Edward Rastawiecki

polski historyk sztuki

Edward baron Rastawiecki (ur. 2 października 1804 w Nowosiółkach na Lubelszczyźnie, zm. 23 lutego 1874 w Warszawie) – kolekcjoner i mecenas sztuki, członek Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, członek Towarzystwa Rolniczego w Królestwie Polskim.

Edward Rastawiecki
Ilustracja
Herb
Sas
Data i miejsce urodzenia

2 października 1804
Nowosiółki

Data i miejsce śmierci

23 lutego 1874
Warszawa

Ojciec

Ludwik Mikołaj Adam Rastawiecki

Matka

Teresa z Krajewskich

Żona

Leonia Nakwaska

podpis
Edward Rastawiecki - obraz Jana Ksawerego Kaniewskiego
Grób Edwarda Rastawieckiego na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

edytuj

Pochodził z zamożnej polskiej rodziny arystokratycznej, w której protoplastą możności rodziny był dziadek Edwarda barona Rastawieckiego, Andrzej Rastawiecki który od Józefa II uzyskał tytuł barona Galicji. Sam Edward urodził się w dworku w Nowosiółkach, który znajdował się nieopodal budowanej w tym samym czasie z fundacji Ludwika barona Rastawieckiego świątyni greckokatolickiej. Jego matką była Teresa Krajewska z Krajewa herbu Trzaska, która pochodziła z bogatej rodziny. Ojcem był Ludwik baron Rastawiecki, który w 1803 roku zakupił majątek w Nowosiółkach. Rodzice chcąc zapewnić jak najlepszego wykształcenie synowi w 1816 roku wyjechali do Warszawy, gdzie Edward baron Rastawiecki podjął naukę w Liceum Warszawskim[1]. Po nauce w Liceum Warszawskim ukończył 1829 studia na wydziale administracyjnym Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Do 1830 pracował jako aplikant w Banku Polskim, a następnie był doradcą w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim. Odziedziczony majątek pozwolił mu na poświęcenie się nauce. Radca Dyrekcji Głównej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim z województwa lubelskiego w 1834 roku[2]Dzięki jego wsparciu finansowemu ukazała się praca Ignacego Zagórskiego pt. Monety dawnej Polski, jako też prowincji i miast do niej niegdyś należących, z trzech ostatnich wieków (1845). Wspierał rozwój polskiej archeologii, finansując prace archeologiczne w Królestwie Polskim. Był członkiem od 1846 Cesarskiego Towarzystwa Historii i Starożytności Rosyjskich oraz od 1850 Towarzystwa Naukowego w Krakowie. Działał w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. Członek Towarzystwa Rolniczego w Królestwie Polskim w 1858 roku[3]. W latach 1860–1866 był jego wiceprezesem, a w roku 1868 został wieczystym i honorowym członkiem Towarzystwa.

Odbywał podróże po Europie w poszukiwaniu źródeł do dziejów polskich. W czasie podróży po Polsce kompletował kolekcję dzieł sztuki, m.in. gromadził monety i obrazy. Zbiory te odkupił Seweryn Mielżyński, który przekazał je Towarzystwu Przyjaciół Nauki w Poznaniu oraz Gabinetowi Archeologicznemu Uniwersytetu Jagiellońskiego. W Bibliotece Warszawskiej publikował artykuły z historii sztuki.

Edward Rastawiecki zmarł w swoim warszawskim pałacyku przy ulicy Mazowieckiej 14. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 3-5-4)[4].

Rodzina

edytuj

Jego ojcem był Ludwik Mikołaj Adam baron Rastawiecki, senator-kasztelan Królestwa Polskiego, a matką Teresa z Krajewskich. Jego żoną była Leonia Nakwaska (1818–1886). Małżeństwo było bezdzietne.

Dzieła

edytuj
  • Mapografia dawnej Polski, 1846;
  • Słownik malarzy polskich tudzież obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niej przebywających, t. 1-3, 1850-1857;[5][6][7]
  • Słownik rytowników polskich, 1886;[8]
  • Wzory sztuki średniowiecznej i z epoki Odrodzenia w dawnej Polsce, 1853-1858; i inne.

Przypisy

edytuj
  1. Engeström Benzelstjern Wawrzyniec, Kilka słów o Edwardzie Rastawieckim, Poznań: Drukarnia J. I. Kraszewskiego, 1882 (pol.).
  2. Nowy kalendarzyk polityczny na rok 1834, Warszawa, s. 375.
  3. Roczniki Gospodarstwa Krajowego. R. 16, 1858, T. 32, nr 1, Warszawa 1858, s. 179.
  4. Cmentarz Stare Powązki: EDWARD RASTAWIECKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-19].
  5. Słownik malarzów polskich tudzież obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niej przebywających. T. 1 [online], polona.pl [dostęp 2019-08-22].
  6. Słownik malarzów polskich tudzież obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niej przebywających. T. 2 [online], polona.pl [dostęp 2019-08-22].
  7. Słownik malarzów polskich tudzież obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niej przebywających. T. 3 [online], polona.pl [dostęp 2019-08-22].
  8. Słownik rytowników polskich tudzież obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niej pracujących [online], polona.pl [dostęp 2019-08-22].

Bibliografia

edytuj
  • A. Ryszkiewicz, Zasługi Edwarda Rastawieckiego jako kolekcjonera i mecenasa, [w:] Mecenas - kolekcjoner - odbiorca. Materiały sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, listopad 1981, Warszawa 1984. Polona

Linki zewnętrzne

edytuj
  NODES
Story 2