Filozofia medycyny

Filozofia medycyny – dziedzina filozofii, której głównym przedmiotem badań jest medycyna.

Przedmiot filozofii medycyny

Przedmiotem filozofii medycyny są takie zagadnienia jak:

• definicja i zakres filozofii medycyny oraz jej relacje i zależności od epistemologii, logiki, aksjologii, metodologii i ontologii (metafizyki), a także zależności tych dyscyplin filozoficznych od medycyny i filozofii medycyny;
• historia filozofii medycyny;
• modele medycyny;
• koncepcje zdrowia i choroby;
• logika diagnozy, rokowania (prognozy) i terapii;
• relacje filozofii medycyny z filozofią nauki.

Sposoby definiowania filozofii medycyny

We współczesnej światowej literaturze przedmiotu istnieją następujące sposoby definiowania filozofii medycyny:

• holistyczne (Henrik R. Wulff);
• analityczno-krytyczne (Artur L. Caplan);
• rozróżniające pomiędzy filozofią medycyny a filozofią w medycynie (Edmund D. Pellegrino);
• wynikające z hermeneutyki medycyny i fenomenologii zdrowia;
• inne różnego rodzaju kompendia i wprowadzenia do przedmiotu (Władysław Szumowski).

Polska szkoła filozofii medycyny

• Szkoła „starsza” filozofii medycyny – Tytus Chałubiński, Henryk Fryderyk Hoyer, Wiktor Feliks Szokalski, Ignacy Baranowski;
• Szkoła „średnia” filozofii medycyny – Władysław Biegański, Zygmunt Kramsztyk, Henryk Nusbaum, Edmund Biernacki;
• Szkoła „młodsza” filozofii medycyny – Stanisław Trzebiński, Władysław Szumowski, Ludwik Zembrzuski, Adam Wrzosek, Ludwik Fleck;
• Poznańska myśl filozoficzno-lekarska – Heliodor Święcicki, Kazimierz Filip Wize

Ośrodki badawcze filozofii medycyny w Polsce

• Katedra Nauk Społecznych i Humanistycznych oraz Zakład Filozofii Medycyny i Bioetyki Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu - kierownik prof. dr hab. Ewa Baum;
• Zakład Humanistycznych Nauk Farmaceutycznych Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu - kierownik prof. dr hab. Bożena Płonka-Syroka;
• Zakład Historii Medycyny i Filozofii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego - kierownik dr hab. Marek Wichrowski;
• Zakład Humanistycznych Nauk Lekarskich Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu - kierownik dr hab. Jarosław Barański;
• Zakład Etyki i Filozofii Człowieka Katedry Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie - kierownik dr hab. Jarosław Sak;
• Pracownia Historii Nauk Przyrodniczych i Medycznych Instytutu Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk - kierowniczka dr hab. Iwona Arabas, prof. PAN;
• Zakład Metodologii i Historii Historiografii Instytutu Historii Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie - kierownik prof. dr hab. Tadeusz Srogosz.

Bibliografia

• Filozofia medycyny w Czechach i na Słowacji, pod red. M. Petrů, J. Zamojskiego, J. Kuře, M. Musielaka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2012.
• Polska szkoła filozofii medycyny. Przedstawiciele i wybrane teksty źródłowe, pod redakcją M. Musielaka i J. Zamojskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2010.
• W. Szumowski, Filozofia medycyny, wprowadzenie i redakcja naukowa A. Śródka, R. Gryglewski, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2007.
• J. Zamojski, System filozofii medycyny Henryka Nusbauma, Wydawnictwo Naukowe Akademii Medycznej im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2006.
• Henrik R. Wulff, Stig Andur Pedersen, Raben Rosenberg, Filozofia medycyny: wprowadzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• I. Löwy, Polska szkoła filozofii medycyny: od Tytusa Chałubińskiego do Ludwika Flecka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław - Kraków 1992.

Linki zewnętrzne

• Medicine, philosophy of (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].