Grzybówka żółtobiała
Grzybówka żółtobiała (Atheniella flavoalba (Bull.) Redhead, Moncalvo, Vilgalys, Desjardin & B.A. Perry) – gatunek grzybów należący do rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[2].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
grzybówka żółtobiała |
| Nazwa systematyczna | |
| Atheniella flavoalba (Fr.) Redhead, Moncalvo, Vilgalys, Desjardin & B.A. Perry Index Fungorum 14: 1 (2012)[1] | |
| Zasięg | |
 Zasięg w Europie | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Atheniella, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1838 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus flavoalbus. W 1872 r. Lucien Quélet przeniósł go do rodzaju Mycena. W 2012 r. mykolodzy Redhead, Moncalvo, Vilgalys, Desjardin i B.A. Perry stwierdzili jednak, że pewne cechy wskazują na przynależność tego gatunku do rodziny twardzioszkowatych. Utworzyli nowy rodzaj Atheniella i nadali gatunkowi obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę[1].
- Agaricus flavoalbus Fr. 1838
- Hemimycena flavoalba (Fr.) Singer 1938
- Marasmiellus flavoalbus (Fr.) Singer 1951
- Mycena flavoalba (Fr.) Quél. 1872
- Mycena flavoalba f. amara (J. Favre) E. Ludw. 2012
- Mycena flavoalba var. amara J. Favre 1948
- Mycena flavoalba var. microspora A.H. Sm. 1947
Nazwę zwyczajową nadała Maria Lisiewska w 1987 r.[4]. Po przeniesieniu taksonu do rodzaju Atheniella nazwa polska stała się niespójna z nazwą naukową.
Morfologia
edytujŚrednica 0,8–2 cm. Kształt początkowo dzwonkowato-stożkowaty ze stożkowym garbem, potem łukowaty, w końcu płaski. Brzeg delikatnie falowany, czasami wywinięty. Powierzchnia naga, gładka, matowa. Jest higrofaniczny, czasami żłobkowany aż do samego środka. Barwa od jasnożółtej do żółtej z nieco pomarańczowym odcieniem. Przy brzegu jaśniejszy, białawy, czasami cały bywa białawy[5].
Wąsko przyrośnięte i nieco zbiegające ząbkiem, szerokie. Ostrza gładkie[5].
Wysokość 2,5–6 cm, grubość 1–1,5 mm, cylindryczny, pusty w środku, prosty. Powierzchnia matowa, biaława, żółtawa lub szarawa, biało oprószona. Charakterystyczna jego cechą jest, że jest elastyczny, jak u twardzioszków[5].
Bardzo cienki, wodnisty, białawy lub lekko żółtawy. Smak i zapach rzodkiewkowy[5].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 24–30 × 5,5–6,5 μm, smukłe, maczugowate, 4–zarodnikowe, ze sprzążkami. Zarodniki 6,5–9 × 3–4,5 μm nieamyloidalne. Cheilocystydy 30-60 × 5,5–12,5 μm, zmieszane z podstawkami, wrzecionowate, o szypułkach różnej długości, ze sprzążkami, na wierzchołkowo czasami pokryte galaretowate. Pleurocystydy podobne. Strzępki skórki o szerokości 2–6,5 μm, zbite, pokryte prostymi lub bardzo rozgałęzionymi, cylindrycznymi lub silnie nabrzmiałymi naroślami o wymiarach 2–20 × 2–6,5 μm. Mają tendencję do tworzenia bardzo gęstych mas i żelatynizacji. Strzępki warstwy korowej o szerokości 2,5–4,5 μm, zbite, gładkie. Kaulocystydy o wymiarach 65 × 20 μm, wrzecionowate, baryłkowate, prawie cylindryczne, maczugowate lub prawie kuliste[6].
Występowanie i siedlisko
edytujZanotowano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej i Europie. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony[7]. W Polsce podano liczne stanowiska na terenie całego kraju. Jest dość pospolity[4].
Saprotrof[4]. Owocniki pojawiają się pojedynczo lub w niewielkich grupkach od sierpnia do listopada. Występuje w lasach i poza lasami, na igliwiu, w trawach, mchach, wśród opadłych liści[5].
Gatunki podobne
edytujGrzybówka cytrynowa (Mycena epipterygia. Odróżnia się lepkim i śliskim trzonem i kapeluszem oraz cytrynowym zabarwieniem. Grzybówka zielonawa (Mycena arcangeliana) występuje na obumarłym, próchniejącym drewnie i ma kapelusz o oliwkowym odcieniu. Grzybówka modrooliwkowa (Mycena amicta) ma trzon o niebieskawym odcieniu[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
- ↑ CABI databases [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-07-21] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Mycena flavoalba (Fr.) Quél. [online] [dostęp 2020-07-21] (ang.).
- ↑ Index Fungorum [online] [dostęp 2020-07-21] (ang.).