Blok D (człon rakiety)
Blok D (ros. Блок Д): blok przyspieszający radzieckich i rosyjskich rakiet nośnych zaprojektowany i budowany przez RKK Energia.
| Producent | |
|---|---|
| Człon rakiet | |
| Materiały napędowe | |
| Rok pierwszego startu |
1967 |
| Koszt jednostkowy |
4 mln USD |
| Osiągi | |
| Siła ciągu przy starcie |
83,3 kN |
| Impuls właściwy w próżni |
363,5 s |
| Maks. czas działania |
600 s |
| Wymiary | |
| Długość |
5,7 m |
| Średnica |
3,7[1] m |
| Masa maksymalna |
3500 kg |
| Silniki | |
| Silnik 1. | |
Użycie stopnia
edytujW latach 60 XX w. ZSRR planował użyć Blok D jako piąty stopień rakiet N1 (Д jest piątą literą w cyrylicy). Blok D miał za zadanie wykonać korektę na trasie Ziemia – Księżyc, wejść na orbitę wokółksiężycową, a po przejściu jednego z kosmonautów ze statku orbitalnego Sojuz 7K-Ł3 ŁOK do lądownika ŁK i odłączeniu obydwu pojazdów wykonać manewr hamujący umożliwiający lądowanie na Księżycu. Plany te nie doszły do skutku ze względu na nieudane testy rakiety N1 w latach 1969–1972 i wycofanie Związku Radzieckiego z podboju Księżyca poprzez loty załogowe.
Blok D znalazł zastosowanie jako stopień czwarty rakiet Proton K. Konfiguracja Proton K + Blok D była przydatna w końcowych fazach programów: Łuna (za pomocą tej konfiguracji dostał się na powierzchnię Księżyca pojazd Łunochod 1) i Wenera, a także w misjach sond Wega 1 i Wega 2, których celem były Wenus i Kometa Halleya.
Późniejsze lata
edytujW 1974 Blok D został zastąpiony przez Blok DM, który od poprzednika różni się tylko silnikiem, zamiast jednostki RD-58 w Blok DM użyto silnika 11D58S. Co więcej, jedna z odmian Blok DM używana jest wraz z rakietami Proton M w celu wynoszenia satelitów systemu GLONASS, oraz jako trzeci stopień rakiety Zenit-3SL.
Przypisy
edytuj- ↑ Robert Godwin: Rosyjskie statki kosmiczne. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2011, s. 47. ISBN 978-83-7839-096-1.