Forward Look
Forward Look – nazwa programu stylizacji marek samochodowych należących do Chryslera, wprowadzonego przez stylistę Virgila Exnera w latach 1955–1961.
Powody wprowadzenia
edytujPowodem wprowadzenia programu w 1930 roku przez Korporację Chryslera była opinia o samochodach wchodzących w skład marki (Dodge, Plymouth, DeSoto, Chrysler) jako konserwatywnie stylizowanych pojazdów dla starszych panów. Założenie, iż samochód musi być wystarczająco wysoki, by dało się do niego wsiąść w kapeluszu, nie było tym, czego poszukiwano po wojnie.
Aby zmienić obraz samochodów z korporacji Chryslera, szef korporacji Kaufman Thuma Keller zatrudnił nowego stylistę – Virgila Exnera, który w zasadzie był autorem nowej stylistyki Studebakera. Nie chciał on więcej pozostawać anonimowym pracownikiem Studia Loewy’ego, dlatego odszedł z firmy. W 1949 roku Exner otrzymał stanowisko szefa Wydziału Nowoczesnych Projektów i Koncepcji. Od 1951 roku z pomocą włoskiej firmy karoseryjnej Ghia zaprojektował i wykonał pojedyncze egzemplarze samochodów koncepcyjnych – w większości dwumiejscowych sportowych kabrioletów jak Chrysler C-200 (1952) czy obłych, silnie przeszklonych coupe jak Chrysler Ghia (1951). Prezentacja tych pojazdów na wystawach samochodowych spotykała się z bardzo dobrym przyjęciem publiki.
Wobec modeli znajdujących się w seryjnej produkcji Exner prowadził delikatne działania unowocześniające, jak choćby wprowadzenie jednoczęściowej szyby przedniej w 1953 roku. Nadal kontynuowano jednak wzorzec nadwozia pontonowego z wysoką maską i nieco wysuniętymi tylnymi błotnikami. Wprowadzone wówczas silniki o półkolistych komorach spalania (Hemi) pozwalały dogonić konkurencję w „wyścigu mocy”, ale samochody pozbawione były atrakcyjnego wyglądu.
1955-1956
edytujRewolucja rozpoczęła się w roku 1955, kiedy wszystkie marki Korporacji Chryslera otrzymały „Wygląd Przyszłości” (Forward Look) – całkowicie nowe dwukolorowe nadwozia z panoramicznymi szybami i przodami o ciężkiej stylizacji. Samochody zyskały dynamiczne sylwetki, szersze, dłuższe i niższe, z zaczątkami tylnych płetw[1]. Ponadto pojawił się sztandarowy samochód Chryslera – model 300 – nazwany tak od uzyskiwanej mocy 300 KM, będący najmocniejszym samochodem na rynku[1].
Nie tylko klienci, ale przede wszystkim konkurencja została zaskoczona tym, na co zdobył się konserwatywny Chrysler, w ciągu jednego roku nadrabiając 6-letnie opóźnienie stylizacyjne i techniczne. Wówczas zastosowano po raz pierwszy automatyczną skrzynię biegów Powerflite kontrolowaną za pomocą dźwigni na desce rozdzielczej, a od kolejnego roku za pomocą przycisków, na razie oferowaną jako wyposażenie opcjonalne[2]. Dodatkowo model Chryslera, Imperial, został awansowany do miana odrębnej, luksusowej marki, a ekskluzywne samochody ze znakiem orła na masce miały odtąd stanowić skuteczną konkurencję dla Cadillaca.
Wobec entuzjastycznego przyjęcia nowej stylistyki, na rok 1956 zaoferowano odważniej podretuszowane modele z wszystkich linii, powiększone skrzydła i delikatniejsze przody sprawiły, że był to kolejny udany rok modelowy. Chrysler 300 na ten rok zyskał oznaczenie literowe B, i odtąd co roku dostawał kolejną literę alfabetu (stąd określenie letter series). Ten sportowy model wkrótce znalazł swojego tańszego odpowiednika w średniorynkowej marce DeSoto, gdzie wprowadzono model Adventurer, czy u Plymoutha - Fury – oba dostępne tylko w 2 kombinacjach kolorystycznych - biały lub czarny ze złotym. W ofercie pojawiły się po raz pierwszy modele z nadwoziami typu czterodrzwiowy hardtop, które to nadwozie miało zresztą u każdej marki własne określenie, jak Southampton u Imperiala czy Sportsman w przypadku DeSoto.
-
1955 Chrysler C-300
-
1955 Dodge Custom Royal sedan
-
1955 Plymouth Belvedere
-
1955 Imperial
1957-1959
edytujIstnieje teoria, iż modele zaprezentowane w roku 1957 oryginalnie miały pojawić się w sprzedaży dopiero w roku 1960, co wydawało by potwierdzać nowe hasło reklamowe „Nagle nastąpił rok 1960-ty”. Prawdą jest, że zaprojektowane kompletnie od zera nadwozia zostawiły konkurencję daleko w tyle, mimo tego, że zarówno General Motors jak i Korporacja Forda również zaprezentowały nowe nadwozia. Wszystkie marki korporacji Chryslera wyposażono w podwójne reflektory, lub markowano to rozwiązanie, rozdzielając światła pozycyjne od reflektorów (Plymouth, Dodge) gdyż nie we wszystkich stanach przepisy dopuszczały użycie poczwórnych świateł. W innych przypadkach dostępne były dwie konfiguracje lamp (DeSoto, Imperial).
Zupełnie płaskie maski leżały równo z błotnikami, skrywając nowe silniki V8 o mocach 197 – 375 KM w zależności od modelu. Nadal pozostawały w ofercie jednostki sześciocylindrowe, jak te dostępne w ofercie Plymoutha, ale nie oferowały one dobrych osiągów, z powodu rozwiązań sięgających lat 1930. Standardem były 2 i 3 biegowe skrzynie Powerflite i Torqueflite, również dostępne w zależności od modelu, obsługiwane za pomocą przycisków po lewej stronie deski rozdzielczej. Nowa konfiguracja słupka szyby przedniej sprawiała, że zlikwidowano całkowicie problem ślepej strefy na wysokości oczu kierowcy i kształt ten w zasadzie nie zmienił się aż do czasu zaniku szyb panoramicznych we wczesnych latach 60.
Cienkie tylne słupki opadających dachów znikały pomiędzy gigantycznymi skrzydłami nadającymi samochodom kształt klina. Po raz kolejny każdy wóz można było odróżnić od pierwszego rzutu oka, właśnie dzięki różnym typom skrzydeł, charakterystycznym dla każdej marki z osobna.
Obowiązujące wówczas w Ameryce niepisane prawo, aby zmieniać stylistykę co roku, tak naprawdę wymuszało tylko 3-letnie cykle stylistyczne, w których poszczególne roczniki różniły się detalami, jak np. układ listew ozdobnych na bokach. Najlepszym przykładem są tu modele z roku 1958, gdzie jedyną poważną zmianą było wprowadzenie na stałe parzystych reflektorów, gdyż pod koniec roku 1957 ostatecznie ujednolicono przepis prawny na ten temat. Mimo to i te modele lansowano jako całkowicie nowe, co w zasadzie można uznać za prawdę – zeszłoroczne projekty były najpełniejszym wprowadzeniem w życie idei „Wyglądu Przyszłości” i nic nie mogło zagrozić ich pozycji na rynku, poza pierwszą po II wojnie światowej recesją.
Dopiero rok 1959, w którym konkurencja rozpoczęła nowy cykl stylistyczny sprawił, że lekko podretuszowane modele Korporacji Chryslera nie były już tak szokujące. Niezbyt udane detale wszystkich marek mogę być spowodowane tym, iż w czasie kiedy je projektowano, Exner właśnie leczył się po ataku serca i nie nadzorował nowych projektów. Nowością było wprowadzenie oddzielnych przednich foteli, które obracały się w stronę kierowcy i pasażera po otwarciu drzwi, aby ułatwić zajęcie miejsca. Udogodnienie to dostępne było we wszystkich markach, ale jedynie w drogich modelach było standardem. Ponadto zarzucono produkcję drogich silników o półkolistych komorach spalania (Hemi), wprowadzając kształt klina.
1960-1961
edytujRok 1960 przyniósł zupełnie nowe formy (tym razem po raz pierwszy jako nadwozie samonośne, a nie na ramie) dla Plymoutha, Dodge’a, Chryslera, DeSoto i Imperiala.
Szeroki rozwój gamy modeli i wyposażenia dostępnego w Plymouthcie i Dodge’u sprawiła, że samochody marki DeSoto sprzedawały się coraz gorzej. Próbując utrzymać rentowność produkcji, ograniczono liczbę modeli do dwóch, a nadwozie oparto o oblachowanie Chryslera. Odpowiedzią na coraz częściej poszukiwaną ekonomię było przywrócenie silnika sześciocylindrowego u Plymoutha (rzędowa jednostka 225 cali sześciennych, 145 KM), ale pozostałe modele nadal oferowano z dużymi silnikami ośmiocylindrowymi. Nowa była natomiast struktura nadwozi, wszystkie marki przeszły bowiem na nadwozia samonośne. Obrotowe fotele wprowadzone w zeszłym roku stały się teraz całkiem automatyczne – nie trzeba już było pociągać dźwigni aby się przekręciły, a tylko otworzyć drzwi na oścież.
Rok 1961 był zakończeniem pewnego etapu w dziejach Korporacji Chryslera, jak również całej motoryzacji amerykańskiej. Był to ostatni „uskrzydlony” rocznik, a zawinięte pod górę i pochylone skrzydła Dodge’a czy ukośne stateczniki Chryslerów były całkiem nowym kierunkiem w jakim mogłaby rozwijać się ta stylizacja. Był to też ostatni rok w którym oferowano jakiekolwiek DeSoto, zarzucone w połowie roku modelowego; jedynie w Australii nazwa utrzymała się przez kilka lat dla niewielkiego kompaktu w USA sprzedawanego jako Dodge Lancer i Plymouth Valiant. Od tego roku datuje się też stopniowa dewaluacja modelu 300, którego literowe określenia, stosowane od roku 1956 dotarły wówczas do litery G. Od 1963 roku zarzucono kabriolet (wprowadzony w 1957), a później sportowy, najsilniejszy seryjny samochód Ameryki zmienił się w pojazd klasy średniej, wycofany z oferty ostatecznie w 1966. Zapowiedzią nowego, mniej wyrazistego stylu był Plymouth z tego (1961) rocznika, pierwszy pojazd Korporacji Chryslera pozbawiony płetw.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Flory 2008 ↓, s. 621, 636.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 637.
Bibliografia
edytuj- J. "Kelly" Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Home of the Forward Look(ang.) - centrum zajmujące się tematyką Wyglądu Przyszłości: forum i liczne linki do stron związanych z tematem
- The Ultimate 1957 DeSoto Site(ang.) - strona zajmująca się wszystkim co dotyczy DeSoto rocznik 1957 - dane techniczne, zdjęcia, paleta kolorów, reklamówki z epoki