Bruce Dern
Bruce MacLeish Dern (ur. 4 czerwca 1936 w Chicago) − amerykański aktor charakterystyczny.
 Bruce Dern (2013) | |
| Imię i nazwisko |
Bruce MacLeish Dern |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
4 czerwca 1936 |
| Zawód |
aktor |
| Współmałżonek |
Marie Dawn Pierce (1957–1959; rozwód) |
| Lata aktywności |
od 1960 |
Nominowany do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego za rolę kapitana Boba Hyde’a w melodramacie wojennym Hala Ashby’ego Powrót do domu (1978) oraz Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego jako Woodrow T. „Woody” Grant w komediodramacie Alexandra Payne’a Nebraska (2013)[1].
Trzykrotnie nominowany do nagrody Emmy i raz do BAFTA. Laureat Złotej Palmy na 67. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes oraz Srebrnego Niedźwiedzia na 33. festiwalu Berlinale[2].
W 2010 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6270 Hollywood Boulevard[3][4].
Ojciec aktorki Laury Dern ze swoją byłą żoną, aktorką Diane Ladd.
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujUrodził się w Chicago[5] w Illinois jako syn Jean (z domu MacLeish; 1908–1972) i Johna Derna (1903–1958), dyrektora ds. mediów i prawnika[6][7]. Jego rodzina miała pochodzenie niemieckie, angielskie, szkockie, holenderskie i walijskie[8]. Jest wnukiem George’a H. Derna, gubernatora stanu Utah, chrześniakiem pierwszej damy Eleanory Roosevelt[9].
Uczęszczał do New Trier High School[10] w Winnetka. Studiował na Uniwersytecie Pensylwanii[11]. Przez całe życie zapalony biegacz, był gwiazdą toru w liceum i starał się zakwalifikować do zawodów olimpijskich w 1956[10]. Uczył się aktorstwa w Actors Studio pod kierunkiem Elii Kazana i Lee Strasberga[11].
Kariera
edytujDebiutował na scenie w Filadelfii w przedstawieniu Czekając na Godota Samuela Becketta. Występował na Broadwayu w sztukach: Cień bandyty Seána O’Caseya (1958) jako Maguire, Słodki ptak młodości Tennessee Williamsa (1959) jako Stuff z Paulem Newmanem i Nieznajomi (1979) jako Sinclair „Hal” Lewis[12].
Po swoim debiucie filmowym jako Jack Roper w dramacie historycznym Elii Kazana Dzika rzeka (Wild River, 1960), zagrał marynarza w kilku retrospekcjach w dreszczowcu Alfreda Hitchcocka Marnie (1964), zamordowanego kochanka w dreszczowcu Roberta Aldricha Nie płacz, Charlotto (1964) z Bette Davis, morderczego złodziejaszka w westernie Teda Posta Powieście go wysoko (1968) z Clintem Eastwoodem, rewolwerowca w komediowym westernie Burta Kennedy’ego Popierajcie swego szeryfa (1969) oraz zubożałego farmera z ciężarną żoną w dramacie Sydneya Pollacka Czyż nie dobija się koni? (1969)[13] wg powieści Horace’a McCoya.
W westernie Marka Rydella Kowboje (1972) wystąpił w roli złodziejaszka bydła, który zabija ranczera (John Wayne)[14]. Zdobył uznanie jako rozpieszczony Tom Buchanan w melodramacie Jacka Claytona Wielki Gatsby (1974) i jako rozczarowany weteran wojny wietnamskiej w dramacie wojennym Hala Ashby’ego Powrót do domu (1978)[15].
Wystąpił w serialu HBO Trzy na jednego (Big Love, 2006−2011) jako Franklin Harlow, dominujący ojciec poligamisty Billa (Bill Paxton) i w westernie Quentina Tarantino Nienawistna ósemka (2015) jako generał Sanford „Sandy” Smithers.
Życie prywatne
edytuj7 września 1957 ożenił się z Marie Dawn Pierce[16], z którą się rozwiódł w 1959[16]. W 1960 poślubił aktorkę Diane Ladd. Ich pierwsza córka, Diane Elizabeth Dern (ur. 29 listopada 1960), zmarła w wieku 18 miesięcy z powodu urazów głowy po upadku na basenie 18 maja 1962[17]. Druga córka Laura Dern (ur. 10 lutego 1967) została aktorką. 18 września 1969 doszło do rozwodu[16]. 20 października 1969 ożenił się z Andreą Becket[16].
Filmografia
edytuj- Dzika rzeka (Wild River, 1960) jako Jack Roper
- Stoney Burke (1962-1963) jako E.J. Stocker
- Marnie (1964) jako Żeglarz
- Nie płacz, Charlotto (Hush... Hush, Sweet Charlotte, 1964) jako John Mayhew
- Dzikie anioły (The Wild Angels, 1966) jako Josey Kerns
- Podróż (The Trip, 1967) jako John
- Źródełko (Waterhole #3, 1967) jako Samuel E. Trippen
- Wóz Pancerny (The War wagon, 1967) jako Hammond
- Masakra w dniu świętego Walentego (The St. Valentine's Day Massacre, 1967) jako Johnny May
- Powieście go wysoko (Hang 'Em High, 1968) jako Miller
- Psych-Out (1968) jako Steve
- Will Penny (1968) jako Rafe Quint
- Obrona zamku (Castle Keep, 1969) jako por. Billy Byron Bix
- Popierajcie swego szeryfa (Support Your Local Sheriff!, 1969) jako Joe Danby
- Czyż nie dobija się koni? (They shoot horses, don't they?, 1969) jako James
- Number One (1969) jako Richie Fowler
- The Cycle Savages (1969) jako Keeg
- Krwawa mamuśka (Bloody Mama, 1970) jako Kevin Dirkman
- The Rebel Rousers (1970) jako J.J. Weston J.J. Weston
- Jedźmy przed siebie (Drive, He Said, 1971) jako trener Bullion
- Sam Hill: Who Killed Mr. Foster? (1971) jako Doyle Pickett
- The Incredible 2-Headed Transplant (1971) jako dr Roger Girard
- Król Marvin Gardens (The King of Marvin Gardens, 1972) jako Jason Staebler
- Niemy wyścig (Silent Running, 1972) jako Lowell
- Kowboje (The Cowboys, 1972) jako Asa Watts
- Thumb Tripping (1972) jako Smitty
- Uśmiechnięty gliniarz (The Laughing Policeman, 1973) jako Insp. Leo Larsen
- Wielki Gatsby (The Great Gatsby, 1974) jako Tom Buchanan
- Oddział (Posse, 1975) jako Jack Strawhorn
- Uśmiech (Smile, 1975) jako Wielki Bob Freelander
- Intryga rodzinna (Family plot, 1976) jako George Lumley
- Mieszczańskie szaleństwa (Folies bourgeoises, 1976) jako William Brandels
- Won Ton Ton – pies, który ocalił Hollywood (Won Ton Ton, the Dog Who Saved Hollywood, 1976) jako Grayson Potchuck
- Czarna niedziela (Black Sunday, 1977) jako Capt. Michael J. Lander
- Kierowca (The Driver, 1978) jako detektyw
- Powrót do domu (Coming Home, 1978) jako kapitan Bob Hyde
- Szaleństwo wieku średniego (Middle Age Crazy, 1980) jako Bobby Lee
- Tatuaż (Tattoo, 1981) jako Karl Kinsky
- Harry Tracy, Desperado (1982) jako Harry Tracy
- Sezon mistrzów (That Championship Season, 1982) jako e Sitkowski
- Space (1985) jako Stanley Mott
- On the Edge (1985) jako Wes Holman
- Toughlove (1985) jako Rob Charters
- Wielkie miasto (The Big Town, 1987) jako pan Edwards
- Chata wuja Toma (Uncle Tom’s Cabin, 1987) jako Augustine St. Claire
- Retour (1987)
- Róże dla bogatych (Roses Are for the Rich, 1987) jako Douglas Osborne
- Świat oszalał (World Gone Wild, 1988) jako Ethan
- Rok 1969 (1969, 1988) jako Cliff
- Detektyw w raju (Trenchcoat in Paradise, 1989) jako John Hollander
- Na przedmieściach (The Burbs, 1989) jako Mark Rumsfield
- Jackie Robinson (The Court-Martial of Jackie Robinson, 1990) jako Skaut Ed Higgins
- Po zmroku, kochanie (After Dark, My Sweet, 1990) jako wujek Bud
- Upiory przeszłości (Carolina Skeletons, 1991) jako Junior Stoker
- Into the Badlands (1991) jako T.L. Barston
- Pojedynek oszustów (Diggstown, 1992) jako John Gillon
- Nic osobistego (It's Nothing Personal, 1993) jako Billy Archer
- Mściciel zza grobu (Dead Man’s Revenge, 1994) jako Payton McCay
- Amelia Earhart: Ostatni lot (Amelia Earhart: The Final Flight, 1994) jako George Putnam
- Twarzą w twarz ze śmiercią (A Mother’s Prayer, 1995) jako John Walker
- Dziki Bill (Wild Bill, 1995) jako Will Plummer
- Mrs. Munck (1995) jako Patrick Leary
- Nagi peryskop (Down Periscope, 1996) jako admirał Yancy Graham
- Ostatni sprawiedliwy (Last Man Standing, 1996) jako szeryf Ed Galt
- Nieugięci (Mulholland Falls, 1996) jako szef
- Comfort, Texas (1997)
- Ofiara doskonała (Perfect Prey, 1998) jako kapitan Swaggert
- Mali żołnierze (Small Soldiers, 1998) jako Link Static (głos)
- Ostatni skok (If... Dog... Rabbit..., 1999) jako McGurdy
- Nawiedzony – niektóre domy rodzą się złe (The Haunting, 1999) jako pan Dudley
- Przeczucie zbrodni (Hard Time: The Premonition, 1999) jako Ray Earl Winston
- Rącze Konie (All the Pretty Horses, 2000) jako sędzia
- Dom Glassów (The Glass House, 2001) jako Begleiter
- Madison (2001) jako Harry Volpi
- Monster (2003) jako Thomas
- Bezlitosna ziemia (Hard Ground, 2003) jako Nate Hutchinson
- Jeźdźcy Apokalipsy (Masked and Anonymous, 2003) jako Editor
- Milwaukee, Minnesota (2003) jako Sean McNally
- Dolina iluzji (Down in the Valley, 2005)
- Believe in Me (2005) jako Ellis Brawley
- To nie takie łatwe (The Hard Easy, 2005)
- Trzy na jednego (Big Love, 2006-2011) jako Franklin
- Walker Payne (2006) jako Chester
- Podwójna tożsamość (The Death and Life of Bobby Z, 2007) jako Hippy (głos)
- Trudna miłość (The Cake Eaters, 2007) jako Easy Kimbrough
- CSI: Kryminalne zagadki Nowego Jorku (CSI:NY, 2008) jako weterynarz
- Potwór z mokradeł (Swamp Devil, 2008) jako Howard Blaime
- Chłopcy z Chatham (The Golden Boys, 2008) jako kapitan Perez
- Strach (The Hole, 2009) jako pan Carl
- Trim (Trim, 2010) jako Dale
- Wybór (Choose, 2010) jako doktor Ronald Pendleton
- Twixt (Twixt, 2011) jako Bobby LaGrange
- Django (Django Unchained, 2012) jako starzec Carrucan
- Standby (Standby, 2012) jako Bud
- Nebraska (Nebraska, 2013) jako Woody Grant
- Northern Borders (Northern Borders, 2013) jako Sr Austin Kittredge
- Cut Bank (Cut Bank, 2014) jako Georgie Wits
- Nienawistna ósemka (The Hateful Eight, 2015) jako generał Sanford „Sandy” Smithers
- Pewnego razu... w Hollywood, (2019) jako George Spahn
Nagrody
edytuj| Rok | Nagroda | Kategoria | Film |
|---|---|---|---|
| 1983 | Nagroda na MFF w Berlinie | Najlepszy aktor[2] | Sezon mistrzów (1982) |
| 2013 | 67. MFF w Cannes | Złota Palma[2] | Nebraska (2013) |
Bibliografia
edytuj- Bruce Dern. T. 47: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., luty 2011, s. 6. ISBN 978-83-252-1131-8.
Przypisy
edytuj- ↑ Bruce Dern Awards. AllMovie. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
- ↑ a b c Bruce Dern Awards. FamousFix. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
- ↑ Bruce Dern. Hollywood Walk of Fame. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Patrick Kevin Day: Hollywood Star Walk: Bruce Dern. „Los Angeles Times”, 2010-10-31. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Bruce Dern Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Bruce Dern Biography (1936-). Film Reference. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ E. Ryan Ellis: Bruce Dern. Flaunt, 2015-12-25. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Bruce Dern What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Bruce Dern Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ a b Christopher Borrelli: Bruce Dern's long run to 'Nebraska'. „Chicago Tribune”, 2013-11-11. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ a b Emily McDermott, Tere Tereba: New Again: Bruce Dern. „Interview”, 2013-10-02. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Bruce Dern. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Bruce Dern. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Bruce Dern Biography. „TV Guide”. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Hal Erickson: Bruce Dern Biography. AllMovie. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ a b c d Bruce Dern Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
- ↑ Patrick Kevin: Hollywood Star Walk:. „Los Angeles Times”, 2010-10-29. [dostęp 2022-07-30]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Bruce Dern w bazie IMDb (ang.)
- Bruce Dern w bazie Notable Names Database (ang.)
- Bruce Dern w bazie Filmweb
- Bruce Dern w bazie Discogs.com (ang.)