Dziewczęta w mundurkach (film 1931)

Dziewczęta w mundurkach (niem. Mädchen in Uniform) – niemiecki melodramat z 1931 roku w reżyserii Leontine Sagan. Opowiadał o zagubionych, osamotnionych dziewczętach będących mieszkankami internatu. Jest wyrazem sprzeciwu przeciwko pruskiemu rygorystycznemu modelowi wychowania oraz pierwszym obrazem filmowym przedstawiającym otwarcie i w pozytywnym ujęciu erotyczną miłość między kobietami.

Dziewczęta w mundurkach

Mädchen in Uniform

Gatunek	melodramat
Data premiery	27 listopada 1931
Kraj produkcji	Rzesza Niemiecka
Język	niemiecki
Czas trwania	88 min
Reżyseria	Leontine Sagan
Scenariusz	Friedrich Dammann Christa Winsloe
Główne role	Dorothea Wieck Hertha Thiele Emilie Unda Hedwig Schlichter
Muzyka	Hansom Milde-Meißner
Zdjęcia	Reimar Kuntze Franz Weihmayr
Montaż	Oswald Hafenrichter
Produkcja	Carl Froelich
Nagrody
nagroda publiczności na MFF w Wenecji

Film powstał na podstawie dramatu Christy Winsloe. Był on jednak zbyt drastyczny dla szefostwa berlińskiej wytwórni Universum Film AG, z którą współpracowała reżyserka. Ostatecznie powstał w wytwórni niezależnej i przyniósł Lentine Sagan światowy rozgłos. Nota bene sztuka Winsloe w tłumaczeniu Ireny Grywińskiej w 1932 r. grana była na scenie Teatru Kameralnego w Warszawie.

Fabuła

Jest schyłek Republiki Weimarskiej. Nastoletnia Manuela von Meinhardis po śmierci swoich rodziców zostaje wysłana przez rodzinę do szkoły z internatem dla dziewcząt z dobrych domów. Manuela nie może zaaklimatyzować się w nowym środowisku pełnym rygorów – zamyka się w sobie i stroni od rówieśniczek. Jedyną osobą, u której Manuela znajduje zrozumienie i odrobinę ciepła jest nauczycielka, Elise von Bernburg. Uczennicę i nauczycielkę połączy emocjonalna więź – przyjaźń, która wkrótce przerodzi się w poważniejsze uczucie.

Odbiór filmu i nagrody

Obraz filmowy przyniósł uznanie jego twórcom: w 1932 roku reżyserka otrzymała nagrodę publiczności na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji w kategorii najlepsze wykonanie techniczne, a w 1934 nagrodę Kinema Junpo w Tokio w kategorii najlepszego filmu zagranicznego. Mimo to wzbudził kontrowersje w kraju ze względu na jawną krytykę pruskiego modelu wychowania oraz przedstawienie gorszącej wówczas miłości między kobietami. Szczególne wzburzenie wywołało dopuszczenie na ekran uczucia między nauczycielką i uczennicą. Film spotkał się z szykanami ze strony władz w Niemczech – znalazł się na indeksie zakazanych przez nazistów filmów i próbowano zniszczyć wszystkie jego kopie. Wiadomo, że oryginalny negatyw został zniszczony w czasie II wojny światowej, a znana dzisiaj wersja została odtworzona z zachowanych taśm lepszej jakości.

Przez pewien czas film był zakazany również w USA i dopiero po interwencji pierwszej damy, Eleanor Roosevelt zniesiono cenzurę filmu. W 1958 roku nakręcono remake filmu Leontine Sagan: Nowa wersja Dziewcząt w mundurkach powstała w koprodukcji RFN i Francji, a wyreżyserował ją Géza von Radványi z udziałem Romy Schneider i Lilli Palmer w rolach głównych.

Obsada

• Hertha Thiele jako Manuela von Meinhardis.
• Dorothea Wieck jako panna Elise von Bernburg, wychowawczyni
• Emilia Unda jako panna von Nordeck zur Nidden, dyrektorka szkoły
• Erika Biebrach jako Lilli von Kattner
• Gertrud de Lalsky jako Exzellenz von Ehrenhardt, ciotka Manueli
• Else Ehser jako garderobiana Elise
• Erika Mann jako panna von Atems, wychowawczyni
• Barbara Pirk jako Mia von Wollin
• Ethel Reschke jako Oda von Oldersleben
• Hedwig Schlichter jako panna von Kesten, wychowawczyni
• Ellen Schwanneke jako Ilse von Westhagen
• Doris Thalmer jako Mariechen von Ecke
• Ilse Vigdor jako Anneliese von Beckendorf
• Annemarie von Rochhausen jako hrabianka Edelgard von Mengsberg
• Ilse Werner jako Marga von Rasso
• Charlotte Witthauer jako Ilse von Treischke
• Miriam Lehmann-Haupt jako szkolna pielęgniarka

Linki zewnętrzne

• Okładka z plakatem filmu
• Dziewczęta w mundurkach w bazie IMDb (ang.)
• Dziewczęta w mundurkach w bazie Filmweb