Arkadia (powiat łowicki)
Arkadia – wieś położona niedaleko Łowicza, w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Nieborów[4], nad rzeką Skierniewką. W 2011 roku liczyła 234 mieszkańców. Pierwotnie wieś Łupia (Lupya).
| wieś | |
 Świątynia Diany | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
234[2] |
| Strefa numeracyjna |
46 |
| Kod pocztowy |
99-416[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ELC |
| SIMC |
0732967[4] |
Położenie na mapie gminy Nieborów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu łowickiego  | |
 52°04′56″N 20°00′27″E/52,082222 20,007500[1]
| |
Pierwsze wzmianki pochodzą z XV wieku. Od roku 1446 należała do kapituły łowickiej. W 1777 zakupiła ją Helena Radziwiłłowa. Książę Michał Radziwiłł stracił ją w wyniku sekwestru zaborcy[5].
W latach 1954–1959 wieś należała do gromady Mysłaków, następnie należała i była siedzibą władz gromady Arkadia. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.
W Arkadii znajduje się cmentarz mariawicki z początków XX wieku. Cmentarzem opiekuje się parafia Przenajświętszego Sakramentu w Łowiczu należąca do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.
Park
edytujW Arkadii mieści się ogród romantyczny w stylu angielskim założony przez Helenę z Przeździeckich (1753–1821), żonę Michała Hieronima Radziwiłła, właściciela pobliskiego Nieborowa.
Głównym projektantem Arkadii był Szymon Bogumił Zug, część projektów była autorstwa Jana Piotra Norblina, Aleksandra Orłowskiego, Józefa Sierakowskiego, a później Henryka Ittara.
Do zakładania ogrodu księżna przystąpiła w 1778 roku[6], a rozwijała go i komponowała do swojej śmierci.
Budowle powstałe w parku to między innymi:
- Grota Sybilli
- Domek Gotycki
- Łuk Kamienny (Łuk Grecki)
- Dom Murgrabiego
- Świątynia Diany (z plafonem J.P. Norblina Jutrzenka)
- Akwedukt
- Przybytek Arcykapłana (z płaskorzeźbą G. Staggi Nadzieja karmiąca Chimerę)
- Mur z Hermami
- Cyrk
Przez park przepływa rzeczka Skierniewka, która tworzy staw z dwiema wyspami.
W 1945 Park w Arkadii wraz z pobliskim zespołem parkowo-pałacowym w Nieborowie stały się oddziałem Muzeum Narodowego w Warszawie.
Zabytki
edytujWedług rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[7] na listę zabytków wpisane są obiekty:
- Rezydencja letnia Radziwiłłów (park z pawilonami), ob. muzeum, 4 cw. XVII-XIX, nr rej.: 205/P-IV-3 z 26.10.1948, 91-VI-1 z 18.01.1962 oraz 145 z 12.08.1967:
- Park, 1783 – XIX, nr rej.: 73/A z 19.05.1982
- Świątynia Diany, 1783, nr rej.: 538 z 12.08.1967
- Dom arcykapłana, 1783, nr rej.: 539 z 12.08.1967
- Dom murgrabiego, ok. 1800, nr rej.: 540 z 12.08.1967
- Łuk grecki, 1785, nr rej.: 541 z 12.08.1967
- Domek gotycki, pocz, XIX, nr rej.: 542 z 12.08.1967
- Galeria arkadowa, ok. 1800, nr rej.: 543 z 12.08.1967
- Jaskinia Sybilli, ok. 1800, nr rej.: 544 z 12.08.1967
- Akwedukt, 1778, 1950-52, nr rej.: 545 z 12.08.1967
- Brama cyrku, ok. 1800, nr rej.: 546 z 12.08.1967
- Aleja przy drodze Arkadia-Nieborów, nr rej.: 1150 z 14.06.1974
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 1012
- ↑ Arkadia. [w:] Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r. [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-08-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 8 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 21, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-29].
- ↑ Janusz Iwaszkiewicz, „Wykaz dóbr ziemskich skonfiskowanych przez rządy zaborcze w latach 1773 – 1867”, wyd. Rady Naczelnej organizacji ziemskich z okazji powszechnej wystawy krajowej w Poznaniu, Warszawa 1929
- ↑ Słowniczek krajoznawczy wraz z najważniejszymi informacjami praktycznymi. W: Marek Dąbrowski, Roman Kościński, Zbigniew Kozłowski, Zygmunt Malinowski, Wiesław Szczepanek: Trasy kolarskie wokół Warszawy. Warszawa: Zakład Wydawniczo-Propagandowy PTTK, 1981, s. 63.
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-17].
Bibliografia
edytuj- Krzysztof Jabłoński, Włodzimierz Piwkowski, Nieborów, Arkadia, Warszawa: „Muza”, 1996, ISBN 83-7079-598-6, OCLC 750786701.
- Anna Bentkowska: Arkadia, w: Jane Turner (wydawca): Dictionary of art. Tom 2, Londyn: Macmillan, 1996. ISBN 1-884446-00-0, s. 414–415.