Entoloma whiteae
Entoloma whiteae Murrill – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Entoloma whiteae |
| Nazwa systematyczna | |
| Entoloma whiteae Murrill N. Amer. Fl. (New York) 10(2): 126 (1917) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1917 r. William Alphonso Murrill na ziemi w USA[1].
Morfologia
edytujŚrednica 7–20 cm, kształt początkowo dzwonkowaty, następnie wypukły i rozpłaszczony, często z dużym garbkiem, mięsisty, w stanie wilgotnym lepki, szybkoschnący, częściowo higrofaniczny. Powierzchnia gładka, naga, początkowo szarobrązowa do brązowawożółtej, w środku nieco ciemniejsza, z wiekiem nieco jaśniejsza, beżowa lub jasnobrązowa, po wyschnięciu znacznie ciemniejsza. Brzeg początkowo podwinięty, potem falisty, czasem bruzdowany lub postrzępiony[2].
Szerokie, brzuchate, faliste, dość gęte, początkowo bladożółte, następnie różowawe. Krawędzie tej samej barwy, postrzępione[2].
Wysokość 5–15 cm, grubość 1–3,5 cm, cylindryczny, czasem rozszerzajacy się w kierunku podstawy, krępy, mięsisty, początkowo pełny, następnie gąbczasty. Powierzchnia na całej długości prążkowano-włóknista do prawie łuskowatej, biała do jasnobrązowej[2].
W kapeluszu gruby, zwarty, biały, zapach silnie mączno-zjełczały, smak nieprzyjemny, mączno-zjełczały[2].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki w widoku z boku 5–6 kątne, gładkie, z wyrostkiem wnęki, nieamyloidalne, 7–9,6 × 6,5–8,5 µm, średnio 8,5–7,4 µm, Q = 1–1,4. Cystyd brak. Trama blaszek zbudowana z elementów cylindrycznych o średnich wymiarach do 60 × 15 µm, trama kapelusza z regularnych, cylindrycznych lub lekko wybrzuszonych elementów 50–120 × 6–22 µm. Skórka kapelusza typu cutis, zbudowana z cylindrycznych strzępek, 60–120 × 8–15 µm, czasami z wzniesionymi elementami końcowymi tworzącymi podskórne kępki. Warstwa pod skórką słabo zróżnicowana. Strzępki z wewnątrzkomórkowym, jasnobrązowym pigmentem. Sprzążki występują na strzępkach wszystkich części grzyba[2].
- Gatunki podobne
Entoloma whiteae jest największym przedstawicielem rodzaju Entoloma. Charakteryzuje się także silną budową. Młode owocniki morfologicznie są podobne do kępkowca jasnobrązowego (Lyophyllum decastes), ale przeważnie rośnie on w kępkach, ponadto jego blaszki i zarodniki są białawe, a zarodniki nie są kanciaste[2].
Występowanie i siedlisko
edytujGatunek rzadki[2]. Brak go w wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski Władysława Wojewody z 2003 r.[3], po raz pierwszy jego stanowiska w Polsce podano w 2007 r.[4]
Grzyb naziemny. Występuje w lasach liściastych lub iglastych, zwłaszcza w towarzystwie dębów, buków i świerków. Owocniki tworzy zwykle w sierpniu i wrześniu. Jest grzybem trującym[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-12-30] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Entoloma whiteae / Entolome de White [online], Mycoquebec.org [dostęp 2023-12-30] (fr.).
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 221–240, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-30] (pol.).