Czarnia (gmina Kadzidło)
Czarnia – wieś sołecka[5] w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło[4][6].
| wieś | |
 Kościół w Czarni | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
232[2] |
| Strefa numeracyjna |
29 |
| Kod pocztowy |
07-420[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WOS |
| SIMC |
0511054[4] |
Położenie na mapie gminy Kadzidło  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego  | |
 53°16′08″N 21°37′14″E/53,268889 21,620556[1]
| |
Położenie
edytujCzarnia leży na Równinie Kurpiowskiej, 10 km na wschód od Kadzidła[7]. 2 km na południe przepływa Szkwa[7].
Nie należy mylić miejscowości z Czarnią położoną bliżej Myszyńca, siedzibą gminy Czarnia[8].
Podział administracyjny
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0511060 | Podbabie | część wsi |
Środowisko naturalne
edytujNa wschód od miejscowości znajduje się rezerwat przyrody Czarny Kąt, obejmujący ochroną bór brusznicowy i bór czernicowy[7].
Historia
edytujW 1827 Czarnia liczyła 39 domostw i 254 mieszkańców[9].
W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie kolneńskim (od 1932 w powiecie ostrołęckim), w gminie Gawrychy.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 413 osób, 376 było wyznania rzymskokatolickiego a 12 mojżeszowego. Jednocześnie 380 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową a 33 żydowską. Było tu 71 budynków mieszkalnych[10]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Lipnikach. Podlegała pod Sąd Grodzki w Kolnie i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Zbójna[11].
W wyniku agresji Niemiec we wrześniu 1939, miejscowość znalazła się pod okupacją niemiecką. Została włączona w skład III Rzeszy[12].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego[7].
W 2017 Czarnia liczyła 262[13] mieszkańców, 6 lata później w 2023 liczba ta spadła do 232[2].
Architektura
edytujDo rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa są wpisane:
- drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła z 1921 roku[14]
- cmentarz rzymskokatolicki[14] z XIX wieku[15]
Religia
edytujW miejscowości znajduje się zabytkowy kościół, który jest siedzibą parafii św. Michała Archanioła. W strukturze kościoła rzymskokatolickiego parafia należy do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Kadzidło.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 19209
- ↑ a b Raport o stanie gminy Kadzidło w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s. 3
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 172 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Strona gminy, sołtysi
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c d Helena Kalisz, Alfons Sieroń, Ewa Borowa: Ostrołęka: mapa topograficzna Polski. Wyd. 1. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1995, s. 1-2. ISBN 978-83-7135-100-3.
- ↑ Tomasz Krzywicki, Elżbieta Mlącka: Pisz: mapa topograficzna Polski. Wyd. 2. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 2006, s. 1-2. ISBN 978-83-7135-226-3.
- ↑ Czarnia 1(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 747.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 43.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 276.
- ↑ Territoriale Veränderungen in Deutschland und deutsch verwalteten Gebieten 1874 - 1945 [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-11].
- ↑ Strona gminy, liczba ludności. bip.kadzidlo.samorzady.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-11)].
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 73-74 [dostęp 2023-09-30].
- ↑ Tomasz Darmochwał, Kurpie. Mapa turystyczna, Anna Filak, wyd. 1, Warszawa–Białystok: TD MAPY, 2014, s. 1–2, ISBN 978-83-88859-72-4 (pol.).