Gia Carangi
Gia Marie Carangi (ur. 29 stycznia 1960 w Filadelfii, zm. 18 listopada 1986 tamże) – amerykańska modelka, która zyskała popularność w latach 70. i na początku lat 80. XX wieku. Przez wielu została okrzyknięta pierwszą supermodelką swojej ery[2][3].
Prawdziwe nazwisko |
Gia Marie Carangi |
---|---|
Pseudonimy |
Gia |
Data i miejsce urodzenia |
29 stycznia 1960 |
Data i miejsce śmierci |
18 listopada 1986 |
Narodowość |
amerykańska |
Agencja |
Wilhelmina Models, |
Tytuły |
supermodelka |
Wymiary (cm) |
86-61-89[1] |
Wzrost (cm) |
171 cm |
Masa ciała (kg) |
50 kg |
Rozmiar ubrania |
36 |
Rozmiar stopy |
40 |
Kolor włosów |
brązowe |
Kolor oczu |
brązowe |
Kolor skóry |
biała |
Strona internetowa |
Postać Carangi zdobiła okładki takich czasopism modowych jak „Vogue” i „Cosmopolitan”. Jej sylwetka pojawiała się też w kampaniach reklamowych dla takich domów mody, jak m.in. Armani, Christian Dior, Versace i Yves Saint Laurent[4].
Po uzależnieniu od heroiny na początku lat 80., kariera Carangi gwałtownie dobiegła końca. W wyniku komplikacji związanych z chorobą AIDS zmarła w wieku 26 lat, stając się jednocześnie jedną z pierwszych sławnych kobiet, których przyczyną śmierci był wirus HIV[2].
Młodość
edytujCarangi urodziła się w Filadelfii, jako trzecie i najmłodsze dziecko Josepha, właściciela restauracji, i Kathleen (z domu Adams), gospodyni domowej. Miała dwóch starszych braci. Ojciec był z pochodzenia Włochem, natomiast matka miała korzenie irlandzkie i walijskie. Małżeństwo Josepha i Kathleen było toksyczne i pełne przemocy, co doprowadziło do ich rozstania, gdy Gia miała 11 lat[3]. Znajomi Carangi zwykli później zrzucać winę o jej niestabilność emocjonalną i uzależnienie od narkotyków w dorosłym życiu na trudne dzieciństwo[3]. W młodości była nazywana przez rodzinę „kapryśną manipulantką”, ale jednocześnie opisywano ją jako cichą, nieśmiałą „córeczkę mamusi”, która nie otrzymała od niej tyle uwagi, ile potrzebowała[3].
W okresie dojrzewania Carangi otrzymała potrzebną jej uwagę od innych nastolatek, którym podsuwała kwiaty, by zostać zauważoną[3]. Uczęszczając do Abraham Lincoln High School, dziewczyna zaprzyjaźniła się z grupą obsesyjnych fanów Davida Bowiego, naśladujących jego ekstrawagancki styl glam[3]. Carangi zainteresowała się muzykiem ze względu na jego androgynię, otwarte przyznawanie się do biseksualizmu i modę, jaką promował[3]. Jeden z jej ówczesnych przyjaciół później wypowiadał się o jej postawie chłopczycy, którą w tamtym czasie prezentowała. Porównywał też jej szczerość o swojej orientacji seksualnej jako podobną do Cay, bohaterki amerykańskiego filmu Desert Hearts (1985)[3]. Carangi i jej koledzy często pojawiali się w gejowskich klubach w Filadelfii. Pomimo uważania się jako członkini społeczności lesbijskiej, nie chciała akceptować stylu życia przyjętego przez tę grupę[3].
Kariera
edytujPo umieszczeniu jej debiutanckich zdjęć w reklamach filadelfijskich gazet, Carangi przeprowadziła się do Nowego Jorku w wieku 17 lat, gdzie podpisała kontrakt z Wilhelmina Models[5]. Jej pierwsza słynna sesja zdjęciowa z października 1978, wykonana została przez Chrisa von Wangenheima. Carangi pozowała tam nago, stojąc za odgradzającą ją od obiektywu metalową siatką. W trakcie robienia zdjęć, fotografowi asystowała wizażystka Sandy Linter, z którą wdała się wówczas w romans, który nigdy nie był stabilny emocjonalnie[6]. Pod koniec 1978 Carangi była już dobrze znaną modelką. Magazyn „Vogue” zachwycał się nad jej błyskawicznym wzrostem popularności[5]. Później powiedziała: „Zaczęłam pracować z bardzo dobrymi ludźmi, przez cały czas, bardzo szybko. Nie starałam się, by być modelką, po prostu w pewien sposób się nią stałam”[7].
Carangi była ulubioną modelką wielu fotografów mody, włączając w to Chrisa von Wangenheima, Francesco Scavullo, Arthura Elgorta, Richarda Avedona, Denisa Piela i Marco Glaviano. Mając wiele znajomości w świecie mody, miała ona szeroki wybór fotografów, ale najbardziej upodobała sobie tylko kilku, w tym Scavullo[8]. Modelka pojawiała się odtąd na wielu okładkach czasopism prezentujących nowe trendy. Najsłynniejszymi z nich były kwietniowe wydanie brytyjskiego „Vogue’a” z 1979, kwietniowe i sierpniowe wydania francuskiego „Vogue’a” z kolejno 1979 i 1980, lutowe wydanie włoskiego „Vogue’a” z 1981, a także wiele międzynarodowych edycji „Cosmopolitana” pomiędzy 1979 a 1982.[4] Podczas tego okresu Carangi występowała w licznych reklamach domów mody, m.in.: Armani, André Laug, Christian Dior, Versace i Yves Saint Laurent[4]. U szczytu swojej kariery modelka była znana tylko jako Gia[3]. W tamtym czasie wystąpiła również w teledysku grupy Blondie do piosenki „Atomic”[9][10].
Upadek kariery i uzależnienie
edytujPoczątki nałogu
edytujCarangi często odwiedzała takie nowojorskie kluby, jak Studio 54 i Mudd Club[11], gdzie zazwyczaj odurzała się kokainą[12]. Po śmierci jej mentorki i agentki, Wilhelminy Cooper, na raka płuc w marcu 1980, Carangi doznała załamania psychicznego, pod wpływem którego sięgnęła po heroinę[12][13] . Uzależnienie nie pozostało bez wpływu na jej pracę; modelka miała ciągłe zmiany nastroju, była agresywna, wychodziła w połowie sesji zdjęciowych po narkotyki i zasypiała przed obiektywem aparatu. Francesco Scavullo mówił, że podczas jednej z sesji na Karaibach „cały czas płakała, nie mogła znaleźć swoich narkotyków. Musiałem położyć ją na łóżku, dopóki nie zasnęła”[14]. Podczas jednej ze swoich ostatnich sesji dla amerykańskiego „Vogue’a”, nie była w stanie ukryć swoich blizn na zgięciach łokci, czyli w miejscach iniekcji heroiny. Pomimo starań wyretuszowania zdjęć, opublikowanych w listopadzie 1980, rany nadal były na nich widoczne[15][13] .
W listopadzie 1980 Carangi opuściła swoją dotychczasową agencję i podpisała kolejny kontrakt z Ford Models, ale już po kilku tygodniach zerwano z nią umowę. W tym momencie upadek kariery Carangi był nieodwracalny. Oferty modelingowe pojawiały się coraz rzadziej, a przyjaciele ze świata mody, chociażby wizażystka Sandy Linter, przestali się z nią kontaktować, w obawie o swoje posady. W lutym 1981, w celu zerwania z nałogiem, modelka wraz z matką i ojczymem wróciła do rodzinnego domu w Filadelfii[16]. Tam przeszła przez 21-dniowy proces detoksykacji[17], ale nie przetrwała długo bez narkotyków. W marcu 1981 została aresztowana po tym, gdy wjechała samochodem w ogrodzenie sąsiedniego domu. Po ucieczce przed policją, zabrano ją na przesłuchanie. Wykryto później, że kierowała pod wpływem alkoholu i kokainy, i w takim samym stanie zeznawała. Gdy została wypuszczona, na krótko podpisała umowę z nową agencją modelek, Legends, i pracowała sporadycznie, głównie w Europie[18].
Próba odbudowy kariery
edytujPod koniec 1981, mimo ciągłych problemów z uzależnieniem, Carangi starała się o powrót do świata mody. Podpisała więc kolejny kontrakt, tym razem z Elite Model Management. Niektórzy nadal odmawiali współpracy z nią, inni natomiast byli chętni na taką propozycję ze względu na jej wciąż aktualny status top modelki. Francesco Scavullo sfotografował ją na okładkę dla kwietniowego wydania pisma „Cosmopolitan” z 1982. Było to jej ostatnie pojawienie się w amerykańskim periodyku[3][4]. Sean Byrnes, długoletni asystent Scavullo, powiedział później: „To, co ze sobą robiła, było w końcu zauważalne na jej zdjęciach. (…) Mogłem dostrzec zmianę w jej pięknie. W jej oczach zagościła pustka”[19].
Carangi zaczęła współpracować z fotografem Albertem Watsonem, i znalazła dla siebie zajęcie w modelingu katalogowym. Pojawiła się w kampanii dla Versace, wykonanej przez Richarda Avedona. Zatrudnił ją do kolejnych reklam domu mody, ale podczas sesji pod koniec 1982, poczuła się niekomfortowo i opuściła studio, zanim zrobiono jakiekolwiek zdjęcia nadające się do użytku[20]. Carangi podjęła próbę porzucenia nałogu poprzez terapię metadonem, ale wkrótce i tak powróciła do heroiny[21]. Przeprowadzona w Tunezji ostatnia sesja modelki była przeznaczona dla niemieckiej marki odzieżowej Otto Versand[22]; podczas tego zlecenia przyłapano ją na zażywaniu narkotyków i modelkę wysłano do domu. Po raz ostatni opuściła Nowy Jork na początku 1983[23].
Ostatnie lata życia i śmierć
edytujOstatnie trzy lata swojego życia Carangi spędziła z różnymi kochankami, przyjaciółmi i członkami rodziny w Filadelfii i Atlantic City. Większość pieniędzy, które zarobiła podczas swojej kariery modelingowej, wydała na narkotyki. Została poddana intensywnej terapii odwykowej w szpitalu Eagleville w grudniu 1984[24]. Potem dostała pracę w sklepie odzieżowym, którą szybko porzuciła[25]. Następnie znalazła zatrudnienie jako recepcjonistka, a później pracowała w kafeterii w domu opieki. Pod koniec 1985 znowu powróciła do nałogu[26].
W czerwcu 1986, Carangi przewieziono do szpitala Warminster w Pensylwanii z obustronnym zapaleniem płuc. Kilka dni później zdiagnozowano u niej AIDS[27]. 18 października przeniesiono ją do szpitala należącego do Hahnemann University[28]. Carangi zmarła w wieku 26 lat, w listopadzie 1986, a przyczyną śmierci były komplikacje zdrowotne powiązane z AIDS[29]. Modelka stała się pierwszą sławną kobietą, która zmarła na tę chorobę[2]. Jej pogrzeb odbył się 23 listopada w niewielkim filadelfijskim domu pogrzebowym. Nikt ze świata mody nie przybył na ceremonię, głównie dlatego, że nie wiedziano o tym nawet kilka miesięcy po śmierci Carangi[3]. Jednak kilka tygodni po pogrzebie Francesco Scavullo, fotograf i przyjaciel modelki, wysłał list kondolencyjny, gdy tylko dowiedział się o jej śmierci[30].
Upamiętnienie w kulturze
edytujŻycie Carangi przedstawiono w amerykańskim filmie biograficznym Gia z 1998 roku, który zrealizowany został przez stację telewizyjną HBO[31]. W postać modelki wcieliła się Angelina Jolie[32].
Przypisy
edytuj- ↑ Celeb Detail: Gia Carangi. [dostęp 2017-10-16].
- ↑ a b c Paul Vallely: Gia: The tragic tale of the world's first supermodel. The Independent, 2005-09-10. [dostęp 2017-10-16].
- ↑ a b c d e f g h i j k l Louise Carolin: Gia – the tragedy of a lesbian supermodel. Diva. [dostęp 2017-10-16].
- ↑ a b c d Gia Marie Carangi (Overview). Fashion Model Directory. [dostęp 2017-10-16].
- ↑ a b Voguepedia: Gia Carangi. Vogue.com. [dostęp 2017-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)].
- ↑ Malinda Lo: Back in the Day: Out on the Catwalk. AfterEllen.com, 2005-12-13. [dostęp 2017-10-16].
- ↑ Stephen Fried: Thing of Beauty. phillymag.com, listopad 1988. [dostęp 2017-10-16].
- ↑ Linda Rapp: Scavullo, Francesco (1929–2004). glbtq.com, 2005-04-17. [dostęp 2017-10-16].
- ↑ Blondie - Atomic [online], BlondieVEVO, 16 listopada 2010 [dostęp 2017-10-16] .
- ↑ Gia Carangi in Blondie’s "Atomic" Video | Gia. Gia. [dostęp 2017-10-16].
- ↑ Gia Marie Carangi. 2005-03-28. [dostęp 2017-10-17].
- ↑ a b Gia Carangi: A Biography. [dostęp 2017-10-17].
- ↑ a b Fried 1994 ↓.
- ↑ The Life and Death of Gia Carangi – self-referential?. Geoclan.com. [dostęp 2017-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-11)].
- ↑ Griselda Pollock, Bal, Mieke: Conceptual Odysseys: Passages to Cultural Analysis. I.B.Tauris, 2008. ISBN 1-84511-523-6.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 247, 252–253.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 256.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 262–261.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 272, 274–275.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 284.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 290.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 275, 284.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 293–294.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 324.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 352.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 356–357.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 360–361.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 381.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 387.
- ↑ Fried 1994 ↓, s. 389–390.
- ↑ Gia (1998) – Cinemax Polska. cinemax.pl. [dostęp 2018-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-29)].
- ↑ Gia (Film) – TV Tropes. tvtropes.org. [dostęp 2018-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-31)]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Stephen Fried: Thing of Beauty: The Tragedy of Supermodel Gia. Pocket Books, 1994. ISBN 0-671-70105-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- a Tribute to the late, great Supermodel Gia Carangi (ang.)
- Gia in Magazines. giacarangi.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-09)]. (ang.)
- the Gia Carangi Foundation. giacarangifoundation.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-31)]. (ang.)
- Gia Carangi w bazie Notable Names Database (ang.)
- galeria zdjęć na Forum Bellazon