Gradówek
Gradówek (niem. Hagendorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Lwówek Śląski.
| wieś | |
 Gradówek 43a | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
280-320[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
220[3] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-600[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DLW |
| SIMC |
0190822 |
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego  | |
 51°05′32″N 15°28′39″E/51,092222 15,477500[1]
| |
W skład Gradówka wchodzi dawniej samodzielna wieś Gradów.
Położenie
edytujGradówek to niewielka wieś o rozproszonej zabudowie, leżąca na Pogórzu Izerskim, w centrum Wzniesień Gradowskich, na wysokości 280–320 m n.p.m.[2]
Podział administracyjny
edytujW latach 1954–1959 wieś należała do gromady Niwnice, w wyniku przeniesienia siedziby gromady od 1960 r. należała była siedzibą władz gromady Gradówek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Demografia
edytujLiczba ludności w latach 1786–2011[2].
Ochrona przyrody
edytujNa południe od wsi, na prawo od drogi do Gryfowa rośnie pomnikowa[5] daglezja zielona Śmiała o obwodzie 310 cm.
Grodzisko Pirszyn
edytujNa leżącej w lesie na wschód od wsi Górze Heleny znajduje się średniowieczne grodzisko Pirszyn (niem. Poitzenburg[6]. Brak jest dokumentów mówiących o początkach grodu. Jako okres powstania wymienia się czasy Bolesława Chrobrego lub wiek XII/XIII. "Chronica Polonorum" wymienia gród "Pirzschin"[7]. Występują także inne pisownie jego nazwy: Pitzchin i Pirzzin. U Długosza pojawia się nazwa Przin, lub Prztyn, gdy Konrad I głogowski w 1271 r. zapisał zamek swojej żonie Zofii. Po śmierci Zofii w 1272 r. zamek zagarnął jej ojciec, margrabia miśnieński Teodoryk, po czym sprzedał go arcybiskupowi magdeburskiemu. W 1276 r. Henryk IV Prawy wykupił gród od arcybiskupa[8]. Nie jest jednak jasne czy informacje te odnoszą się do Pirszyna, czy do pobliskiego Podskala. W 1441 roku odnotowano niejakiego Hansa Renke z Botzenbergu. Pirszyn został zniszczony w połowie XV w. W 1818 r. kamienie z niego wykorzystano do budowy drogi łączącej Lwówek Śląski z Gryfowem[9]. Od tego czasu pozostałością po grodzie są jedynie nierówności terenu na szczycie Góry Heleny.
W pewnej odległości od grodziska istniały majątki Górny i Dolny Pirszyn (niem. Ober- i Nieder-Poitzenberg). Zostały one w roku 1893 włączone do Płóczek Dolnych.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 37793
- ↑ a b c Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 2: Pogórze Izerskie. Cz. 1: A-Ł. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, s. 242-244. ISBN 83-85773-60-6.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 337 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr form ochrony przyrody w województwie dolnośląskim
- ↑ K.U. Müller, Vaterländische Bilder, in einer Geschichte und Beschreibung der alter Burgfesten und Ritterschlösser Preussens, tom I, Glogau 1837, str. 375
- ↑ G.A.H. Stenzel Scriptores rerum Silesiacarum oder Sammlung schlesischer ..., Tom 1
- ↑ Jan Długosz, Dzieła wszystkie, Tom 3,
- ↑ Mariusz Olczak, Lwówek śląski i okolice - przewodnik historyczny, Wydawnictwo Oppidium, Warszawa 2000, ISBN 83-912314-3-7
Bibliografia
edytuj- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (A-Ł). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-60-6.