Bukaczowce
Bukaczowce – osiedle typu miejskiego w rejonie rohatyńskim obwodu iwanofrankowskiego.
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Obwód | |||
| Rejon | |||
| Prawa miejskie | |||
| Powierzchnia |
21,64 km² | ||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||
| Nr kierunkowy |
+380 03435 | ||
| Kod pocztowy |
77065 | ||
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego  | |||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||
 49°15′N 24°30′E/49,250000 24,500000
| |||
Znajduje tu się stacja kolejowa Bukaczowce, położona na linii Lwów – Czerniowce.
Historia
edytujOsada została założona w 1438 r. W 1489 r. Bukaczowce uzyskały magdeburskie prawo miejskie; utraciły je między 1932 a 1934 r.
Jerzy Kalinowski, właściciel miasta, ufundował w 1634 r. klasztor bernardynów, który został zniszczony w czasie wojen z Kozakami. Właścicielami miasta w XVIII w byli Łuszczewscy. Franciszek ufundował w 1747 r. parafię i kościół, a jego syn Władysław klasztor reformatów, który skasowano w 1807 r. Później dobra należały m.in. do Augusta Aleksandra Czartoryskiego. W XIX wieku sprawdziła się tutaj rodzina Artura Grottgera. Jego ojciec, Jan Józef pochowany został na miejscowym cmentarzu w 1853 r.[2]
Na początku września 1907 między stacjami Bukaczowce a Żurawne-Nowosielce doszło do katastrofy kolejowej, wykolejenia pociągu nr 318 wyjeżdżającego ze Stanisławowa o 6:25, który był przepełniony (zbyt dużo wagonów doczepionych)[3].
W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Bukaczowce w powiecie rohatyńskim województwa stanisławowskiego.
W latach 1942–1943 Niemcy utworzyli tu getto dla Żydów, których zwożono z okolicznych miejscowości. Część wymordowano na miejscu, a resztę wywieziono do obozów koncentracyjnych[4]. W 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 5 Polaków[5].
W czasie okupacji niemieckiej mieszkająca w Bukaczowcach Józefa Bizior przez kilka miesięcy przechowywała dwoje Żydów. W 1987 roku Instytut Jad Waszem podjął decyzję o przyznaniu jej tytułu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Tytuł ten otrzymała także jej przyjaciółka Maria Dziankowska, która dostarczyła Żydom tzw. aryjskie papiery[6].
W 1989 liczyło 1648 mieszkańców[7].
W 2013 liczyło 1366 mieszkańców[8].
Zabytki
edytuj- zamek[9]
- kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych – murowany, wzniesiony w latach 1822–1825 w miejsce dawnego, drewnianego. Konsekrowany w 1834 r. W latach 1875–1876 jego administratorem był ks. Zygmunt Gorazdowski, późniejszy święty Kościoła katolickiego. W okresie międzywojennym parafia liczyła 2500 wiernych w Bukaczowcach i 8 okolicznych wioskach. Po II wojnie światowej kościół zamieniony na salę gimnastyczną. Oddany katolikom w 1993 r., konsekrowany na nowo w 1994 r[10].
Urodzeni
edytuj- Józef Widawski (w 1882) – ksiądz rzymskokatolicki, uczestnik wojny z bolszewikami 1920 i kawaler Krzyża Walecznych,
- Jakub Rothfeld (w 1884) – neurolog, dziad Jacka Rostowskiego.
- Adolf Limberger (w 1888) – poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej III kadencji (1930–1935)[11]. W czasie okupacji niemieckiej przyczynił się do uratowania 70 Żydów[12].
- Antoni Chojcan (5 czerwca 1924 – 4 grudnia 2013) – pułkownik, pilot, żołnierz AK, harcerz, twórca Aeroklubu Wrocławskiego
Zobacz też
edytuj- Karolówka (Czerniów Nowy)
Przypisy
edytuj- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018, s. 37.
- ↑ Bukaczowce – Strona główna – Stanisławów Kresy [online], stanislawow.net [dostęp 2023-04-14].
- ↑ Katastrofa kolejowa. „Kurier Lwowski”. 413, s. 4, 5 września 1907.
- ↑ Bukaczowce – akcja „Reinhardt” – Teatr NN [online], teatrnn.pl [dostęp 2023-04-14] (pol.).
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w Województwie Stanisławowskim 1939–1946, Wrocław: ALTA 2, 2008, s. 383, ISBN 978-83-85865-13-1, OCLC 261139661.
- ↑ Historia pomocy - Dziankowska Maria i Bizior-Horysławska Józefa. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2024-02-14]. (pol.).
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
- ↑ Władysław Łoziński: Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku. Lwów, 1903, s. 98.
- ↑ Bukaczowce. Kościół p.w. Wszystkich Świętych (1822–1825). Iwano-Frankiwski obw., Iwano-Frankowski r-n (Rohatynski r-n) | Kościoły i kaplice Ukrainy [online], rkc.in.ua [dostęp 2023-04-14].
- ↑ Adolf Limberger [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-04-14].
- ↑ Bukaczowce – akcja „Reinhardt” Teatr NN [online], teatrnn.pl [dostęp 2023-04-14] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Bukaczowce, mko, pow. rohatyński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 457.
- Bukaczowce, mko, pow. rohatyński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 270.
- Historia Żydów w Bukaczowcach na portalu Wirtualny Sztetl
- Historia społeczności Bukaczowiec w wieku XX
- Bukaczowce na stronie Rady Najwyższej Ukrainy. (ukr.)