Poczta elektroniczna
Poczta elektroniczna, e-poczta, pot. mejl (ang. electronic mail, e-mail, email, w skrócie: mail) – usługa komunikacji interpersonalnej, która umożliwia przekazywanie komunikatu z wykorzystaniem standardu SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), POP3 (Post Office Protocol), IMAP4 (Internet Message Access Protocol) lub innego standardu zapewniającego te same funkcje[1].
Polskie nazewnictwo
edytujW języku polskim określenie e-mail próbowano zastąpić skrótowcem listel od list elektroniczny; starano się także upowszechnić określenie el-poczta – analogia do określenia el-muzyka, czyli muzyka elektroniczna. Określenia te jednak nie przyjęły się w codziennym użyciu.
Rada Języka Polskiego sankcjonuje współcześnie dwie formy zapożyczone: e-mail i mejl[2]. Mirosław Bańko zaleca używanie tego drugiego wariantu wszędzie, z wyjątkiem najbardziej oficjalnych tekstów[3]. Inne źródła notują wyłącznie formy e-mail i mail[4].
Rozwój usługi
edytujE-mail został wymyślony w roku 1965. Autorami pomysłu byli: Louis Pouzin, Glenda Schroeder i Pat Crisman[5][6]. Wówczas jednak usługa ta służyła jedynie do przesyłania wiadomości pomiędzy użytkownikami tego samego komputera, a adres poczty elektronicznej jeszcze nie istniał. Usługę polegającą na przesyłaniu wiadomości tekstowych pomiędzy komputerami wymyślił w roku 1971 Ray Tomlinson, wybrał również znak @ do rozdzielania nazwy użytkownika od nazwy komputera, a później nazwy domeny internetowej.
Na początku do wysyłania e-maili służył protokół komunikacyjny CPYNET[7][8]. Później wykorzystywano FTP, UUCP i wiele innych protokołów, a w 1982 roku Jon Postel opracował do tego celu protokół SMTP, używany do dzisiaj[5].
Innym, ważnym protokołem komunikacyjnym, wykorzystywanym przy pobieraniu e-maili, jest POP3 oraz jego ulepszona wersja IMAP[6].
Standard Multipurpose Internet Mail Extensions (MIME) opracowano specjalnie z myślą o przesyłaniu poczty elektronicznej. Umożliwia on dodatkowo dołączanie do maila plików z dowolnymi danymi, w formie tzw. załącznika. Do kodowania wiadomości tekstowych stosuje się kodowanie transportowe Quoted-Printable, a do kodowania załączników wykorzystywany jest uuencode oraz jego ulepszona wersja Base64.
Oprogramowanie
edytujDo obsługi poczty elektronicznej wykorzystuje się wyspecjalizowane oprogramowanie, uruchomione na stale działających serwerach. Znane i popularne programy tego typu to np.: Sendmail, Postfix, Exim, MDaemon oraz Qmail.
Program służący do redagowania, wysyłania i odbioru e-maili to klient poczty elektronicznej. Popularne programy tego typu to np.:
- tekstowe: Elmo, Gnus, Mutt, Pine,
- graficzne: Eudora, Evolution, KMail, Mail, Microsoft Outlook, Mozilla Thunderbird, Opera, Pegasus Mail, SeaMonkey, Sylpheed, The Bat!
Obecnie dostawcy usług internetowych powszechnie oferują dostęp poprzez przeglądarkę internetową WWW – ten sposób dostępu określa się mianem Webmail.
Zobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej (Dz.U. z 2024 r. poz. 1803).
- ↑ Mejl. [w:] Opinie językowe [on-line]. Rada Języka Polskiego. [dostęp 2019-02-26].
- ↑ Mirosław Bańko: mejl. [w:] Poradnia językowa PWN [on-line]. sjp.pwn.pl, 2006-02-03. [dostęp 2019-02-27].
- ↑ Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny. Jerzy Podracki (red.). Warszawa: Horyzont, 2001, s. 560. ISBN 83-7311-161-1.
- ↑ a b The History of Electronic Mail. www.multicians.org. (ang.).
- ↑ a b Email – czyli jak to bity zmieścić w kopertę. peter.modzelewski.googlepages.com.
- ↑ Another Look at Data and File Transfer Protocols. www.rfc-archive.org. (ang.).
- ↑ The First Email Message. email.about.com. (ang.).