Feliks Paweł Turski
Feliks Paweł Turski herbu Rogala (ur. 14 stycznia 1729 w Czarnocinie, zm. 31 marca 1800 w Krakowie) – biskup chełmski od 22 kwietnia 1765 roku do 4 marca 1771 roku, biskup łucki w 1771, biskup krakowski od 20 listopada 1788, od 1773 proboszcz międzyrzecki, konsyliarz Rady Nieustającej[2], członek konfederacji targowickiej[3].
 portret pędzla Konstantego Aleksandrowicza z 1788 roku | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
14 stycznia 1729 | |
| Data i miejsce śmierci |
31 marca 1800 | |
| Miejsce pochówku |
bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie | |
| Biskup krakowski | ||
| Okres sprawowania |
1790–1800 | |
| Biskup łucki | ||
| Okres sprawowania |
1771–1790 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
17 lutego 1754 | |
| Nominacja biskupia |
22 kwietnia 1765 | |
| Sakra biskupia |
16 czerwca 1765 | |
| Odznaczenia | ||
 
| ||
| Data konsekracji |
16 czerwca 1765 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Konsekrator | |||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Życiorys
edytujKształcił się w kolegium prowadzonym przez OO Misjonarzy w Łowiczu. Dalsze studia po 1747 odbył w Rzymie, gdzie w 1754 uzyskał stopień doktora obojga praw i przyjął święcenia kapłańskie.
W 1754 mianowany kanonikiem gnieźnieńskim i warszawskim. Przewodniczył Trybunałowi Głównemu Koronnemu od 1763 roku. Członek konfederacji 1773 roku[4]. Jako członek delegacji na Sejmie Rozbiorowym 1773-1775 był przedstawicielem opozycji[5]. 18 września 1773 roku podpisał traktaty cesji przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów ziem zagarniętych przez Rosję, Prusy i Austrię w I rozbiorze Polski[6]. Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776 roku[7] Konsyliarz Departamentu Sprawiedliwości Rady Nieustającej w 1788 roku[8]. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[9]. W 1791 odbierał od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego przysięgę na wierność Konstytucji 3 Maja. W 1794 przekazał pieniądze i srebra ze skarbca katedry wawelskiej Tadeuszowi Kościuszce na potrzeby powstania. Po upadku powstania kościuszkowskiego i po wkroczeniu wojsk austriackich i pruskich do Krakowa wezwał księży diecezji krakowskiej do kontynuowania pracy duszpasterskiej w swoich parafiach. Był ostatnim księciem siewierskim na biskupstwie krakowskim mimo utraty przez biskupów krakowskich Siewierza. Musiał pogodzić się z konfiskatą dóbr kościelno-zakonnych prowadzoną przez władze austriackie. Przed plebanią w Międzyrzecu Podlaskim posadził dąb upamiętniający uchwalenie Konstytucji 3 maja. Pochowany w katedrze wawelskiej.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Order Świętego Stanisława (1766)[10].
- Order Orła Białego (1773)[11].
Przypisy
edytuj- ↑ Krzysztof R. Prokop, Wiadomości do biografii biskupów oraz opatów i ksień z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodów z osiemnastowiecznej prasy warszawskiej doby saskiej i stanisławowskiej (1729-1795), w: Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, t. 86, 2006, s. 324.
- ↑ Aleksander Czaja, Między tronem, buławą i dworem petersburskim, Warszawa 1988, s. 77.
- ↑ Korrespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Kraiowe y Zagraniczne. 1792, no 62, s. 566.
- ↑ Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: Kwartalnik Historyczny, LXXIX, nr 3, 1972, s. 559.
- ↑ Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: Kwartalnik Historyczny, LXXIX, nr 3, 1972, s. 557, 559.
- ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 20-48.
- ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.
- ↑ Kalendarzyk Polityczny Na Rok Przestępny 1788, Warszawa 1788, [b.n.s]
- ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 307.
- ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 178.
- ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 212.
Bibliografia
edytuj- Bolesław Przybyszewski, "Krótki zarys dziejów diecezji krakowskiej", t.II, Kraków 1993
- Encyklopedia Krakowa, wyd. PWN, Kraków 2000
- Krzysztof Rafał Prokop: Sylwetki biskupów łuckich. Biały Dunajec: Ostróg: "Wołanie z Wołynia", 2001. ISBN 83-911918-7-7.
Linki zewnętrzne
edytuj- Catholic-Hierarchy (ang.)
- Mowy i pisma Feliksa Pawła Turskiego w bibliotece Polona