Gejza
Géza, pol. Gejza (ur. ok. 949, zm. 1 lutego 997) – książę węgierski z dynastii Arpadów, panował od ok. 970 roku. Był synem Taksonya, ojcem św. Stefana i bratem Michała. W 974 roku[1] przyjął chrzest w obrządku łacińskim[2] wraz z całą swoją rodziną.
| |
| Książę Węgier | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia |
ok. 949 |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Żona | |
| Dzieci | |
Małżeństwo
edytujŻoną Gejzy była Sarolta, córka księcia transylwańskiego, Gyuli.
W starszej historiografii utrzymywał się pogląd, że był żonaty z polską księżniczką Adelajdą Białą Kneginią; dziś ten pogląd został raczej definitywnie zarzucony przez naukę historyczną.
Potomstwo
edytujZ małżeństwa Sarolty i Gejzy pochodzili:
- Stefan I Święty, ur. ok. 975, zm. 1038 – książę Węgier od 997, król od 1001;
- nieznana z imienia córka, żona Gabriela Radomira, cara Bułgarii, oddalona przez męża około 1010 roku[3],
- nieznana z imienia córka (w starszych opracowaniach pojawia się hipoteza, że mogła nosić imię Maria[4]), od 1009 roku żona Ottona Orseolo, doży weneckiego,
- nieznana z imienia córka, według starszej literatury była żoną Samuela Aby, króla Węgier w latach 1041–1044[4]; obecnie większą popularnością cieszy się pogląd, że była matką Samuela Aby[5].
Za córkę Gejzy i Sarolty w starszej historiografii uchodziła nieznana z imienia Węgierka, druga żona Bolesława I Chrobrego[6]; obecnie ten pogląd zdaje się być porzucony przez badaczy[7]. Obecnie coraz częściej pojawia się wśród badaczy tematu przekonanie, że drugą żoną Bolesława Chrobrego mogła być siostrą Sarolty, czyli szwagierką Gejzy. Jej imię prawdopodobnie brzmiało Karolda[potrzebny przypis].
Istniała też hipoteza, że córką Gejzy była żona hrabiego Sizza z Turyngii i matka Guntera z Dobrowody[8]. Obecnie przyjmuje się, że Gunter urodził się około 955 roku (a więc był mniej więcej rówieśnikiem Gejzy i Sarolty) i był krewnym bawarskiej księżniczki Gizeli, żony Stefana I[9]. Podobnie też za córkę Gejzy uchodziła Scholastyka, pierwsza opatka św. Lamberta w Somlóvásárhely[8]; obecnie przyjmuje się, że była jego daleką krewną[10].
Przypisy
edytuj- ↑ Sroka, Historia Węgier do 1526 roku, s. 129.
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona, 2005, Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza, Oficyna Wydawnicza FOGRA, ss. 141, ISBN 83-85719-85-7.
- ↑ G. Györffy, Święty Stefan I, s. 342-344.
- ↑ a b W. Dworzaczek, Genealogia, tabl. 84.
- ↑ S. A. Sroka, Historia Węgier do 1526 roku, s. 22; G. Györffy, Święty Stefan I, s. 124.
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895; W. Dworzaczek, Genealogia, tabl. 84.
- ↑ Zob. K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, Wrocław-Warszawa (1992).
- ↑ a b Europäische Stammtafeln, II 153
- ↑ G. Györffy, Święty Stefan I, s. 389.
- ↑ G. Györffy, Święty Stefan I, s. 391.