Cmentarz żydowski w Międzyrzecu Podlaskim
Cmentarz żydowski w Międzyrzecu Podlaskim – w Międzyrzecu Podlaskim istniały dwa cmentarze żydowskie.
 nr rej. A/1286 z 15.12.1988[1]
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Brzeska |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie |
judaizm |
| Stan cmentarza |
Brzeska |
| Powierzchnia cmentarza |
2,8 ha |
| Data otwarcia |
1810 |
Położenie na mapie Międzyrzeca Podlaskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bialskiego  | |
 51°59′13,6″N 22°47′38,9″E/51,987111 22,794139
| |
Stary Cmentarz przy ul. Brzeskiej
edytujZałożony został w XVIII wieku, zdewastowany i zniszczony przez Niemców w czasie II wojny światowej – obecnie teren zabudowany.
Nowy Cmentarz przy ul. Brzeskiej 90
edytujOficjalnie założony został w roku 1810. Ma powierzchnię 2,8 ha[2]. Obecnie ogrodzony ceglanym murem. Zachowało się na nim ok. 100 nagrobków[3]. W murze wmurowane są nagrobki ze Starego Cmentarza (najstarszy z nich pochodzi z 1706 roku). Na polecenie Niemców w czasie okupacji wywieziono z cmentarza liczne macewy i użyto ich do utwardzania dróg. Dużą część z nich odzyskano po wojnie. Nagrobki zostały wmurowane w ogrodzenie cmentarne. Zachowały się m.in. interesujące pomniki żeliwne z I poł. XIX wieku (Zostały one wykonane przez tutejszą hutę Szejmel Bros.) oraz macewy z granitu i z piaskowca z zachowanymi do dziś zdobieniami oraz inskrypcjami w języku hebrajskim, jidysz i polskim. Na cmentarzu zachował się wspólny grób trzech międzyrzeckich rabinów: Dawida Flinkera, Bera Roskina i Pejsacha Racko. Zostali oni zamordowani przez gestapo tego samego dnia, w lipcu 1942 roku.
Ostatnie pochówki odbyły się w 1970 i 1985 roku.
W 1988 roku został odnowiony ceglany mur, w który wmurowano około 200 macew i fragmentów z uszkodzonych starych nagrobków.
Aby uczcić pamięć międzyrzeckich Żydów – ofiar hitlerowskiego ludobójstwa wystawiono pomnik. Odrestaurowano także dawny domek Bractwa Pogrzebowego. Cmentarz został odnowiony.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2016-06-23].
- ↑ Według Burcharda 1,6 ha
- ↑ Burchard podaje liczbę około 200, ale być może wlicza w to fragmenty i nagrobki przeniesione ze starego cmentarza
Bibliografia
edytuj- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 56.
- Mapa WIG Łuków Pas 41 Słup 35 Warszawa 1938
Linki zewnętrzne
edytuj- Stary cmentarz żydowski w Międzyrzecu Podlaskim na portalu Wirtualny Sztetl
- Nowy cmentarz żydowski w Międzyrzecu Podlaskim. sztetl.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. na portalu Wirtualny Sztetl