Erhard Milch
Erhard Milch (ur. 30 marca 1892 w Wilhelmshaven, zm. 25 stycznia 1972 w Wuppertalu) – niemiecki wojskowy, lotnik i przemysłowiec pochodzenia żydowskiego, feldmarszałek, współtwórca lotnictwa wojskowego III Rzeszy i jego czołgowy oficer, dyrektor Lufthansy, sekretarz stanu w ministerstwie lotnictwa (1933–1944), dowódca 5 Floty Powietrznej, członek NSDAP i zbrodniarz wojenny skazany w procesach norymberskich na dożywocie. Uczestnik I i II wojny światowej
Erhard Milch w marcu 1942 roku, koloryzowane | |
feldmarszałek | |
Data i miejsce urodzenia |
30 marca 1892 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1910–1922, 1933–1945 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
1. Pułk Artylerii Polowej |
Stanowiska |
dowódca: |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca |
przemysłowiec |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujJego matką była Niemka, zaś ojcem – aptekarz ze zasymilowanej rodziny żydowskiej[1][2]. W 1910 dołączył do 1. Pułku Artylerii Polowej w Królewcu[3].
Na początku I wojny światowej służył w 6. Pułku Artylerii Pieszej na froncie zachodnim, lecz wkrótce zgłosił się do przeniesienia do lotnictwa. Odbył w 1915 szkolenie obserwatora lotniczego i służył początkowo w tym charakterze. Od jesieni 1916 był adiutantem komendanta szkoły lotniczej w Alt-Autz w Kurlandii. Awansowany do stopnia kapitana, od 1918 roku dowodził przez krótki okres 6. Dywizjonem Myśliwskim (Jagdgruppe 6)[4]. Za zasługi bojowe został odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy, a następnie I klasy.
Po zakończeniu wojny, służył w ochotniczym dywizjonie 412, strzegąc granicy wschodniej Niemiec w składzie Grenzschutz Ost, następnie od stycznia 1920 dowodził policyjną eskadrą lotniczą w Królewcu.
Milch utworzył małe przedsiębiorstwo lotnicze Lloyd Ostflug w Wolnym Mieście Gdańsku, należące do związku Lloyd Luftdienst, zajmujące się przewozami do państw bałtyckich. W 1923 został dyrektorem linii lotniczej Danziger Luftpost – następcy Lloyd Ostflug. Po przejęciu tej firmy przez Deutsche Aero Lloyd, Milch przeniósł się do konkurencyjnej linii lotniczej Junkers Luftverkehr, której został dyrektorem. W 1926 został dyrektorem generalnym Deutsche Lufthansa[4]. W latach 30. nabył majątek ziemski, o powierzchni 300 hektarów, położony we wsi Suchy Dwór, 5 km na południe od Wrocławia.
Współpracował z Göringiem przy tworzeniu Luftwaffe. Od marca 1933 był sekretarzem stanu w ministerstwie lotnictwa[5] oraz członkiem NSDAP[a][6].
W tym czasie rodzina Milcha była poddana śledztwu Gestapo w związku z pogłoskami, iż jego ojciec jest Żydem, czego Milch się wyparł[6]. Göring rozwiązał problem, zmuszając matkę Milcha do podpisania oświadczenia, iż jej mąż nie jest biologicznym ojcem Erharda. Przy okazji miał się wyrazić: „O tym, kto w Luftwaffe jest Żydem, decyduję ja”. W dniu 30 stycznia 1937 został odznaczony przez Adolfa Hitlera złotą odznaką partyjną NSDAP[7].
1 listopada 1938 mianowany został generałem pułkownikiem. Od 24 października 1938 do 7 stycznia 1945 pełnił funkcję generalnego inspektora Luftwaffe. Od 12 kwietnia do 10 maja 1940 dowodził 5 Flotą Powietrzną atakującą Norwegię. Za sukcesy w Norwegii 19 lipca 1940 został awansowany do stopnia feldmarszałka[6][8].
W następnym roku, po samobójczej śmierci generała Ernsta Udeta, został szefem uzbrojenia lotnictwa, odpowiadającym głównie za produkcję lotniczą w III Rzeszy[6]. Zapewnił wysoki poziom produkcji mimo poprzednich błędnych decyzji podejmowanych przez Udeta[9]. W czerwcu 1944, w związku z przejęciem produkcji lotniczej przez Alberta Speera podał się do dymisji[6].
Wspólnie z Goebbelsem i Himmlerem starał się w 1944 o odwołanie Göringa za mizerne rezultaty działań Luftwaffe na froncie wschodnim. W konsekwencji sporu z Göringiem został pozbawiony stanowiska sekretarza stanu, pozostając nadal generalnym inspektorem Luftwaffe. Stanowisko szefa uzbrojenia lotnictwa i sekretarza stanu przywrócono mu w styczniu 1945[6].
Pod koniec wojny Erhard Milch dostał się do niewoli brytyjskiej, został aresztowany 4 maja 1945 podczas pobytu w jednym z dworów w Neustadt. Kiedy przesłuchujący go oficerowie brytyjscy wspomnieli o okrucieństwach i zbrodniach popełnionych na więźniach w obozach koncentracyjnych w Buchenwaldzie i Bergen-Belsen, Milch cynicznie odrzekł: Czy panowie nie rozumieją, że to wszystko byli podludzie, a nie tacy ludzie jak panowie i ja[10].
Osądzono go podczas jednego z procesów norymberskich, tzw. procesie Milcha. 17 kwietnia 1949 skazano go na karę dożywotniego więzienia[6] za deportację cudzoziemskich robotników[10] i zbrodnie przeciwko ludzkości[10]. Uchylono natomiast zarzut deportacji i torturowania węgierskich Żydów, ponieważ ich deportacja nastąpiła już po dymisji Milcha ze stanowiska sekretarza stanu i generalnego inspektora Luftwaffe[10][6].
Z więzienia został zwolniony w 1954 roku[b][11]. Zmarł 25 stycznia 1972 w Wuppertalu[12].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego – 4 maja 1940
- Saski Ernestyński Order Domowy (Krzyż Wielki z Mieczami) – 15 sierpnia 1935
- Krzyż Żelazny (1914) I Klasy z okuciem ponownego nadania (1939):
- pierwsze nadanie – 19 października 1915
- okucie ponownego nadania (Wiederholungsspange) – 1939
- Krzyż Żelazny (1914) II Klasy z okuciem ponownego nadania (1939):
- pierwsze nadanie – 4 października 1914
- okucie ponownego nadania (Wiederholungsspange) – 1939
- Krzyż Honorowy za Wojnę 1914/1918 (dla Frontowców) – 15 grudnia 1934
- Medal Pamiątkowy 13 marca 1938
- Medal Pamiątkowy 1 października 1938 z okuciem Zamku Praskiego
- Medal Pamiątkowy za Powrót Kłajpedy
- Złota Odznaka pilota-obserwatora z Brylantami
- Order Zasługi Cywilnej II Klasy – Bułgaria, 31 maja 1933
- Order Zasługi Chile II Klasy – Chile, 3 marca 1937
- Order Białej Róży II Klasy – Finlandia, 6 czerwca 1935
- Order Feniksa I Klasy – Grecja, maj 1934
- Order Świętego Skarbu I Klasy – Japonia, grudzień 1937
- Order Korony Jugosłowiańskiej I Klasy – Jugosławia, styczeń 1938
- Order św. Sawy I Klasy – Jugosławia, 30 czerwca 1935
- Order Korony Włoch II Klasy – Włochy, wrzesień 1937
- Order Domowy pw. świętych Maurycego i Łazarza II Klasy – Włochy, kwiecień 1933
i inne.
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Deutsche Biographie – Milch, Erhard [online], www.deutsche-biographie.de [dostęp 2017-11-23] .
- ↑ Rigg, Bryan Mark (2004). Hitler’s Jewish Soldiers: The Untold Story of Nazi Racial Laws and Men of Jewish Descent in the German Military. Osijek: University Press of Kansas. ISBN 978-070-061-358-8.
- ↑ The Secret Rearmament, [w:] Samuel W. Mitcham , The Rise of the Wehrmacht: The German Armed Forces and World War II, Westport: Praeger Security International, s. 35, ISBN 978-0-275-99659-8, LCCN 2008000667 (ang.).
- ↑ a b To England, [w:] Jay A. Stout , Fighter Group: The 352nd „Blue-Nosed Bastards” in World War II, Mechanicsburg: Stackpole Books, 2012, s. 42, ISBN 978-0-8117-0577-6, LCCN 2012019815, OCLC 828784599 (ang.).
- ↑ Prequel to Götterdämmerung. Rebuilding the German Army: From Rearmament to the fall of France, 1919 to June 1940, [w:] Gregory Liedtke , Enduring the Whirlwind: The German Army and the Russo-German War 1941-1943, Solihull: Helion & Company, 2016, s. 56, ISBN 978-1-910777-75-6, OCLC 1023132317 (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Wołoszański 1997 ↓, s. 211.
- ↑ Die Wehrmacht nach 1933: »Träger des Reiches« oder »Schwert des Führers«?, [w:] Jürgen Förster , Die Wehrmacht im NS-Staat: Eine strukturgeschichtliche Analyse, Monachium: R. Oldenbourg Verlag, 2009, s. 25, ISBN 978-3-486-59171-2, OCLC 552033858 (niem.).
- ↑ The Luftwaffe versus the Royal Air Force, [w:] Christer Bergström , Battle of Britain: An Epic Conflict Revisited, Oxford, Havertown, Eskilstuna: Casemate, Vaktel Forlag, 2015, s. 54, ISBN 978-1-61200-347-4, OCLC 910090629 (ang.).
- ↑ Aces all, [w:] Chaz Bowyer , Air War Over Europe: 1939-1945, Barnsley: Pen & Sword Books, 2003, s. 122, ISBN 0-85052-937-9, OCLC 237816934 (ang.).
- ↑ a b c d Ueberschär 2004 ↓, s. 216–217.
- ↑ Prosecution of Nazi War Criminals at Nuremberg, [w:] Michael Bazyler , Holocaust, Genocide, and the Law: A Quest for Justice in a Post-Holocaust World, Nowy Jork: Oxford University Press, 2016, s. 93, ISBN 978-0-19-539569-3, LCCN 2016011937, OCLC 0190664037 (ang.).
- ↑ The Lords of the Air, [w:] Samuel W. Mitcham , Hitler’s Commanders: Officers of the Wehrmacht, the Luftwaffe, the Kriegsmarine, and the Waffen-SS., Lanham: Rowman & Littlefield, 2012, s. 192, ISBN 978-1-4422-1153-7, LCCN 2012020641, OCLC 801356973 (ang.).
Bibliografia
edytuj- Gerd R. Ueberschär: Wojskowe elity III Rzeszy. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2004. ISBN 83-1109-8808-7.
- Bogusław Wołoszański: Tajna wojna Hitlera. Warszawa: 1997. ISBN 83-904972-2-0.
Linki zewnętrzne
edytuj- Erhard Milch (sylwetka).. das-ritterkreuz.de. [dostęp 2010-11-07]. (niem.).