Ciąża ektopowa

Ciąża ektopowa
	graviditas extrauterina
	; Ciąża jajowodowa
	Klasyfikacje
ICD-10	O00; Ciąża pozamaciczna
DiseasesDB	4089
MedlinePlus	000895
MeSH	D011271
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2010-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ciąża ektopowa, ciąża pozamaciczna (łac. graviditas extrauterina) – ciąża, w której zapłodnione jajo płodowe ulega implantacji poza błoną śluzową jamy macicy^[1]. Zwykle jest zlokalizowana w obrębie jajowodu (97% przypadków^[2]), rzadziej w obrębie jajnika, otrzewnej lub szyjki macicy^[3]. Ze względu na lokalizacje wyróżnia się: ciążę jajowodową, jajnikową, brzuszną i inne. Ciąża pozamaciczna często kończy się poronieniem, ale może też być przyczyną pęknięcia jajowodu i niekiedy śmiertelnego krwotoku do jamy otrzewnej. Ciąża pozamaciczna stanowi przyczynę 10–15% zgonów kobiet w ciąży^[1].

Ilustracja ciąży pozamacicznej (Regnier de Graaf, XVII wiek)

Epidemiologia

Ciąża pozamaciczna stanowi około 2% wszystkich ciąż. Odsetek ten jest różny w zależności od rozpowszechnienia czynników ryzyka i statusu socjoekonomicznego w poszczególnych regionach świata. W krajach wysokorozwiniętych obserwuje się wzrost zapadalności^[3]^[1].

Rozpoznanie

Podejrzewać ciążę pozamaciczną należy zawsze w przypadku wystąpienia następujących objawów:

zatrzymanie miesiączki
pojawiające się krwawienie z dróg rodnych (po kilku tygodniach, zwykle w drugim miesiącu od zatrzymania miesiączki)
ból brzucha.

W początkowym okresie przebieg jest bezobjawowy, następnie pojawiają się jednostronne bóle brzucha i plamienia, wreszcie nasilające się bóle powodują pojawianie się objawów ogólnych (bladość, poty, tachykardia), czyli symptomów rozwijającego się wstrząsu.

Diagnostyka różnicowa

W diagnostyce różnicowej ciąży pozamacicznej należy uwzględnić^[2]:

Czynniki ryzyka

Do czynników ryzyka ciąży pozamacicznej zalicza się:

przebyte zapalenie narządów miednicy mniejszej^[4], zwłaszcza zakażenie chlamydiami
operacje jajowodów w wywiadzie
techniki wspomaganego rozrodu
wcześniejsze wystąpienie ciąż pozamacicznych.

Lokalizacja

ciąża jajowodowa (zarodek rozwija się w jajowodzie) – najczęstsza
- w części bańkowej jajowodu (80%)
- w cieśni jajowodu (12%)
- w strzępkach jajowodu (5%)
ciąża brzuszna (w obrębie jamy brzusznej; 1,4%)
ciąża jajnikowa (w obrębie jajnika; 0,2%)^[2]

Częstość lokalizacji ciąży pozamacicznej ulega modyfikacji w przypadku rozpatrywania grupy kobiet, u których uprzednio wystąpiła już ciąża jajowodowa, wtedy wzrasta jej ponowne ryzyko. U kobiet poddanych leczeniu metodami wspomaganego rozrodu rozpoznaje się częściej ciążę zlokalizowaną w jajniku – 3,2% wszystkich ciąż pozamacicznych^[2].

Przebieg

Z uwagi na to, że 97% ciąż pozamacicznych rozwija się w jajowodzie^[2] (najczęściej dochodzi do tej sytuacji w wypadku zaburzenia jego drożności), możliwe są dwie sytuacje:

uwolnienie się jaja do jamy otrzewnowej, tak zwane poronienie trąbkowe (łac. abortus tubarius)
pęknięcie jajowodu (łac. ruptura tubae uterinae), które przebiega z objawami wstrząsu.

Leczenie

Stosuje się trzy strategie postępowania:

postępowanie wyczekujące
leczenie farmakologiczne (metotreksat)
leczenie operacyjne (laparotomię lub laparoskopię).

Klasyfikacja ICD10

kod ICD10	nazwa choroby
ICD-10: O00	Ciąża pozamaciczna
ICD-10: O00.0	Ciąża brzuszna
ICD-10: O00.1	Ciąża jajowodowa
ICD-10: O00.2	Ciąża jajnikowa
ICD-10: O00.8	Inna ciąża pozamaciczna
ICD-10: O00.9	Ciąża ektopowa nieokreślona

Przypisy

↑ ^a ^b ^c B.P. Goksedef, S. Kef, A. Akca, R.N. Bayik i inni. Risk factors for rupture in tubal ectopic pregnancy: definition of the clinical findings. „Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol”. 154 (1), s. 96–99, styczeń 2011. DOI: 10.1016/j.ejogrb.2010.08.016. PMID: 20888681.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Grzegorz Bręborowicz (red.). Położnictwo i ginekologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 89 i nast. ISBN 83-200-3082-X.
↑ ^a ^b Grzegorz Jakiel, Dorota Robak-Chołubek, Joanna Tkaczuk-Włach. Ciąża ektopowa. „Przegląd menopauzalny”. 1, 2006.
↑ J.I. Tay, J. Moore, J.J. Walker. Ectopic pregnancy. „West J Med”. 173 (2), s. 131–134, sierpień 2000. PMID: 10924442.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[Goksedef-1] B.P. Goksedef, S. Kef, A. Akca, R.N. Bayik i inni. Risk factors for rupture in tubal ectopic pregnancy: definition of the clinical findings. „Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol”. 154 (1), s. 96–99, styczeń 2011. DOI: 10.1016/j.ejogrb.2010.08.016. PMID: 20888681.

[poloznictwo-2] Grzegorz Bręborowicz (red.). Położnictwo i ginekologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 89 i nast. ISBN 83-200-3082-X.

[Grzegorz_Jakiel-3] Grzegorz Jakiel, Dorota Robak-Chołubek, Joanna Tkaczuk-Włach. Ciąża ektopowa. „Przegląd menopauzalny”. 1, 2006.

[Tay-2000-4] J.I. Tay, J. Moore, J.J. Walker. Ectopic pregnancy. „West J Med”. 173 (2), s. 131–134, sierpień 2000. PMID: 10924442.

[1]

[2]

[3]

[4]