Gorzyno
Gorzyno (kaszb. Gòrzëno lub też Górzno[4], niem. Gohren[4]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Główczyce.
| wieś | |
 Pałac | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2018) |
338[2] |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
76-220[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GSL |
| SIMC |
0744440 |
Położenie na mapie gminy Główczyce  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
 54°33′19″N 17°29′43″E/54,555278 17,495278[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Nazwa
edytujNazwa miejscowości ma pochodzenie słowiańskie i charakter topograficzny. Powstała przez dodanie do nazwy pospolitej góra formantu -no[5]. Friedrich Lorentz odnotował formę nazwy w lokalnych gwarach słowińskich: Gʉ̀ɵřänɵ wraz z nazwami mieszkańców, zarówno z pominiętym formantem -än-: Gʉ̀ɵřȯu̯n, Gʉ̀ɵřȯu̯nkă „gorzynianin, gorzynianka”, jak i w postaci pełnej: Gʉ̀ɵřäńȯu̯n, Gʉ̀ɵřäńȯu̯nkă „ts.”[6]. Niemiecka nazwa Gohren jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej[5]. Polska nazwa Gorzyno w miejsce spodziewanych *Górzno, *Górzyno jest wynikiem błędnej resubstytucji nazwy niemieckiej[5].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Gòrzëno[7].
Historia
edytujOd XV wieku wieś jest wymieniana w dokumentach, jako lenno Stojentinów. W 1590 zamieszkiwało ją 26 chłopów
W 1753 we wsi osiadł Georg Heinrich von Wobeser, który wybudował pałac i folwark. Od 1839 wieś jest w majątku rodziny von Below.
W 1871 wieś liczyła 77 gospodarstw, zamieszkiwana była przez 515 mieszkańców[8].
Zabytki
edytuj- Eklektyczny pałac w formie zameczku z pierwszej połowy XIX w. z okrągłą wieżą, dawniej własność rodziny von Below[9]. Dwuskrzydłowy, przesłonięty ścianą parku. Kryty łamanymi dachami, w części południowej dwukondygnacyjny, a w zachodniej trzykondygnacyjny. Posiada faliste szczyty i cylindryczną wieżę nakrytą hełmem dzwonowym, a także frontowy ryzalit z podcieniem[10].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 35221
- ↑ Gmina w liczbach [online], www.glowczyce.dt.pl [dostęp 2023-11-18] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 326 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 135.
- ↑ a b c Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 44.
- ↑ Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1479.
- ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 205, ISBN 978-83-62137-50-3.
- ↑ Tomasz Urbaniak: Górzyno-powiat słupski. 2006-11-09. [dostęp 2010-09-09]. (pol.).
- ↑ Gorzyno
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 230, ISBN 978-83-7495-133-3.