 2010: Madryt – Walencja (391 km, czas przejazdu 1h 35 minut), z odgałęzieniem linii do Albacete (47 km)
  • od listopada 2011 pociągi na linii Madryt ←→ Barcelona zaczynają kursować z prędkością do 310 km/h.
  • 10 grudnia 2011 zainaugurowano połączenie wysokiej prędkości Madryt ←→ Galicja między Ourense i A Coruña.
  • 8 stycznia 2013 rozpoczęto kursowanie pomiędzy Barceloną, Geroną i Figueras, gdzie trzeba się przesiąść na pociąg TGV do Francji.
  • 17 czerwca 2013 zainaugurowano połączenie Albacete ←→ Alicante.
  • Od 16 grudnia 2013 możliwa jest podróż z Hiszpanii do Francji bez przesiadki. Podróż z Barcelony do Paryża trwa ok. 6h 40m.
  • od 30 września 2015: Valladolid ←→ Palencia ←→ León (166 km)[3]
  • od grudnia 2015: Olmedo ←→ Zamora (99 km)[4]
  • od stycznia 2018: Walencja ←→ Castellón

Dla linii Madryt ←→ Barcelona oraz Madryt ←→ Sewilla/Malaga głównym dworcem jest madrycka stacja Puerta de Atocha, a dla linii Madryt ←→ Valladolid stacja Madryt Chamartín.

Pomiędzy czerwcem a wrześniem 2009 na trasie Madryt – Barcelona pociągi przewiozły 651 tysięcy pasażerów, podczas gdy samoloty 643 tysiące osób (7,5% mniej niż przed rokiem)[5].

Oferta sieci AVE

edytuj

Po sieci AVE kursują trzy rodzaje pociągów:

  • AVE Alta Velocidad Española (dalekobieżne) obsługiwane przez zespolone składy generacji TGV kursują na trasach:
  • AVANT (średniodystansowe) obsługiwane przez składy zespolone generacji Pendolino są tańsze od AVE i kursują na krótszych odcinkach linii wysokiej prędkości:
  • ALVIA obsługiwane przez składy o zmiennym rozstawie kół kursują o trasach, których część przebiega po linii wysokiej prędkości, a reszta po tradycyjnej sieci kolei hiszpańskich:

Tabor kursujący na sieci AVE

edytuj
seria RENFE producent/rodzina lata produkcji liczba jednostek prędkość maksymalna szerokość toru zasilanie liczba wagonów obsługiwana klasa połączeń uwagi
  S100 Alstom TGV Atlantique 1991-1995 S100 i 1996-1997 S101 24 300 km/h 1435 mm 25kV AC 50 Hz 2+8 AVE początkowo 18 jednostek S100 i 6 jednostek S101 na rozstaw 1668 mm, przebudowane na S100 w latach 2009–2011
  S102 Talgo 350 2003-2006 16 330 km/h 1435 mm 25kV AC 50 Hz 2+12 AVE
  S103 Siemens Velaro 2006 26 350 km/h 1435 mm 25kV AC 50 Hz 8 AVE
  S104 Alstom Pendolino III generacji 2003 20 250 km/h 1435 mm 25kV AC 50 Hz 4 AVANT
  S105 CAF 2011 1 350 km/h 1435 mm/1668 mm 25kV AC 50 Hz i 3kV DC 4 prototyp
  S112 Talgo 350 2008-2010 30 330 km/h 1435 mm 25kV AC 50 Hz 2+12 AVE bliźniacza seria z S102
  S114 Alstom Pendolino IV generacji 2009 13 250 km/h 1435 mm 25kV AC 50 Hz 4 AVANT początkowe zamówienie 30 jednostek zredukowano do 13
  S120 CAF 2004 27 250 km/h 1435 mm/1668 mm 25kV AC 50 Hz i 3kV DC 4 AVANT
  S121 CAF 2009 29 250 km/h 1435 mm/1668 mm 25kV AC 50 Hz i 3kV DC 4 ALVIA
  S130 Talgo 250 2006 30 z 45 250 km/h 1435 mm/1668 mm 25kV AC 50 Hz i 3kV DC 2+11 ALVIA 15 jednostek przebudowano na serię S730
  S730 Talgo 250 20012 14 z 15 250 km/h i 180 km/h przy silniku spalinowym 1435 mm/1668 mm 25kV AC 50 Hz i 3kV DC i spalinowe 2+2+9 ALVIA przebudowane jednostki serii S130, pierwszy i ostatni wagon zamieniono na człony z silnikiem spalinowym

Plany i rozbudowa

edytuj

Według zapowiedzi hiszpańskiego premiera Jose Luisa Zapatero, Hiszpania do 2010 roku będzie posiadała najdłuższą sieć torów wysokiej prędkości w Europie. W 2010 r. hiszpańskie ministerstwo rozwoju planowało wydać 10,2 miliarda € na rozwój kolei i rozbudowę kolei dużych prędkości. KDP w 2010 roku ma się zwiększyć o 513 km tras[6].

Linie w budowie (stan z listopada 2018)

edytuj
 
Tory linii wysokich prędkości przebiegające przy peronach stacji Segovia-Guiomar

Adif prowadzi prace na następujących odcinkach[1]:

  • Tarragona ←→ Valdellós
  • Monforte del Cid ←→ Murcia
  • Antequera ←→ Granada
  • Chamartín ←→ Torrejón de Velasco (tunel UIC Chamartín-Atocha i dwa nowe wyjazdy z Madrytu)
  • Zamora ←→ Pedralba ←→ Ourense
  • Venta de Baños ←→ Burgos
  • Leon ←→ tunel Pajares ←→ Pola de Lena (obejmuje prace na stacji León)
  • Plasencia ←→ Badajoz
  • Vitoria ←→ Bilbao ←→ Irín
  • Castellón ←→ Valdellós
  • Murcja ←→ Almería
  • Palencia ←→ Reinosa ←→ Santander

Linie projektowane i proponowane (stan z listopada 2018)

edytuj

Adif prowadzi projektowanie lub studium wykonalności na następujących liniach[1]:

  • Plasencia ←→ Toledo ←→ Madryt
  • Burgos-Vitoria
  • Saragossa ←→ Castejón ←→ Pampeluna
  • Almería ←→ Granada
  • Orense ←→ Vigo przez Cerdedo
  • Orense ←→ Lugo
  • Pampeluna ←→ Logroño

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
  NODES
Intern 1
mac 4
multimedia 1
os 47