Cenzura Internetu w Chińskiej Republice Ludowej

Cenzura Internetu w Chińskiej Republice Ludowej – kontrola treści zamieszczanych w internecie realizowana przez władze państwowe poprzez szereg praw i rozporządzeń administracyjnych w Chinach. Cenzura Internetu jest ważnym elementem cenzury w Chinach.

Organy państwowe, działające na mocy ponad sześćdziesięciu oddzielnych rozporządzeń, kontrolują ruch i dostępność treści w sieci poprzez współpracę z lokalnymi dostawcami usług internetowych, firmami i organizacjami pozarządowymi. Projekt ograniczania dostępu do Internetu nosi nazwę Projekt Złota Tarcza (chiń. 金盾工程).

Z systemu tego wyłączone są Hongkong i Makau, posiadające odrębne systemy prawne.

Cenzura w praktyce

Aby skutecznie monitorować sieć, lokalni dostawcy internetu zatrudniają dodatkowych pracowników, potocznie nazywanych „dużymi matkami”, pełniący rolę moderatorów usuwających wszelkie komentarze mogące zawierać treści polityczne. Czasami podczas moderowania internetowych wpisów na forach moderatorzy usuwają wybrane słowa, pozostawiając luki w tekście, utrudniające jego zrozumienie.

Sposób działania

Jednym z podstawowych działań systemu blokującego treści chińskiego internetu jest blokowanie wyników wyszukiwarek internetowych. Kwerendy wpisywane do popularnych wyszukiwarek, jak Yahoo! czy Baidu (Google zrezygnował z cenzury) są porównywane z listą zakazanych słów i wyrażeń. Jeżeli wyszukiwane wyrażenie znajduje się na liście, system blokuje wyszukiwanie lub podaje wyniki niepowiązane. Przykładowe ocenzurowane terminy to: demokracja, prawa człowieka, dyktatura, antykomunizm, komunistyczni przestępcy, masakra, ludobójstwo, 4 czerwca, Matki Tian’anmen oraz inne pojęcia związane z wolnością słowa czy osobami, które publicznie o nią walczą. Wielokrotne próby przeszukiwania na wybrane hasła powodują całkowite zablokowanie możliwości używania wyszukiwarki.

Blokowane treści

Rząd Chin blokuje głównie treści polityczne. Najczęściej blokowane są:

• Strony nielegalnych organizacji, np. Falun Gong
• Strony informacyjne, które poruszają tematykę brutalności policji, wolności słowa, protestów na placu Tian’anmen w 1989 roku, demokracji czy filozofii marksistowskiej. Przykładowe strony to Voice of America, BBC, Wikipedia.
• Strony powiązane z rządem Tajwanu, mediami, organizacjami i buddyzmem.
• Treści obsceniczne i pornograficzne oraz strony łamiące prawo.
• Strony związane z Dalajlamą i ruchami dążącymi do uzyskania niepodległości Tybetu.

Próby blokady stron poruszających inne tematy niż polityczne są raczej ograniczone. Od 2004 roku w Chinach powstało wiele blogów na temat życia erotycznego ich właścicieli. Rząd chiński raczej nie wdraża postępowań w tej sprawie, choć kontroli podlegają czaty i strony dla pełnoletnich, również te zawierające oferty matrymonialne. Interwencja ma miejsce w przypadku jawnego łamania prawa.

Informacje techniczne

Chiński rząd najczęściej odwołuje się do następujących środków technicznych:

• Blokowanie adresów IP. Dostęp do niektórych adresów IP jest zablokowany. Jeżeli blokowana strona znajduje się na serwerze, na którym są inne strony, one również są zablokowane. Blokada ta wpływa na wszystkie protokoły TCP, w tym HTTP, FTP i POP. Sposobem ominięcia tej blokady jest korzystanie z serwera proxy.
• Filtrowanie adresów DNS i przekierowanie.
• Filtrowanie URL. System przeszukuje ciąg znaków URL, którym posługuje się przeglądarka internetowa, poszukując zakazanych wyrazów. Ta forma blokady wpływa na protokół HTTP.
• Filtrowanie pakietów.

Omijanie blokady

Chińscy internauci poszukują sposobów na złamanie wprowadzonej przez rząd blokady treści, np. przez połączenia VPN i SSH poza granicę kraju, które nie są zablokowane. Istnieje również odrębna sieć Tor, która nie jest zablokowana i stanowi możliwość ominięcia cenzury w sieci. Daje ona możliwość niereglamentowanego ładowania i ściągania danych, jednak nie gwarantuje wysokiego bezpieczeństwa, gdyż nie jest odporna na inwigilatorskie działania chińskich informatyków rządowych. Również specjalne kanały HTTP/HTTPS działają w sposób podobny do Tor. Jeden z nich, Twoja Wolność, oferuje dodatkowo kodowane przesyłanie danych.

Zanotowano przypadek zastosowania lustrzanego odbicia strony Google, na której wszystkie słowa wyświetlane były w odwrotnym porządku, a zdania pisane były z prawej na lewo. Rząd Chin uznał, że strona ta nie łamie żadnych praw i nie została zablokowana. Innym pomysłem było wprowadzenie na rynek oprogramowania UltraSurf, które pozwalało surfować po internecie przy użyciu przeglądarki internetowej, bez możliwości wykrycia.

Chiński Mur Ogniowy

W 1998 rozpoczęto akcję Złota Tarcza, która poza terytorium Chin powszechnie znana jest jako Chiński Mur Ogniowy lub Wielki Firewall. Jest to nawiązanie do zabezpieczeń sieciowych, zwanych zaporami ogniowymi, oraz chińskiego muru. System blokuje lub ogranicza dostęp do zawartości wielu gałęzi sieci poprzez nieprzepuszczanie adresów IP oraz stosowanie tradycyjnych zapór sieciowych, adresów proxy oraz blokowaniu portów. Dodatkowo system ten ingeruje w adresy DNS podczas próby wyświetlenia witryny.

Zobacz też

• Cenzura w Internecie
• prawa człowieka w Chińskiej Republice Ludowej