Gotard Wilhelm Butler
Gothard Wilhelm Butler herbu Butler (ur. ok. 1600 roku w Goldyndze – zm. 12 października 1661 roku[1]) – podskarbi nadworny koronny w 1654 roku, podkomorzy nadworny koronny w latach 1654-1661, dworzanin królewski w 1649 roku, pisarz kancelarii koronnej w 1624 roku, dowódca straży przybocznej króla Jana Kazimierza, podskarbi królowej Polski Ludwiki Marii Gonzagi[2], starosta preński, nowski, starosta parnawski w 1654 roku[3], starosta bolesławski w 1655 roku[4], hrabia cesarstwa od 1651, ekonom grodzieński w latach 1653-1661[5].
 Buttler III | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1600 |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Dorota von Streithorst |
| Żona |
Konstancja Wodyńska |
| Dzieci |
Katarzyna 1voto Grothus, 2voto Felkiersamb |
Życiorys
edytujSyn Teodora Butlera i Doroty von Streithorst[6], wnuk Jana. Rozpoczynał służbę jako pisarz dworski. Wkrótce potem został dworzaninem królewicza Jana Kazimierza. Był z nim związany aż do swojej śmierci. Towarzyszył królowi także w wyprawie do Hiszpanii w 1638 roku i był z nim więziony przez kardynała Richelieu we Francji. Dzięki wymianie listów, które osobiście przewoził do Ludwika XIV i polskiego dworu, król został wkrótce oswobodzony. Jako pierwszy z członków swojej rodziny porzucił protestantyzm na rzecz katolicyzmu.
Po objęciu starostwa (wówczas jednego z bogatszych w Rzeczypospolitej) rozpoczął budowę zamku w Prenach.
W 1648 roku był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa inflanckiego[7].
Pojął za żonę Konstancję Wodyńską, córkę Marka Wodyńskiego, kasztelana podlaskiego. Po jego śmierci tytuł podkomorzego przejął jego najstarszy syn Teodor.
Przypisy
edytuj- ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy / oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik, 1992, s. 118.
- ↑ Bożena Fabiani, Warszawski dwór Ludwiki Marii, Warszawa 1976, s. 99.
- ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy / oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik, 1992, s. 161.
- ↑ w tym roku uzyskał dożywocie na starostwo lelowskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 332.
- ↑ Stanisław Zawadzki, Gospodarowanie ekonomiami królewskimi w Wielkim Księstwie Litewskim w świetle kontraktów dzierżawnych z II poł. XVII w., Warszawa 2021, s. 156.
- ↑ Monografie historyczno-genealogiczne niektórych rodzin polskich, Tom 1, Stanisław Kazimierz Kossakowski, Julian Błeszczyński, s.51
- ↑ Svffragia Woiewodztw, y Ziem Koronnych, y Wielk. Xięstwa Litewskiego. Zgodnie na Naiaśnieyszego Iana Kazimierza Obranego Krola Polskiego [...]. Dane, między Warszawą, a Wolą, Dnia 17. Listopada, Roku 1648, [b.n.s].
Bibliografia
edytuj- Władysław Czapliński: Butler Gotard Wilhelm. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 150–151. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0