Glücksburgowie
Ten artykuł od 2015-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Glücksburgowie (l. poj. Glücksburg, właśc. niem. Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg, duń. Slesvig-Holsten-Sønderborg-Lyksborg, gr. Γκλύξμπουργκ) – dynastia europejska pochodzenia niemieckiego, panująca w Danii od 1863, Grecji z przerwami w 1863–1973, Norwegii od 1905, Islandii w 1918–1944 oraz w Wielkiej Brytanii poprzez boczną linię Windsorów-Montbattenów od 2022; boczna linia Oldenburgów.
| |
| Kraj | |
|---|---|
| Tytuły |
Król Danii |
| Założyciel | |
| Ostatni przedstawiciel |
Chrystian (Islandia) |
| Obecna głowa |
Krzysztof Glücksburg |
| Rok założenia | |
| Rok złożenia z funkcji | |
| Pochodzenie etniczne | |
| Dynastia macierzysta | |
| Gałęzie | |
Po śmierci króla Fryderyka VII w roku 1863, na tron duński został powołany Chrystian IX Glücksburg (1818–1906). Kilka miesięcy wcześniej na tron grecki został wybrany syn Christiana IX – Wilhelm, który przybrał imię Jerzy I (1845–1913). W 1905 roku, po rozwiązaniu unii szwedzko-norweskiej, na tron norweski został wybrany drugi syn przyszłego króla Danii Fryderyka VIII Glücksburga (1843–1912) Karol, który przybrał imię Haakon VII (1872–1957). W 1918 roku, w wyniku porozumienia o przekształceniu stanu zależności Islandii od Danii w duńsko-islandzką unię personalną, król duński Chrystian X został ogłoszony królem Islandii.
Najważniejsi przedstawiciele dynastii
edytuj- Fryderyk X Glücksburg (ur. 1968), król Danii;
- Harald V (ur. 1937), król Norwegii;
- Zofia Glücksburg (ur. 1938), królowa hiszpańska, żona Jana Karola I Burbona;
- Anna Maria Glücksburg (ur. 1946), królowa grecka, żona Konstantyna II Glücksburga, siostra Małgorzaty II Glücksburg;
- Filip, książę Edynburga (ur. 1921, zm. 2021), wnuk króla greckiego Jerzego I, małżonek królowej brytyjskiej Elżbiety II, w 1947 roku porzucił rodowe nazwisko oraz tytuły księcia Grecji i Danii, przyjmując nazwisko matki Battenberg w zanglicyzowanej formie Mountbatten. Ich pierworodny syn Karol, noszący nazwisko Mountbatten-Windsor, został w 2022 królem Zjednoczonego Królestwa jako Karol III.
- Karol III Windsor (ur. 1948), syn Filipa, król Wielkiej Brytanii, formalnie należy do dynastii Windsorów
Królowie z dynastii Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg, którzy panowali bądź panują w Danii, Grecji, Norwegii i Islandii
edytuj- Chrystian IX Glücksburg, 1863–1906;
- Fryderyk VIII Glücksburg, 1906–1912;
- Chrystian X Glücksburg, 1912–1947;
- Fryderyk IX Glücksburg, 1947–1972;
- Małgorzata II Glücksburg, 1972–2024 (abdykacja);
- Fryderyk X Glücksburg, od 2024.
- Jerzy I Glücksburg, 1863–1913;
- Konstantyn I Glücksburg, 1913–1917 i 1920–1922;
- Aleksander Glücksburg, 1917–1920;
- Jerzy II Glücksburg, 1922–1924 i 1935–1947;
- Paweł I Glücksburg, 1947–1964;
- Konstantyn II Glücksburg, 1964–1967 (formalnie do 1973 i ponownie w 1974, do referendum).
- Haakon VII Glücksburg, 1905–1957;
- Olaf V Glücksburg, 1957–1991;
- Harald V Glücksburg, od 1991.
- Chrystian X Glücksburg (także król Danii), 1918–1944.
Królowie Zjednoczonego Królestwa z dynastii Windsorów (Mountbatten-Windsor, de facto Glücksburg)
edytuj- Karol III, od 2022.
Genealogia
edytujLinia główna (holsztyńska)
edytuj| Fryderyk Wilhelm (1785–1831) ⚭ Ludwika Karolina Heska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ludwika Maria (1810–1869) ⚭ 1. Friedrich von Lasperg 2. Peter Alfred von Hohenthal | Fryderyka (1811–1902) ⚭ Aleksander Karol | Karol (1813–1878) ⚭ Wilhelmina Oldenburg | Fryderyk (1814–1885) ⚭ Adelajda Schaumburg-Lippe | Wilhelm (1816–1893) | kr. Danii Chrystian IX (1818–1906) ⚭ Ludwika Heska | Ludwika (1820–1894) | Juliusz (1824–1903) ⚭ Elisabeth von Ziegesar | Jan Janusz (1825–1911) | Mikołaj (1828–1849) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Maria Augusta (1844–1932) ⚭ Wilhelm Heski | Fryderyk Ferdynand (1855–1934) ⚭ Karolina Matylda Holsztyńska | Ludwika Karolina (1835–1855) ⚭ Jerzy Wiktor | Maria Wilhelmina (1859–1941) | Albert Chrystian (1863–1948) ⚭ 1. Gertruda Isenburg-Büdingen 2. Berta Isenburg-Büdingen | kr. Danii Fryderyk VIII (1843-1912) ⚭ Ludwika Bernadotte zob. linia duńska | Aleksandra Karolina (1844–1925) ⚭ Edward VII | kr. Hellenów Jerzy I (1845–1913) ⚭ Olga Romanowa zob. linia grecka | Maria Dagmara (1847–1928) ⚭ Aleksander III | Thyra Amelia (1853–1933) ⚭ Ernest August Hanowerski | Waldemar (1858–1939) ⚭ Maria Orleańska zob. linia duńska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wiktoria Adelajda (1885–1970) ⚭ Karol Edward | Aleksandra Wiktoria (1887–1957) ⚭ 1. August Wilhelm Hohenzollern 2. Arnold Rümann | Helena Adelajda (1888–1962) ⚭ Harald Glücksburg | Adelajda (1889–1964) ⚭ Fryderyk Solms-Baruth | Wilhelm Fryderyk (1891–1965) ⚭ Maria Hohenlohe-Langenburg | Karolina Matylda (1894–1972) ⚭ Jan Solms-Baruth | Maria Ludwika (1908–1969) | Fryderyk Wilhelm (1909–1940) | Jan Jerzy (1911–1941) | Fryderyk Ferdynand (1913–1989) ⚭ Anastazja Meklenburska | Gertruda Berta (1925–1980) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jan Albrecht (1917–1944) | Wilhelm Alfred (1919–1923) | Fryderyk Piotr (1922–1980) ⚭ Maria Alicja Schaumburg-Lippe | Maria Aleksandra (1927–2000) ⚭ Douglas Barton-Miller | Elżbieta Maria (ur. 1945) ⚭ Ferdynand Isenburg-Büdingen | Irena Olga (ur. 1946) | Małgorzata Fryderyka (ur. 1948) | Sybilla Urszula (ur. 1955) ⚭ Dieter Franz | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Marita (ur. 1948) ⚭ Wilfred von Ploto | Krzysztof (ur. 1949) ⚭ Elżbieta Lippe-Weissenfeld | Aleksander (ur. 1953) ⚭ Barbara Fertsch | Ingeborga (ur. 1956) ⚭ Mikołaj Broschek | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zofia (ur. 1983) ⚭ Andrzej Wahlquist | Fryderyk Ferdynand (ur. 1985) ⚭ Anita Buchholz | Konstanty (ur. 1986) | Leopold (ur. 1991) | Helena (ur. 1995) | Julian Mikołaj (ur. 1997) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Linia duńska
edytuj| kr. Danii Chrystian IX (1818–1906) ⚭ Ludwika Heska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kr. Danii Fryderyk VIII (1843-1912) ⚭ Ludwika Bernadotte | Aleksandra Karolina (1844–1925) ⚭ Edward VII | kr. Hellenów Jerzy I (1845–1913) ⚭ Olga Romanowa zob. linia grecka | Maria Dagmara (1847–1928) ⚭ Aleksander III | Thyra Amelia (1853–1933) ⚭ Ernest August Hanowerski | Waldemar (1858–1939) ⚭ Maria Orleańska | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kr. Danii i Islandii Chrystian X (1870–1947) ⚭ Aleksandra Meklemburska | kr. Norwegii Haakon VII (1872–1957) ⚭ Maud Koburg | Ludwika Karolina (1875–1906) ⚭ Fryderyk Schaumburg-Lippe | Harald Chrystian (1876–1949) ⚭ Helena Glücksburg | Ingeborga Karolina (1878–1958) ⚭ Karol Bernadotte | Thyra Ludwika (1880–1945) | Gustaw (1887–1944) | Dagmara Ludwika (1890–1961) ⚭ Jerzy Castenskiold | Aage Chrystian (1887–1940) ⚭ Matylda Calvi | Absalon Chrystian (1888–1964) ⚭ Małgorzata Bernadotte | Eryk Fryderyk (1890–1950) ⚭ Ludwika Booth | Viggo Chrystian (1893–1970) ⚭ Eleonora Green | Małgorzata Franciszka (1895–1992) ⚭ Renat Burbon-Parmeński | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kr. Danii Fryderyk IX (1899–1972) ⚭ Ingryda Bernadotte | Kanut Chrystian (1900–1976) | kr. Norwegii Olaf V (1903–1991) ⚭ Marta Bernadotte zob. linia norweska | Teodora Ludwika (1910–1975) ⚭ Chrystian Schaumburg-Lippe | Karolina Matylda (1912–1995) | Aleksandra Ludwika (1914–1962) ⚭ Luitpold zu Castell-Castell | Grom Chrystian (1919–1991) | Olaf Chrystian (1923–1990) ⚭ Anna Helena Puggard-Müller | Waldemar Aleksander (1915–1995) ⚭ Maria Józefa d'Huart Saint-Mauris | Jerzy Waldemar (1920–1986) ⚭ Anna Bowes-Lyon | Flemming Waldemar (1922–2002) ⚭ Alicja Ruth Nielsen | Aleksandra Dagmara (1927–1992) ⚭ Ivar Vind-Röj | Chrystian Edward (1932–1997) ⚭ Karina Lüttichau | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kr. Danii Małgorzata II (ur. 1940) ⚭ Henryk de Monpezat | Benedykta Astryda (ur. 1944) ⚭ Ryszard Sayn-Wittgenstein | Anna Maria (ur. 1946) ⚭ Konstantyn II | Elżbieta Karolina (1935–2018) | Ingolf Chrystian (ur. 1940) ⚭ 1. Inga Terney 2. Zuzanna Hjorhøy | Chrystian Fryderyk (1942–2013) ⚭ Anna Dorota Maltoft-Nielsen | Ulryk Harald (ur. 1950) ⚭ Tove Waigner Larsen | Karolina Helena (ur. 1953) ⚭ Torben Gyldenfeldt Wulff | Waldemar Absalon (ur. 1950) ⚭ Joanna Glarborg | Birger Waldemar (ur. 1950) ⚭ 1. Marianna Benedykta Tillisch 2. Zuzanna Kristensen 3. Ewelina Sharpe | Karol Jan (ur. 1952) ⚭ 1. Dorota Olsen 2. Koleta Cabral 3. Eliza Stollar | Dezyderia Marta (ur. 1955) ⚭ 1. Fergus Stewartson Smith 2. Piotr Rindom | Waldemar Eryk (ur. 1965) ⚭ Karolina Cruse | Maryna Izabela (ur. 1971) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Józefina Karolina (ur. 1972) ⚭ Tomasz Schmidt | Kamila Aleksandra (ur. 1972) ⚭ Michał Rosanes | Teodora Matylda (ur. 1975) ⚭ 1. Eryk Patte 2. Marcin Rønnow | Katarzyna (ur. 1982) ⚭ Filip Rosenborg | Mikołaj Chrystian (ur. 1997) | Maria Geraldyna (ur. 1999) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Linia grecka
edytujLinia norweska
edytuj| kr. Norwegii Haakon VII (1872–1957) ⚭ Maud Koburg | |||||||||||||||||||||||
| kr. Norwegii Olaf V (1903–1991) ⚭ Marta Bernadotte | |||||||||||||||||||||||
| Ranghilda Aleksandra (1930–2012) ⚭ Erling Lorentzen | Astryda Maud (ur. 1932) ⚭ Jan Ferner | kr. Norwegii Harald V (ur. 1937) ⚭ Zofia Haraldsen | |||||||||||||||||||||
| Marta Ludwika (ur. 1971) ⚭ Leon Bjørshol | Haakon Magnus (ur. 1973) ⚭ Matylda Maria Tjessem Høiby | ||||||||||||||||||||||
| Ingryda Aleksandra (ur. 2004) | Seweryn Magnus (ur. 2005) | ||||||||||||||||||||||