Azotan sodu

związek chemiczny

Azotan sodu (nazwa Stocka: azotan(V) sodu, nazwy zwyczajowe: saletra sodowa, saletra chilijska), NaNO
3
nieorganiczny związek chemiczny z grupy azotanów, sól kwasu azotowego i sodu. Tradycyjne określenie „saletra” pochodzi z łac. sal petrae – sól skalna.

Azotan sodu
komórka elementarna kryształu
Ilustracja
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

NaNO
3

Masa molowa

84,99 g/mol

Wygląd

bezbarwne, higroskopijne kryształy[1]

Minerały

nitronatryt (saletra chilijska, saletra sodowa, nitratyn)

Identyfikacja
Numer CAS

7631-99-4

PubChem

24268

DrugBank

DB15952

Podobne związki
Inne aniony

azotyn sodu, chloran sodu

Inne kationy

azotan potasu, azotan amonu

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Występowanie

edytuj

Azotan sodu występuje naturalnie jako minerał nitronatryt (nitratyn, saletra chilijska, saletra sodowa). Nazwa nitronatryt jest utworzona od składu chemicznego minerału: łac. nitrogenium – azot, a natrium – sód. Występuje na obszarach suchych i gorących, gdyż jest łatwo rozpuszczalny w wodzie. Powstaje w procesie odparowania, którego wynikiem są złoża solne. Spotykany zwykle w towarzystwie halitu, anhydrytu, gipsu. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, tworzy też naloty i wykwity.

Największe złoża nitronatrytu występują na pustyni Atacama w Chile – stąd powstała pierwotna nazwa „saletra chilijska” (złoże ma ok. 600 km długości i kilkadziesiąt szerokości i do 2 m miąższości). Ważne złoża występują też w Boliwii, Peru, Egipcie, Indiach, Kazachstanie oraz w USA.

Właściwości

edytuj

Azotan sodu jest białą lub bezbarwną substancją krystaliczną. Jego właściwości są analogiczne do azotanu potasu. Dobrze rozpuszcza się w wodzie. Topi się w temperaturze ok. 307 °C. Rozkłada się po podgrzaniu do 380 °C. Ma właściwości utleniające. Jest higroskopijny, powinien być przechowywany w szczelnych pojemnikach. Wykazuje dwójłomność, współczynniki załamania wynoszą no=1,587 i ne=1,336 dla długości fali około 590 nm.

Właściwości krystaliczne

Bardzo rzadko tworzy kryształy izometryczne, tabliczkowe, płytkowe, przyjmujące postać romboedrów. Kryształy są takie same jak kryształy kalcytu. Można sztucznie wyhodować kryształ nitratynu: do roztworu azotanu sodowego wprowadza się romboedr kalcytu w charakterze jądra.

Otrzymywanie

edytuj

Otrzymuje się go, działając kwasem azotowym na węglan sodu:

Na
2
CO
3
+ 2HNO
3
→ 2NaNO
3
+ H
2
O + CO
2

Zastosowanie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-86, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
  2. a b Sodium nitrate, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 24268 (ang.).
  3. a b Azotan sodu (nr 71752) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2016-12-27]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. Azotan(V) sodu, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2016-12-27] (pol. • ang.).
  5. Azotan sodu (nr 71752) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2016-12-27]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Bibliografia

edytuj
  • Guillermo Gold Gormaz, Jordi Jubany Casanovas, Atlas mineralogii, Barbara Zapolska (tłum.), Warszawa: Wiedza i Życie, 1992, ISBN 83-85231-10-2, OCLC 749625560.
  • Jerzy Żaba Ilustrowany słownik skał i minerałów – Videograf II sp. z o.o., 2003, ISBN 83-7183-174-9.
  • Walter Schumann Minerały świata – Wyd. Alma-Press, 2003, ISBN 83-7020-313-2.
  • Jaroslav Bauer Skały i minerały – Wyd. Multico, 1997, ISBN 83-7073-050-7.

Linki zewnętrzne

edytuj
  NODES
Intern 2
mac 2
multimedia 1
os 21
text 1
web 1