El Paso (Teksas)
El Paso – miasto w Stanach Zjednoczonych, na południowo-zachodnim skraju stanu Teksas, ośrodek administracyjny hrabstwa El Paso, położone nad rzeką Rio Grande, u podnóża Gór Franklin, przy granicy z Meksykiem naprzeciw meksykańskiego miasta Ciudad Juárez.
Siedziba hrabstwa | |||||
El Paso | |||||
| |||||
Przydomek: The Sun City, The Star City of Texas, El Chuco | |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stan | |||||
Hrabstwo | |||||
Kod statystyczny | |||||
Burmistrz |
Oscar Leeser (od 2021) | ||||
Powierzchnia |
671,5 km² | ||||
Wysokość |
1140 m n.p.m. | ||||
Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
915 | ||||
Kod pocztowy |
Lista kodów:
79901–79932, 79934–79938, 79940–79955, 79958, 79960, 79961, 79966, 79968, 79973–79978, 79980, 79982–79999, 88510–88536, 88538–88550, 88553–88563, 88565–88590, 88595
| ||||
Strefa czasowa | |||||
Położenie na mapie Teksasu | |||||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych | |||||
31°47′25″N 106°25′24″W/31,790278 -106,423333 | |||||
Strona internetowa |
W 2020 miasto liczyło 678,8 tys. mieszkańców; obszar metropolitalny El Paso obejmujący m.in. miejscowości: Horizon City i Socorro, w 2020 zamieszkany był przez 865,6 tys. osób[1]. Jest drugim co do wielkości miastem z większością latynoską w Stanach Zjednoczonych, gdzie ponad 81% mieszkańców to Latynosi[1].
Miasto jest węzłem komunikacyjnym, w pobliżu funkcjonuje port lotniczy El Paso. Ośrodek naukowo–handlowy oraz przemysłowy w sektorze m.in. petrochemicznym, hutnictwa miedzi, odzieżowym oraz spożywczym[2].
Położenie
edytujMiasto położone jest w południowo–zachodniej części Stanów Zjednoczonych w Hrabstwie El Paso, graniczy od północy ze stanem Nowy Meksyk.
Historia
edytujOd 1598 funkcjonuje pod nazwą El Paso (hiszp. El Paso del Norte), kiedy to hiszpański konkwistador Juan de Oñate uznał miejsce jako strategiczne[3]. Franciszkanie założyli tu misje w 1659 – podczas powstania Indian Pueblo chronili się w niej hiszpańscy kolonizatorzy[3]. Pod koniec XVIII stulecia osada składała się z kilku przysiółków i folwarków zamieszkanych przez około 5 tys. osób[3]. Od 1859 funkcjonuje jako miasto – gwałtowny rozwój El Paso podlegał m.in. doprowadzeniu linii kolejowej w 1881 (w ciągu kilku lat populacja miasta wzrosła dziesięciokrotnie)[3]. W 1913 otwarto Uniwersytet Teksasu w El Paso[3], od 1959 działa Muzeum Sztuki.
Znajduje się tu baza wojskowa Fort Bliss, siedziba Centrum Obrony Powietrznej Armii Stanów Zjednoczonych, a na północ od miasta poligon White Sands Missile Range[4].
El Paso jest jednym z największych przejść granicznych pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Meksykiem – miesięcznie przez miasto przechodzą tysiące migrantów uciekających od biedy i przemocy w kraju ojczystym[5].
Demografia
edytujEtniczność
edytujPod względem etnicznym w 2020 w El Paso, dominowała ludność rasy białej (59,6%), następnie rasa mieszana (20,7%), rasa czarna – Afroamerykanie (3,4%), Azjaci (1,3%), Indianie (0,6%), Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku (0,2%)[1]. Latynosi stanowili 81,6% ludności miasta[1].
Liczba ludności
edytujReligia
edytujW 2020 do największych grup religijnych obszaru metropolitalnego El Paso należały[6]:
- Kościół katolicki – 416,2 tys. członków w 54 parafiach
- Ewangelikalizm bezdenominacyjny – 50,2 tys. członków w 62 zborach
- Południowa Konwencja Baptystów – 18,7 tys. członków w 122 zborach
- Świadkowie Jehowy – 15,4 tys. członków w 53 zborach
- Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (mormoni) – 10,3 tys. członków w 21 świątyniach
- Kościoły zielonoświątkowe – ok. 10 tys. członków w 59 zborach
Zabytki i atrakcje turystyczne
edytuj- Muzeum Archeologiczne
- Muzeum Sztuki
- Muzeum Historii
- Zoo El Paso
Współpraca
edytujUrodzeni w El Paso
edytuj- Guy Kibbee (1882)
- Elliot Chess (1899)
- Gene Roddenberry (1921)
- Sandra Day O’Connor (1930)
- Debbie Reynolds (1932)
- Oscar Zeta Acosta (1935)
- Don Bluth (1937)
- Phil Ochs (1940)
- Vikki Carr (1941)
- Jeff Bingaman (1943)
- Barbara Lee (1946)
- Susana Martinez (1959)
- Lydia Cornell (1962)
- Eddie Guerrero (1967)
- Vickie Guerrero (1968)
- Chavo Guerrero Jr. (1970)
- Alan Tudyk (1971)
- Beto O’Rourke (1972)
- John Moyer (1973)
- Jim Ward (1976)
- Jair Marrufo (1977)
- Natasha Lacy (1985)
- Sho Kashima (1986)
- Diamond Dixon (1992)
- Marcell Jacobs (1994)
- Daniel Amigo (1995)
- Allegra Acosta (2002)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d U.S. Census Bureau QuickFacts: El Paso city, Texas [online], www.census.gov [dostęp 2023-02-25] (ang.).
- ↑ Encyklopedia popularna PWN, wyd. XXV, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995 .
- ↑ a b c d e El Paso | Texas, United States | Britannica [online], www.britannica.com [dostęp 2023-02-25] (ang.).
- ↑ Fort Bliss Army Base in El Paso, TX [online], Military Bases [dostęp 2021-03-06] (ang.).
- ↑ Biden odwiedził El Paso, symbol dysfunkcji amerykańskiego systemu imigracyjnego. Pierwsza taka wizyta [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-02-25] (pol.).
- ↑ Congregational Membership [online], www.thearda.com [dostęp 2023-02-25] .