Bockscar (spotykana jest także forma Bock’s Car) – samolot bombowy Boeing B-29 Superfortress, z którego 9 sierpnia 1945 roku zrzucono bombę atomową Fat Man na japońskie miasto Nagasaki. Był to jeden z dwóch przypadków bojowego użycia broni jądrowej w historii świata.

Bockscar w National Museum of the United States Air Force
Stanowisko pilota w Bockscarze

Dane egzemplarza

edytuj

Nazwę własną Bockscar nadano maszynie B-29-36-MO, numer seryjny 44-27297, numer taktyczny 77[1], wyprodukowanej w zakładach Glenn L. Martin Co. w Omaha. Przyjęto ją do służby w USAAF-ie 19 kwietnia 1945 roku i dostarczono 393. Eskadrze Bombowej w Wendover Field w stanie Utah[2].

Malunek z wagonem kolejowym (boxcar to po angielsku rodzaj wagonu towarowego) naniesiono na kadłub dopiero po nalocie z 9 sierpnia 1945 roku[1].

Użycie bojowe

edytuj

Podczas pierwszego nalotu nuklearnego – 6 sierpnia na Hiroszimę – samolotem zrzucającym bombę była Enola Gay Paula Tibbetsa, a jedną z maszyn towarzyszących – przenoszący instrumenty pomiarowe The Great Artiste, pilotowany przez majora „Chucka” Sweeneya[3]. To właśnie Tibbets wybrał Sweeneya jako pilota maszyny, która zrzuci drugą bombę, Fat Mana. Jako że The Great Artiste był przystosowany do roli samolotu obserwacyjnego, Sweeney zamienił się na samoloty z kapitanem Fredem Bockiem[3]. Maszyną Bocka był Bockscar, znak wywoławczy „Victor 77”[4]. Bock również wziął udział w bombardowaniu nuklearnym Nagasaki, właśnie jako dowódca The Great Artiste, który ponownie spełniał funkcję samolotu pomiarowego[3].

Do uderzenia na Nagasaki Bockscar wystartował z Tinianu 9 sierpnia o godzinie 3.49[4]. Pierwszym celem była jednakże Kokura, lecz tam gruba powłoka chmur uniemożliwiła przeprowadzenie nalotu, wobec czego Bockscar i towarzyszące mu samoloty skierowały się nad Nagasaki. Bomba Fat Man detonowała o godzinie 12.02[4]. Przelot do drugiego miasta pochłonął dodatkowe ilości paliwa, przez co Sweeney nie był w stanie powrócić na Tinian i musiał lądować na Okinawie; na Tinian dotarł po dwudziestu godzinach[3].

Trzynastoosobową załogę podczas tego lotu bojowego stanowili[1]:

 
  • Ed Buckley, operator radaru
  • Abe Spitzer, radiooperator
  • Al Dehart, strzelec tylny
  • Philip Barnes, oficer uzbrojenia
  • Fred Ashworth, oficer uzbrojenia
  • Jacob Beser, technik walki radioelektronicznej

Po wojnie

edytuj

Maszynę skreślono ze stanu amerykańskich wojsk lotniczych w 1946 roku[2]. Do 1961 roku przebywała w składowisku w bazie Davis-Monthan, obecnie zaś znajduje się w zbiorach National Museum of the United States Air Force[2].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Steve Pace: Boeing B-29 Superfortress. Crowood Press, 2003, s. 103.
  2. a b c The Aircraft. af.mil, 29 kwietnia 2015. [dostęp 2016-06-02]. (ang.).
  3. a b c d Curtis LeMay, Bill Yenne: Superfortress: The Boeing B-29 and American Airpower in World War II. Westholme Publishing, 2007, s. 162–163.
  4. a b c Steve Pace: Boeing B-29 Superfortress. s. 107.

Bibliografia

edytuj
  • Curtis LeMay, Bill Yenne: Superfortress: The Boeing B-29 and American Airpower in World War II. Westholme Publishing, 2007.
  • Steve Pace: Boeing B-29 Superfortress. Crowood Press, 2003.
  • The Aircraft. af.mil, 29 kwietnia 2015. [dostęp 2016-06-02]. (ang.).
  NODES