Filip Bajon
polski reżyser
Filip Michał Bajon (ur. 25 sierpnia 1947 w Poznaniu[1]) – polski prozaik, scenarzysta oraz reżyser filmowy i teatralny. Profesor sztuk filmowych (2012)[2][3], dyrektor Studia Filmowego „Kadr”. Członek Gildii Reżyserów Polskich.
| |
| Prawdziwe imię i nazwisko |
Filip Michał Bajon |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
25 sierpnia 1947 |
| Zawód |
reżyser, |
| Współmałżonek | |
| Lata aktywności |
od 1977 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujMaturę zdał w I Liceum Ogólnokształcącym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1970)[1], gdzie był seminarzystą Zygmunta Ziembińskiego w Katedrze Teorii Państwa i Prawa UAM[4]. Po ukończeniu tego kierunku podjął kolejne studia, na Wydziale Reżyserii PWSFTviT im. Leona Schillera w Łodzi[1]. W 1974 r. uzyskał absolutorium, jednak ówczesny rektor, Stanisław Kuszewski, usunął go z uczelni bez nadania tytułu magistra, gdyż jego dyplomowy film Sadze dotyczył tłumienia wypadków grudniowych w Gdańsku w 1970 r. Nie zakazano mu jednak działalności filmowej[5].
Debiutował jako prozaik w 1970 r. na łamach „Miesięcznika Literackiego”. Jego debiutem reżyserskim był w 1977 r. film telewizyjny Powrót. Jako reżyser współpracował również z teatrami, między innymi Sceną na Piętrze (Poznań) – Z życia glist, Teatrem Dramatyczny w Warszawie – Szaleństwo Jerzego III oraz Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie – Płatonow. Reżyserował też przedstawienia dla Teatru Telewizji.
Wykładowca (przewód kwalifikacyjny II stopnia) Wydziału Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego UŚ w Katowicach. Prodziekan kierunku Realizacja Obrazu Filmowego Telewizyjnego i Fotografii w Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. W latach 2008–2016 dziekan Wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej PWSFTviT w Łodzi. W latach 90. pełnił funkcję kierownika artystycznego Studia Filmowego „Dom”[6]. Od 2015 dyrektor Studia Filmowego „Kadr”[7][8].
Został członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[9] oraz przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku[10].
Życie prywatne
edytujBajon jest ojcem trzech synów: Maurycego, z Elżbietą Bajon – pierwszą żoną, Kaspra i Ksawerego, z drugą żoną, Katarzyną Gintowt – malarką i graficzką[11]. W 2013 roku poślubił Marzenę Mróz – dziennikarkę, podróżniczkę i fotografkę[11][12].
Filmografia
edytujReżyser
edytuj- Przyczynek do teorii językoznawstwa (1972)[13]
- Sadze (1973)[14]
- I inni (1973), także scenariusz[13]
- Powrót (1977)[6], także scenariusz[13]
- Videokaseta (1976)[6], także scenariusz[13]
- Rekord świata (1977), także scenariusz[15]
- Zielona ziemia (1978)[6], także scenariusz[16]
- Aria dla atlety (1979)[6], także scenariusz[13]
- Wizja lokalna 1901 (1980)[6], także scenariusz[17]
- Limuzyna Daimler-Benz (1981)[6], także scenariusz[13]
- Wahadełko (1981)[6], także scenariusz[18]
- Engagement (1984)[6], także scenariusz[19]
- Biała wizytówka (1986)[6], także scenariusz[20]
- Magnat (1986), także scenariusz[21]
- Bal na dworcu w Koluszkach (1989)[6], także scenariusz[22]
- Pensjonat Słoneczny blask (1989), także scenariusz[23]
- Spokojny żywot (Une petite vie tranquille[6], 1991)[6][24]
- Powtórka z Conrada (1991), także scenariusz[25]
- Sauna (1992)[6], także scenariusz[26]
- Lepiej być piękną i bogatą (1993)[6], także scenariusz i produkcja[13]
- Poznań 56 (1996)[6], także scenariusz[13]
- Poszukiwany: Ryszard Kapusciński (1998), także scenariusz[27]
- Portret męski we wnętrzu (1999), także scenariusz[28] i zdjęcia[13]
- Przedwiośnie (2001), także scenariusz[29][30]
- Solidarność, Solidarność... (2005)[31]
- Fundacja (2006), także scenariusz[32]
- Śluby panieńskie (2010)[33], także scenariusz[13]
- Panie Dulskie (2015)[34], także scenariusz[13]
- Kamerdyner (2018)[35]
Scenarzysta
edytujautor scenariuszy wszystkich swoich filmów oraz:
- Czarne Słońce, (1975), niezrealizowany scenariusz filmu fabularnego, wspólnie z Piotrem Andrejewem
- Klincz (1979), wspólnie z Piotrem Andrejewem[36]
Aktor
edytuj- Kto za? jako elektryk (1980)
- Szanghaj 1937 (1996)
- Bajon '56 jako on sam (1998)
- Portret męski we wnętrzu jako on sam (1999)
- Filmy o filmach jako on sam (1999)
Producent
edytujSpektakle teatralne (reżyseria)
edytujTwórczość literacka
edytujProza
- Białe niedźwiedzie nie lubią słonecznej pogody (Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1971)[1]
- Proszę za mną na górę (Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1972)[1]
- Serial pod tytułem (Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1974)[1]
- Podsłuch (TEN-TEN Publishing House 1994[1], ISBN 83-85477-94-2)
- Cień po dniu. Powieść autobiograficzna (Wydawnictwo Jeden Świat 2005 [właśc. 2006], ISBN 83-89632-28-4)
Wywiad-rzeka
- Włodzimierz Braniecki, Szczun. Z Filipem Bajonem o Poznaniu, o jego wielkopolskiej trylogii filmowej rozmowy prawie o wszystkim (Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze” 1998, ISBN 83-7033-266-8)
Nagrody
edytuj- 1972: Nagroda im. Wilhelma Macha za powieść Białe niedźwiedzie nie lubią słonecznej pogody[1]
- 1978: nagroda dziennikarzy na festiwalu „Młodzi i Film” w Koszalinie za film Rekord świata
- 1978: Złota Kamera (Nagroda magazynu „Film”) w kategorii: debiut reżyserski w filmie fabularnym za rok 1977 za film Powrót
- 1979: nagroda za debiut reżyserski na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku za film Aria dla atlety
- 1979: Jantar na festiwalu „Młodzi i Film” w Koszalinie za film Aria dla atlety
- 1979: nagroda dziennikarzy za najlepszy debiut reżyserski w polskim przeglądzie debiutów na KSF „Młodzi i Film” w Koszalinie za film Aria dla atlety
- 1979: Samowar, Nagroda Entuzjastów Kina w Świebodzinie za film Aria dla atlety
- 1980: Don Kichot (Nagroda PF DKF) za film Aria dla atlety
- 1980: Nagroda Główna Jury na FPFF w Gdańsku za film Wizja lokalna 1901 w Łagowie
- 1980: nagroda za debiut reżyserski na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Autorskich w San Remo za film Aria dla atlety
- 1980: wyróżnienie w sekcji nowych realizatorów na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián za film Aria dla atlety
- 1981: nagroda za scenariusz na FPFF w Gdańsku za film Wahadełko
- 1981: Nagroda Główna Jury na FPFF w Gdańsku za film Wahadełko
- 1981: Grand Prix „Wielki Jantar” na KSF „Młodzi i Film” w Koszalinie za film Wahadełko
- 1982: Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Figueira da Foz za film Limuzyna Daimler Benz
- 1982: Grand Prix „Wielki Jantar” na KSF „Młodzi i Film” w Koszalinie za film Limuzyna Daimler Benz[45]
- 1987: Nagroda Specjalna Jury na FPFF w Gdyni za film Magnat
- 1987: Nagroda Szefa Kinematografii za twórczość filmową w dziedzinie filmu fabularnego za rok 1986 (tj. za film Magnat)
- 1992: Nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za film Sauna
- 1996: Nagroda Specjalna Jury na FPFF w Gdyni za film Poznań 56
- 1997: nagroda za reżyserię na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym „Złoty Rycerz” w Moskwie (Rosja) za film Poznań 56
- 1997: nagroda jury młodzieżowego w Tarnowie za film Poznań 56
- 1999: nominacja do nagrody Orzeł w kategorii: najlepszy producent za rok 1998 (tj. za film Farba)
- 2002: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[46], w uznaniu wybitnych zasług dla rozwoju Telewizji Polskiej[47].
- 2006: Nagroda Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego; statuetka „Lider Pracy Organicznej” w Poznaniu[48]
- 2014: Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[49]
- 2022: Platynowe Lwy za całokształt twórczości[50]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Barbara Hollender, Zofia Turowska: Zespół Tor. Anna M. Płażewska (red.). Warszawa: Prószyński i S-ka, 2000, s. 269. ISBN 83-7255-659-8.
- ↑ M.P. z 2012 r. poz. 654.
- ↑ Prof. przew. kwal. I Filip Bajon, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Redakcja, Zygmunt Ziembiński stał się legendą za życia. Jego imieniem nazwą salę w Collegium Iuridicum Novum [online], Głos Wielkopolski, 18 maja 2013 [dostęp 2020-03-25] (pol.).
- ↑ Tomasz Gawiński, Szukamy ciągu dalszego – łączę dwie pasje, „Angora”, 12 czerwca 2016.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Barbara Hollender, Zofia Turowska: Zespół Tor. Anna M. Płażewska (red.). Warszawa: Prószyński i S-ka, 2000, s. 270. ISBN 83-7255-659-8.
- ↑ Filip Bajon szefem Studia "Kadr" - Newsy | Szkoła Filmowa w Łodzi [online], www.filmschool.lodz.pl [dostęp 2022-01-25].
- ↑ Dyrektor - Studio Filmowe Kadr [online], sfkadr.com [dostęp 2022-01-25].
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-26].
- ↑ Barbara Sowa, Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała lista [online], Dziennik.pl, 16 marca 2015 [dostęp 2015-03-21].
- ↑ a b Paweł Piotrowicz, Ja się po prostu dziwię [online].
- ↑ Filip Bajon i jego żona Marzena Mróz opowiadają w VIVIE! o swojej miłości | Viva.pl [online], viva.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Filip Bajon [online], FilmPolski [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Sadze. [dostęp 2022-01-24].
- ↑ Rekord świata. [dostęp 2022-01-24].
- ↑ Zielona ziemia (1978) reżyseria, scenariusz, produkcja [online], Filmweb [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Wizja lokalna 1901. [dostęp 2022-01-24].
- ↑ 3zero pl / dev: Kamil Słowiena, Jarosław Krakowka, 24. Kino na Granicy / 24. Kino na hranici [online], kinonagranicy.pl [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ 8, Engagement (1984) [online], Książki i filmy z PRL, 19 marca 2017 [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ „Biała wizytówka” - Telewizja Polska SA [online], www.tvp.pl [dostęp 2022-01-24].
- ↑ Magnat. [dostęp 2022-01-24].
- ↑ Bal na dworcu w Koluszkach. [dostęp 2022-01-24].
- ↑ Pensjonat Słoneczny blask / Pension Sonnenchein. [dostęp 2022-01-24].
- ↑ Spokojny żywot (1991) reżyseria, scenariusz, produkcja [online], Filmweb [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Marcin Haftkowski, POWTÓRKA Z CONRADA [online], WOJEWÓDZKA I MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA w Gdańsku, 28 kwietnia 2017 [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Sauna- film z udziałem firmy Saunal | SAUNAL [online], 19 listopada 2020 [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Poszukiwany: Ryszard Kapuściński (1998) reżyseria, scenariusz, produkcja [online], Filmweb [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Portret męski we wnętrzu. [dostęp 2022-01-24].
- ↑ Przedwiośnie. [dostęp 2022-01-24].
- ↑ "Przedwiośnie", reż. Filip Bajon [online], Culture.pl [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Solidarność, Solidarność... (2005) - Telemagazyn.pl [online], www.telemagazyn.pl [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Fundacja (2006) - Film - Obsada, zwiastun, recenzje [online], dlaStudenta.pl [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Śluby panieńskie - film online, Oglądaj na Player.pl [online], Player.pl [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Panie Dulskie online na VOD.PL [online], VOD.PL [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Kamerdyner. [dostęp 2022-01-24].
- ↑ Klincz. [dostęp 2022-01-24].
- ↑ Bękart (1996) reżyseria, scenariusz, produkcja [online], Filmweb [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ KOLONEL BUNKER [online], www.orafilm.com [dostęp 2022-01-25].
- ↑ Z życia dżdżownic, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2022-01-25].
- ↑ Instytut Teatralny, Płatonow - Stary Teatr im.Modrzejewskiej | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-01-25] (pol.).
- ↑ Szaleństwo Jerzego III, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2022-01-25].
- ↑ Filip Bajon wyreżyserował "Tango" Mrożka [online], Filmweb [dostęp 2022-01-25] (pol.).
- ↑ Stara kobieta wysiaduje. Filip Bajon. Television Theater. 2000-01-23. [dostęp 2022-01-25].
- ↑ Dogrywka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2022-01-25].
- ↑ Filip Bajon [online], Filmweb [dostęp 2017-06-28] (pol.).
- ↑ Tatiana Naklicka, Filip Bajon [online], ksiazki.wp.pl, 26 kwietnia 2010 [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 października 2002 r. o nadaniu orderów i odznaczeń Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 81 – pkt 7.
- ↑ Encyklopedia, Poznań. Hipolit dla Filipa Bajona [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2022-01-25] (pol.).
- ↑ Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online], gov.pl [dostęp 2020-03-25] [zarchiwizowane z adresu 2024-06-30].
- ↑ Filip Bajon otrzyma Platynowe Lwy Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych | dzieje.pl - Historia Polski [online], dzieje.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Filip Bajon w bazie filmpolski.pl
- Filip Bajon, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2021-04-10].
- Filip Bajon w bazie IMDb (ang.)
- Filip Bajon na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Filip Bajon w bazie Akademii Polskiego Filmu
- Filip Bajon na stronie Gildii Reżyserów Polskich
Kontrola autorytatywna (osoba):
Identyfikatory zewnętrzne: