Diecezja rzeszowska

Diecezja rzeszowska (łac. Dioecesis Resoviensis) – diecezja rzymskokatolicka erygowana przez papieża Jana Pawła II 25 marca 1992 bullą Totus tuus Poloniae populus z wydzielenia obszarów diecezji przemyskiej i diecezji tarnowskiej, sufragania metropoli przemyskiej.

Diecezja rzeszowska

Katedra Rzeszowska
Państwo	Polska
Siedziba	Rzeszów
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	przemyska
Katedra diecezjalna	Katedra w Rzeszowie
Biskup diecezjalny	Jan Wątroba
Biskup senior	Kazimierz Górny Edward Białogłowski
Dane statystyczne (2017)
Liczba wiernych • odsetek wiernych	595 946 98,8
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	829 709 120
Liczba osób zakonnych	335
Liczba dekanatów	25
Liczba parafii	244
Powierzchnia	6000 km²
Strona internetowa

Historia

W 1363 roku już istniała parafia farna w Rzeszowie. W 1375 roku Rzeszów znalazł się na zachodnim krańcu utworzonej diecezji przemyskiej. W 1638 roku podniesiono farę do godności prepozytury. W 1594 roku utworzono dekanat rzeszowski. W 1763 roku odbyła się koronacja figury Matki Bożej Rzeszowskiej.

W 1900 roku namiestnik Galicji hr. Leon Piniński przedstawił projekt utworzenia diecezji rzeszowskiej. Do utworzenia diecezji nie doszło prawdopodobnie z powodu sprzeciwu bpa przemyskiego Józefa Sebastiana Pelczara lub przemyskiego konsystorza greckokatolickiego. W 1919 roku na konferencji biskupów polskich podjęto pomysł utworzenia biskupstwa w Rzeszowie. W 1920 roku bp kamieniecki Piotr Mańkowski również zaproponował utworzenie biskupstwa w Rzeszowie, ale żaden biskup nie poparł tego wniosku. W 1924 roku ks. Julian Łukaszkiewicz wystosował list do bpa Henryka Przeździeckiego w sprawie utworzenia biskupstwa w Rzeszowie.

W 1989 roku na terenie parafii farnej został rezydentem bp pomocniczy przemyski Edward Białogłowski.

25 marca 1992 roku papież Jan Paweł II bullą Totus tuus Poloniae populus erygował diecezję rzeszowską, przynależącą do metropolii przemyskiej. Pierwszym ordynariuszem został bp Kazimierz Górny, a bp Edward Białogłowski został biskupem pomocniczym.

Diecezja rzeszowska powstała z wydzielonego terytorium diecezji:

• przemyskiej – 14 dekanatów: brzosteckiego, czudeckiego, frysztackiego, głogowskiego, jasielskiego wschodniego, jasielskiego zachodniego, rzeszowskiego I, rzeszowskiego II, rzeszowskiego III, rzeszowskiego IV, sokołowskiego, strzyżowskiego, tyczyńskiego i żmigrodzkiego.
• tarnowskiej – dekanatu kolbuszowskiego, oraz 37 parafii wydzielonych z dekanatów:
  • bieckiego (Biecz, Binarowa, Kryg, Libusza, Lipinki, Rożnowice, Wójtowa).
  • gorlickiego północnego (Gorlice-św. Andrzeja Boboli, Kobylanka, Męcina Wielka).
  • gorlickiego południowego (Gładyszów, Gorlice-Najświętszej Maryi Panny, Gorlice-Glinik Mariampolski, Małastów, Ropica Dolna, Sękowiec, Smerekowiec).
  • ropczyckiego (Brzeziny, Chechły, Glinik, Łączki Kucharskie, Małe, Nawsie, Niedźwiada, Ropczyce, Wielopole Skrzyńskie).
  • sędziszowskiego (Będziemyśl, Borek Wielki, Bystrzyca, Czarna Sędziszowska, Góra Ropczycka, Kamionka, Klęczany, Nockowa, Sędziszów Małopolski, Witkowice, Zagorzyce).

Instytucje diecezjalne

• Kuria diecezjalna
• Sąd biskupi
• Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie
• Instytut Teologiczno-Pastoralny w Rzeszowie
• Muzeum Diecezjalne w Rzeszowie
• Katolickie Radio Via
• Caritas diecezjalne
• Rzeszowska kapituła katedralna

Biskupi

• Biskup diecezjalny: bp Jan Wątroba (od 2013)
• Biskup senior: bp Kazimierz Górny (od 2013)
• Biskup senior: bp Edward Białogłowski (od 2022)

Główne świątynie

Katedra:

• Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rzeszowie

Kolegiaty:

• Bożego Ciała w Bieczu
• Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jaśle
• Wszystkich Świętych w Kolbuszowej
• Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i Bożego Ciała w Strzyżowie

Bazyliki:

• Wniebowzięcia NMP, oo. bernardyni, Rzeszów
• Narodzenia NMP, Gorlice
• Matki Bożej Saletyńskiej, xx. saletyni, Dębowiec

Patroni

• Święty Józef Sebastian Pelczar, biskup
• Błogosławiona Karolina Kózkówna, dziewica.

Błogosławieni i kandydaci na ołtarze

• Błogosławiony Jan Balicki, prezbiter
• Błogosławiony Władysław Findysz, prezbiter
• Błogosławiony Józef Kowalski, prezbiter
• Błogosławiony Roman Sitko, protonotariusz apostolski
• Błogosławiony Stanisław Kostka Starowieyski, męczennik,
• Błogosławiona Natalia Tułasiewicz, nauczycielka
• Sługa Boży Czesław Broda, prezbiter
• Sługa Boży Kazimierz Dembowski, jezuita
• Sługa Boży Stanisław Kołodziej, prezbiter
• Czcigodny Sługa Boży Alojzy Kosiba, franciszkanin
• Sługa Boża Hiacynta Lula, zakonnica
• Sługa Boży Bronisław Wielgorz, kleryk jezuita
• Sługa Boży Kazimierz Wojciechowski, salezjanin

Zobacz też

• Biskupi rzeszowscy
• Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce
• Nuncjatura Stolicy Apostolskiej w Polsce
• Metropolia przemyska
• „Zwiastowanie”. Pismo diecezji rzeszowskiej

Linki zewnętrzne

• Diecezja rzeszowska

Bibliografia

• Ks. Witold Zdaniewicz, Ks. Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 553–572) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2.
• Motyka A., Redemptori hominis. Dziesięciolecie diecezji rzeszowskiej (1992-2002), Rzeszów 2002.
• Motyka A., Sanktuaria Diecezji Rzeszowskiej, Rzeszów 2001.
• Motyka A., Diecezja rzeszowska – 25 lat istnienia i misji, „Resovia Sacra”, 24(2017), s. 321-345.
• Matyskiewicz W., Kościoły Diecezji Rzeszowskiej 1992-2017, Rzeszów 2017.