Bundesnachrichtendienst

Bundesnachrichtendienst
	; Logo BND
Państwo	Niemcy
Prezydent	Bruno Kahl
	Adres
	Gardeschützenweg 71-101 (wejście od strony Viktoriastr. 10), 12203 Berlin; Heilmannstr. 30, 82049 Pullach im Isartal
brak współrzędnych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Bundesnachrichtendienst (w skrócie BND, z niem. Federalna Służba Wywiadowcza^[1], Federalna Służba Wywiadu^[2]) – agencja wywiadowcza utworzona w Republice Federalnej Niemiec w 1956 roku, wywodząca się z tzw. Organizacji Gehlena, z siedzibą przy Gardeschützenweg 71-101 w Berlinie oraz przy Heilmannstr. 30 w Pullach niedaleko Monachium.

Nowa siedziba główna BND przy Gardeschützenweg 71-101 w Berlin-Mitte

Zakamuflowana placówka BND przy Helene-Weber-Allee 23, Monachium

Utworzenie Bundesnachrichtendienst

Po przyjęciu Republiki Federalnej Niemiec do NATO w 1955 roku, rząd tego kraju uznał, że należy rozbudować struktury wywiadu. Proces zmian (transformacji) rozpoczął się 1 kwietnia 1956 roku.

Organizacja Gehlena została przekształcona w „Bundesnachrichtendienst” pod skrótem BND. Kadry nowej służby wywiadowczej stanowili byli funkcjonariusze Organizacji Gehlena, którzy wywodzili się z byłej Służby Bezpieczeństwa SS (Sicherheitsdienst), Tajnej Policji Państwowej (Gestapo) oraz wywiadu wojskowego (Abwehry), tak jak w przypadku kontrwywiadu RFN „Federalnego Urzędu Ochrony Konstytucji (Bundesamt für Verfassungsschutz – BfV).

Zadania BND

Zadaniem Federalnej Służby Wywiadowczej (BND) jest m.in. pozyskiwanie i analiza informacji wywiadowczych uzyskanych drogą wywiadowczo-operacyjną, rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom dla suwerenności oraz interesów Republiki Federalnej Niemiec.

Bundesnachrichtendienst działa w ponad 100 krajach, około 1500 funkcjonariuszy BND działa pod przykrywką attachatów wojskowych, handlowych lub jako zwykły personel niemieckich ambasad i konsulatów w różnych rejonach świata.

Kierownictwo BND poświęca znaczącą część swych zasobów na walkę z terroryzmem, lokując swych agentów w grupach terrorystycznych w Niemczech i za granicą, przestępczością zorganizowaną, współpracując przy tym z innymi organami, m.in. kontrwywiadem, Bundesamt für Verfassungsschutz i policją. Zajmuje się też penetracją „czarnego rynku” zagrażającemu suwerennym interesom Niemiec.

Lokalizacje BND

Przez wiele lat kierownictwo organizacji mieściło się w Pullach w aglomeracji Monachium (kryptonim „Nikolaus”), jednak w 2017 r. uruchomiono nową centralę w Berlinie, do której przeniesiono pracowników z Pullach. Mieści się ona w dawnym Berlinie Wschodnim, w dzielnicy Berlin-Mitte, na terenie dawnego Stadionu Młodzieży Świata przy Chausseestrasse, a w oficjalnym otwarciu w 2019 r. uczestniczyła kanclerz Angela Merkel. W całych Niemczech istnieje ok. 100 filii (z tego 70 w Bawarii). BND zatrudnia ok. 6000 pracowników.

Lokalizacje i ich ujawnione kryptonimy:

Berlin: „Avus”, „Bergfried”, „Palais”, „Palmenhaus”, „Fabrik”, „Fichtenwald”, „Tattersall”
Bonn: „Chiemsee”, „Landgraf”, „Institut”
Brocken (stacja przekaźnikowa): –
Drezno: bez kryptonimu
Düsseldorf: „Phoenix”, „Adlerhorst”
Frankfurt nad Odrą (stacja przekaźnikowa):
Geilenkirchen: „Marstall”
Grünwald (magazyn): „Klause”
Guselried: „Reitstall”
Hamburg: „Hermelin”, „Refektorium”, „Fasanerie”, „Kiel”
Hanower: „Leine”, „Alpenblick”, „Hannover”
Hofheim am Taunus: „Relaisstation”
Kassel: „Heckenrose-Kurfürst”
Kolonia: „Römerschanze”
Moguncja: „Falkenhof”, „Lafette”, „Warenlager”
Monachium: „Charité-Raute”, „Sanatorium”, „Symphonie”, „Mikado II”, „Schönbrunn”, „Tannenhof”, „Olymp”, „Fohlenhof”, „Torpedo”
Pullach (centrala): „Nikolaus”
Schleißheim (magazyn): „Mühlberg”
Söcking (Starnberg): „Kleefeld”
Stuttgart: „Eibsee”
Tutzing: „Refugium”

Dotacje dla BND z budżetu federalnego

Prezydenci BND

Reinhard Gehlen – 1 kwietnia 1956 – 30 kwietnia 1968
Gerhard Wessel – 1 maja 1968 – 31 grudnia 1978
Klaus Kinkel – 1 stycznia 1979 – 26 grudnia 1983
Eberhard Blum – 27 grudnia 1983 – 31 lipca 1985
Heribert Hellenbroich – 1 sierpnia 1985 – 27 sierpnia 1985 – jednocześnie szef Bundesamt für Verfassungsschutz (BfV)
Hans-Georg Wieck – 4 września 1985 – 2 października 1990
Konrad Porzner – 3 października 1990 – 31 marca 1996
Hansjörg Geiger – 4 czerwca 1996 – 17 grudnia 1998
August Hanning – 17 grudnia 1998 – 30 listopada 2005
Ernst Uhrlau – 1 grudnia 2005 – 31 grudnia 2011
Gerhard Schindler – 1 stycznia 2012 – 1 lipca 2016
Bruno Kahl – od 1 lipca 2016

Struktura organizacyjna Bundesnachrichtendienst na 1992 rok

Struktura Federalnej Służby Wywiadowczej (BND) (według Schmidta-Eenbooma (1993) i badań autora – Guido Knopp – Elita szpiegów Wyd. Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004. Seria Kulisy Wywiadu i Kontrwywiadu):

prezydent
- zastępca
- 90A. sztab kierowniczy
- 90B. kierownictwo biura
- 90C. placówki łączności w Bonn
- 90D. służba medyczna i specjalna
- 90E. placówka kwalifikacyjna
- 90P. rada personalna
- 91. akademia Bundesnachrichtendienst (BND)
- 92. inspektorzy Bundesnachrichtendienst (BND)
Wydział I – zwiad operacyjny
11. zadania centralne i międzyregionalny zwiad
- 11A. planowanie wywiadowcze
- 11B. gospodarczy, techniczny i naukowy zwiad międzyregionalny
- 11C. zaopatrzenie służb wywiadowczych
- 11D. wywiad na statkach handlowych, morskie siły bojowe
- 11E. komunizm międzynarodowy
- 11F. zadania specjalne
12. blok krajów socjalistycznych
- 12X. zastępca kierownika pododdziału
- 12A. dowództwo Układu Warszawskiego – Jugosławii i Albanii
- 12B. polityka NRD, gospodarka, technika i nauka
- 12C. siły zbrojne NRD – (południowe)
- 12C. siły zbrojne NRD – (północne)
- 12E. ZSRR, RWPG
- 12F. Polska
- 12G. Węgry, Czechosłowacja
- 12H. Bułgaria, Rumunia, Jugosławia, Albania,
- 12L. nadzór kontrwywiadu Związku Radzieckiego i państw zależnych
- 12LX. specjalne zadania kontrwywiadowcze
- 12L. koordynacja kontrwywiadu
13. inne regiony świata
- 13A. Ameryka Północna, Wielka Brytania, Skandynawia
- 13B. Francja, Benelux, Szwajcaria
- 13E. Azja, Australia
- 13F. Afryka
- 13G. Ameryka Łacińska
14. nadzór korespondencji i łączności
- 14A. granice
- 14B. nadzór korespondencji i łączności radiowej
- 14C. Zdobywanie Informacji
16. rejon Morza Śródziemnego
- 16A. Bliski Wschód, Afryka Północna
- 16B. południowa Europa
- 16C. terroryzm międzynarodowy
Wydział II – zwiad techniczny
- 20A. techniczne wsparcie operacji
22. zwiad techniczny 1 (nadzór łączności)
- 22A. wywiad militarny, polityczny, gospodarczy
- 22B. przetwarzanie (analiza) danych
- 22C. nadzór i ochrona przedsiębiorstw
23. zwiad techniczny 2, nadzór i łączność
- 23A. wywiad militarny, polityczny, gospodarczy
- 23B. przetwarzanie (analiza) danych
- 23C. nadzór i ochrona przedsiębiorstw
24. zdobywanie informacji
- 24A. opracowanie projektów
- 24B. technika wywiadowcza
- 24E. zaopatrzenie techniczne
- 24F. przetwarzanie (analiza) danych
- 24G. służba łącznościowa
Wydział III – weryfikacja
31. główne zadania sztabu weryfikacyjnego
- 31A. wsparcie techniczne
- 31B. raporty
- 31C. zlecenia
32. polityka
- 32A. raporty
- 32B. Związek Radziecki
- 32C. Niemiecka Republika Demokratyczna
- 32D. państwa socjalistyczne (oprócz – ZSRR i NRD)
- 32F. Bliski Wschód, Środkowy Wschód, Afryka Północna
- 32G. Azja Wschodnia, Azja Południowa, Australia, Oceania
- 32H. Ameryka Łacińska
- 32I. Afryka
33. wojsko
- 33A. zagadnienia podstawowe
- 33B. ogólna sytuacja militarna
- 33D. kontrola polityki zbrojeniowej, strategia wojskowa, Układ Warszawski
- 33E. rejon atlantycki
- 33F. Bliski Wschód, Środkowy Wschód, Afryka, Indie,
- 33G. siły Układu Warszawskiego, obrona cywilna, zaopatrzenie
- 33H. siły lądowe Układu Warszawskiego, Mongolia, Jugosławia, Albania
34. gospodarka
- 34A. gospodarka energetyczna
- 34B. rolnictwo i przemysł
- 34C. europejskie i azjatyckie państwa socjalistyczne
- 34D. NRD
- 34E. kraje przemysłowe
- 34F. państwa rozwijające się
35. technika i nauka
- 35A. potencjał naukowy, transfer technologii
- 35B. technika jądrowa, podróże międzyplanetarne
- 35C. medycyna, biologia, chemia, ochrona środowiska
- 35D. elektronika
Wydział IV – zarządzanie
41. organizacja
- 41A. planowanie i koordynacja elektronicznego opracowania danych
- 41B. sprawy kadrowe – (wnioski)
- 41C. sprawy finansowe
- 41D. obrona
42. sprawy kadrowe i socjalne 1
- 42A. zatrudnianie personelu + dokształcanie
- 42B. sprawy kadrowe i socjalne 1A
- 42C. referat ds. urzędników
- 42D. referat ds. wojska
- 42E. dział finansów ds. operacyjnych
43. zarządzanie i zagadnienia prawne
- 43A. pojazdy mechaniczne
- 43B. rezerwy strategiczne
- 43C. zagadnienia prawne
- 43D. zarządzanie sprzętem
- 43E. kwatery
- 43F. budownictwo
Wydział V – bezpieczeństwo i obrona
51. zagadnienia ogólne
- 51A. obrona i nadzór systemu bezpieczeństwa, dokumentacja
- 51B. dokumentacja spraw kadrowych
52. pełnomocnicy ds. bezpieczeństwa i ochrony
- 52A. bezpieczeństwo personelu
- 52B. zagadnienia operacyjne
- 52C. kontrola bezpieczeństwa
53. weryfikacja pracowników, bezpieczeństwo techniczne
- 53A. szczególne środki bezpieczeństwa
- 53B. bezpieczeństwo techniczne
- 53C. bezpieczeństwo innych wydziałów
Wydział VI – zadania centralne
- 60A. zadania specjalne
- 60B. AKN
61. przetwarzanie danych i dokumentacja
- 61A. przetwarzanie danych.
- 61B. elektroniczne przetwarzanie danych – dokumentacja
- 61C. elektroniczne przetwarzanie danych – organizacja
- 61D. programowanie
- 61E. biblioteka centralna
62. placówka kryptologiczna Bonn – Bad Godesberg
- 62A. ogólne zagadnienia kryptologiczne
- 62B. matematyka
- 62C. kryptotechnika
- 62D. dekryptaż A
- 62E. dekryptaż B
63. technika wywiadowcza
- 63A. technika wywiadowcza, kierowanie grupami operacyjnymi
- 63B. tajne akcje
- 63C. zagadnienia techniczne

Przypisy

↑ Deutsche Behörden und Einrichtungen: Bezeichnungen, Abkürzungen, Akronyme zusammengestellt vom Sprachendienst des Auswärtigen Amts [online], Auswärtiges Amt [dostęp 2023-02-27] (niem.).
↑ Jacek Gawryszewski Służby specjalne w Republice Federalnej Niemiec, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, s. 19–20.

Bibliografia

FeliksF. Bielak FeliksF., Służby wywiadowcze Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa: MON, 1985, s. 200, ISBN 83-11-07191-8, OCLC 830185586 .
Kilarski R., Organizacja wywiadowcza Reinharda Gehlena. Wyd. MON, Warszawa 1978, s. 388.
Knopp G., Elita szpiegów. Wyd. Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004, s. 216. Seria: Kulisy Wywiadu i Kontrwywiadu, ISBN 83-11-09826-3.
Polmar N., Allen T. B., Księga szpiegów. Encyklopedia. Wyd. Magnum, Warszawa 2000, s. 190. ISBN 83-85852-27-1 (Hasło: Federalna Służba Informacyjna)
Wolanowski L., Cichy front. Iskry, Warszawa 1955, 1956, s. 229.
de Vilemarest P., Stasi Markusa Wolfa: niemiecka wojna domowa 1945-1991. Wyd. Antyk Marcin Dybowski, Komorów 1997, s. 383. ISBN 83-86482-31-1.

[1] Deutsche Behörden und Einrichtungen: Bezeichnungen, Abkürzungen, Akronyme zusammengestellt vom Sprachendienst des Auswärtigen Amts [online], Auswärtiges Amt [dostęp 2023-02-27] (niem.).

[2] Jacek Gawryszewski Służby specjalne w Republice Federalnej Niemiec, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, s. 19–20.

[1]

[2]